"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/443 E., 2023/1687 K.
DAVA TARİHİ : 31.07.2021
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
SAYISI : 2022/217 E., 2022/639 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirket nezdinde tekniker kadrosunda çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız ve hukuka aykırı şekilde feshedildiğini, işten çıkış kodunun Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) 29 kodu ile (işveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih) bildirildiğini, 03.10.2020 tarihinde müvekkilinin tedavi maksatlı aldığı ilaçların etkisinde uykulu durumda iken servis aracının ani manevrasından korunmak amacıyla elini ön koltukta bulunan tutma koluna doğru uzattığını, bu anda elinin ön koltukta oturan kadın çalışanın saçına temas etmesi sebebiyle ... sözleşmesinin feshedildiğini, müvekkilinin elinin istemsiz olarak temas ettiğini, olayın kalabalık servis aracında meydana gelmesine rağmen davalı tarafından şoför ve diğer serviste bulunan çalışanların beyanlarının dahi alınmadığını ileri sürerek hukuka aykırı biçimde yapılan işten çıkış kodunun 29 olduğu yönündeki bildirimin iptali ile bu kodun 4 (belirsiz süreli ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi ) olarak değiştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; arabuluculuğa ilişkin dava şartı yerine getirilmediğinden davanın reddi gerektiğini, idari işlemin değişikliği talep edildiğinden idari yargının görevli olduğunu, ... sözleşmesinin davacının servis aracında ön koltukta oturan kadın çalışma arkadaşını fîilen taciz etmesi sebebiyle feshedildiğini, davacının fesih bildirimine herhangi bir ihtirazı kayıt koymadığını, fesih nedenine göre davacının yazılı savunmasının alınmasının gerekmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kullandığı ilacın etkisi altında ve hareket hâlindeki aracın manevrası esnasında dengesini sağlayamamasından dolayı olayın meydana geldiği, davalı tarafça ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; cevap dilekçesinde belirttiği hususları tekrar ederek davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tespit davaları yönünden arabuluculuğun dava şartı olmadığı, davanın adli yargıda görülmesi gerektiğini, davacının işten çıkış kodunun tespitine yönelik talebinde güncel hukuki yararının bulunduğu, davalı tarafça ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğine dair fesih bildirimi dışında herhangi bir delil sunulmadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; idari yargının görevli olduğu, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği, davacının hukuki yararının bulunmadığı ve istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, SGK işten ayrılış bildirgesinde yer alan işten çıkış kodunun düzeltilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. 6100 sayılı Kanun'un 106, 114, 115 inci maddesi hükümleri.
4. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 25 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"(1) Sigortalılığın sona ermesine ilişkin bildirimler, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlar için Ek-5, (c) bendine tabi olanlar için ise Ek-5/A’da bulunan sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde e-sigorta ile yapılır. (Ek cümleler:RG-18/8/2021-31572) Sigortalı işten ayrılış bildirgesi Ek-5 ve Ek-5/A’nın açıklamalar bölümündeki işten ayrılış ve eksik gün nedenlerine ilişkin kodları belirlemeye ve bu kodlarda değişiklik yapmaya Kurum yetkilidir. Söz konusu düzenlemeler işverenlere Kurumca duyurulur."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Eldeki dava tespit davası olup tespit davalarının niteliği dikkate alındığında bu davalarda verilecek kararların icrai nitelikte olamayacağı muhakkaktır. Bu nedenle İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda hüküm kurulurken "çıkış kodunun düzeltilmesi" yönünde bir karar verilemeyeceği, kodun "düzeltilmesi gerektiğinin tespiti" ile yetinilmesi gerektiği gözden kaçırılarak hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı vekilinin temyiz başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan "düzeltilmesine" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "düzeltilmesi gerektiğinin tespitine" ibaresinin yazılması suretiyle kararın bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.