"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/764 E., 2023/1088 K.
DAVA TARİHİ : 24.02.2010
KARAR : Davalıların istinaf başvurularının esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karşıyaka 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/84 E., 2022/1060 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 02.07.2018 tarihli kararı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 12.02.2021 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalıların istinaf başvurularının esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işçinin müvekkili Bankanın Tepecik Şubesinde çalışmakta iken yaptığı suistimal niteliğindeki işlemler nedeniyle meydana gelen zararının tahsilini teminen, davacı Banka lehine davalıya ve davalının eşine ait taşınır ve taşınmazlar üzerinde tesis edilen ipotek ve rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yasal takip başlatıldığını, söz konusu yasal takip dosyasından davalıya ödeme emri tebliği sonrası davalı tarafından borca itiraz edildiğini ve icra takibinin durdurulduğunu, yapılan itirazın haksız ve kötüniyetli olduğunu, davacı tarafından davalı işçinin suistimal nitelikli işlemleri nedeniyle yapılan ödemelerin belli olduğunu, ayrıca davalı hakkında yaptıkları suç duyurusu üzerine İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/323 Esas sayılı dosyası üzerinden dava açıldığını ve yargılamanın devam ettiğini, yargılama sürecinde alınan bilirkişi raporunda müvekkili Bankanın zarara uğradığının ve zararın meblağının belirlendiğini, kaldı ki davalının eylemine ilişkin hiçbir inkarının bulunmadığını, davalının araçlarını ve taşınmaz mallarını müvekkili Banka yararına rehin ve ipotek vermiş olmasının, bir kısım malını satarak müvekkili Bankaya ödemede bulunmuş olmasının bu durumu açıkça gösterdiğini ileri sürerek, Karşıyaka 3. İcra Müdürlüğünün 2009/4483 Esas sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan icra takibine davalıların haksız yere yapmış olduğu itirazının iptali ile %40'tan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmelerine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı ile davalılardan ... arasında görülmüş olan İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/323 Esas sayılı dosyasının bozma sonrasında İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/243 Esas numarasını aldığı ve sanık ...'in yapılan yargılama sonucunda cezalandırılmasına karar verilerek hüküm kurulduğu, Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 01.10.2018 tarihli ve 2018/7570 Esas, 2018/9936 Karar sayılı ilâmı ile hükmün onandığının görüldüğü, bahse konu ceza dosyasına konu eylemler nedeniyle davacı ... Bankasının zararının karşılanması adına davalılar ... ve ... adına Karşıyaka 3. İcra Dairesinin 2009/4483 Esas, davalı ... adına Karşıyaka 3. İcra Dairesinin 2009/4485 Esas ve yine davalı ... adına Karşıyaka 3. İcra Dairesinin 2009/4484 Esas sayılı dosyaları ile takip başlatıldığı ve itirazlar üzerine sırayla itirazların iptali için Mahkemenin 2010/332 Esas, 2010/331 Esas ve 2010/333 Esas sayılı dosyalarının açıldığı, bunlardan 2010/333 Esas sayılı dosyada verilen karar istinaf incelemesinden geçtikten sonra Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/3119 Esas, 2021/9514 Karar sayılı ilâmı ile hükmün bozulmasına karar verildiği ve bozma ilâmı ile söz konusu dosyadaki bilirkişi raporu değerlendirilerek somut olayda uygulanması gereken kriterlerin tespit edildiği, buna göre davalıların davacı Bankaya 258.142,21 TL asıl alacak ve 18.736,51 TL yasal faiz olmak üzere toplam 276.878,72 TL borçlu olduğu, davalının suistimalinden kaynaklı borcunun likit olduğu ve davacının icra inkar tazminatını hak ettiği gerekçesiyle tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; vekâlet ücretinin, dava konusu talep edilen miktarın reddedilen tutarı üzerinden hesaplanması gerekirken İlk Derece Mahkemesi tarafından hatalı hesaplama yapılarak davalılar lehine fazla vekâlet ücretine hükmedildiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili; davalılardan ... hakkında İzmir 2.Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/243 Esas, 2017/122 Karar sayılı zimmet dosyasına istinaden davacı ... tarafından ayrı ayrı Karşıyaka 3.İcra Müdürlüğünün 2009/4483 Esas, 2009/4484 Esas ve 2009/4485 Esas sayılı dosyaları ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibine yapılmış olunan borca itirazlar neticesinde, davacı tarafça Karşıyaka 3. İş Mahkemesince 2010/331 Esas, 2010/332 Esas ve 2010/333 Esas numaralar ile itirazın iptali davalarının açılmış olduğunu, icra takipleri ile davaların aynı olduğunu, ortada tek alacak ve tek borç bulunmasına rağmen taşkın haciz gözetilmeden icra takiplerine yapılan itirazın kötü niyetli bulunduğunu, davalı ...'in ceza dosyasına yaptığı ödemelerin görmezden gelindiğini, davacı Bankanın zararının karşılanmış olduğunu, İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/243 Esas, 2017/122 Karar sayılı kesinleşmiş kararında davalı ...'in davacıya borcu kalmadığı ve zararın tahsil edildiği yönünde hüküm kurulmuş olduğunu, aynı borca ilişkin üç ipotek alarak sadece birinin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatılması yeterli iken davacının hem usul ekonomisi hem de alacağın tahsili açısından kötü niyetli davrandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Dairenin 12.02.2021 tarihli gönderme kararında belirtildiği üzere bankacılık işlemleri konusunda uzman bilirkişi, Sermaye Piyasası Kurumu uzmanı bilirkişi ile Ticaret ve Bankacılık Hukuku öğretim üyesi bilirkişilerinden oluşacak daha önce rapor vermemiş farklı üçlü bilirkişi heyetinden denetime elverişli rapor alınarak ve tarafları ve konusu aynı olan aynı Mahkemenin 2021/405 (eski 2010/333) Esas sayılı dava dosyasında verilen kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 25.05.2021 tarih ve 2021/3119 Esas, 2021/9514 Karar sayılı ve sonrasında 24.01.2023 tarih ve 2022/17315 Esas, 2023/1262 Karar sayılı kararları ile bozulması neticesinde bozma kararları da gözetilerek bunun yanında tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla karar verilmesinin hukuka uygun olması, delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, davalılar lehine reddedilen miktardan fazla vekâlet ücretine hükmedildiği gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının uğradığı zarar, davalıdan yapılan tahsilat ile davacının alacaklı olduğu miktara ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 396 ve 400 üncü maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda; davalılardan ...'in davacı ... Bankasında çalışırken müşterilere ait hesaplarda oynama yapmak suretiyle kendi hesabına para aktardığı ve davacı Bankayı zarara uğrattığı, bu olay sebebiyle hakkında başlatılan ceza yargılaması sonucunda İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/243 Esas, 2017/122 Karar sayılı kararı ile zimmet suçunu işlediği sabit görülmüş ve bu karar Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 01.10.2018 tarihli onama kararı ile kesinleşmiştir.
2. Davacı ... Bankasının Teftiş Kurulu Başkanlığınca yürütülen soruşturma sonucunda hazırlanan rapor ile durumun tespit edilmesi üzerine, oluşacak zararın tahsilinin temini amacıyla davalı işçi ...'e veya eşine ait olan gayrimenkul ve araçlar üzerinde ipotek ve rehin tesis edilerek teminat alındığı dosya kapsamı ise sabittir. Davacı Banka yaşanan zimmet olayı ile ilgili zararının tahsili amacı ile 16.06.2009 tarihinde Karşıyaka 3. İcra Müdürlüğünün 2009/4483 Esas, 2009/4484 Esas ve 2009/4485 Esas sayılı dosyaları ile davalılardan almış olduğu teminatlarla ilgili ipoteğin paraya çevrilmesine ilişkin üç ayrı icra takibi başlatmış ve takiplere yapılan itirazlar neticesinde üç ayrı itirazın iptali davası açılmıştır. İşbu davanın konusunu, Karşıyaka 3. İcra Müdürlüğünün 2009/4483 Esas sayılı dosyasında başlatılan takibe yapılan itiraz oluşturmaktadır. Karşıyaka 3. İcra Müdürlüğünün 2009/4484 Esas sayılı dosyasına yapılan itiraz üzerine açılmış olan itirazın iptali davasında ise Dairemizce yapılan temyiz incelemeleri sonucunda verilen 25.05.2021 tarihli ve 2021/3119 Esas, 2021/9514 Karar sayılı; 24.01.2023 tarihli ve 2022/17315 Esas, 2023/1262 Karar sayılı kararlar ile takip tarihine kadar yapılan ödemelerin eksik dikkate alındığı gerekçesiyle zarar miktarından mahsup edilecek ödeme miktarlarına yönelik bozma yapılarak asıl alacak ve faizin yeniden tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
3. Yukarıda bahsi geçen icra dosyalarının farklı taşınır veya taşınmazların teminat gösterilerek ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takiplere ilişkin olmasına rağmen uyuşmazlık konusunu oluşturan zimmet olayı ile zarar miktarının, yapılan ödemelerin ve takip tarihlerinin aynı olduğu gözetildiğinde Mahkemece yapılacak iş Dairemizin 24.01.2023 tarihli ve 2022/17315 Esas, 2023/1262 Karar sayılı bozma ilâmı doğrultusunda tespit edilecek olan davalılarca yapılan ödemenin tam tutarı ile bu miktarın mahsubu neticesine göre ve özellikle tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla karar vermektir.
Bu yön gözetilmeden eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.