"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/417 E., 2023/171 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ... 4. ... Mahkemesince verilen 19.02.2014 tarihli ve 2012/618 Esas, 2014/15 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 14.09.2015 tarihli ve 2014/11306 Esas, 2015/25580 Karar sayılı kararı ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
... 4. ... Mahkemesince 09.03.2016 tarihli ve 2015/533 Esas, 2016/84 Karar sayılı karar ile bozma kararına direnilmiştir. Direnme kararının davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya Dairemizin 30.05.2016 tarihli ve 2016/16085 Esas, 2016/12660 Karar sayılı kararı ile dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca 29.04.2021 tarihli ve 2017/9-2116 Esas, 2021/536 Karar sayılı karar ile direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
... 4. ... Mahkemesinin 03.02.2022 tarihli ve 2021/262 Esas, 2022/23 Karar sayılı kararı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 26.09.2022 tarihli ve 2022/9133 Esas, 2022/10349 Karar sayılı ilâmıyla bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın davalı Şirkete ait Rusya’daki inşaat şantiyelerinde demirci formeni olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı sebep olmaksızın feshedildiğini, fesih tarihindeki ücretinin aylık net 2.200,00 USD olduğunu ve ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık ücretli izin, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının son projede saat ücreti ile çalıştığını, iddia ettiği şekilde aylık ücretinin 2.200,00 USD olmadığını, talep edilen alacaklara da hak kazanmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.02.2014 tarihli ve 2012/618 Esas, 2014/15 Karar sayılı kararı ile; ücret ödemesine ilişkin kayıtlar ve davalı savunmasına itibar edilerek bilirkişi raporunun, davacının saat ücreti ile çalıştığı kabulüne göre hesaplama yapılan birinci seçeneğinde belirlenen miktarlara hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.09.2015 tarihli ve 2014/11306 Esas, 2015/25580 Karar sayılı kararı ile; davacının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra; Mahkemece davacının çalışma dönemi ve görevi belirtilerek ilgili sendikalarla, işçi ve işveren kuruluşlarından yaptığı ... ve kıdemine göre alabileceği emsal ücretin ne olabileceği araştırılıp, dosyadaki belgeler ve tanık beyanları birlikte değerlendirmeye tâbi tutularak aldığı ücret tespit edilip işçilik alacaklarının buna göre hüküm altına alınması ve hüküm altına alınan miktarların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmesi gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Direnme Kararı
Mahkemenin 09.03.2016 tarihli ve 2015/533 Esas, 2016/84 Karar sayılı kararı ile; aynı davalıya karşı açılan birçok davada işçilerin saat ücreti aldıklarının kabulüne ilişkin mahkeme kararlarının Yargıtay tarafından onandığı, dosyada tanık anlatımları dışında iddianın ispatını kabule yeterli bir delil mevcut olmadığı gibi ücret bordrosu, mesai şeritleri, cari hesap kartları ve banka kayıtlarının birbirleri ile uyumlu olduğu, bordroların gerçeği yansıtmadığı konusunda hiçbir veri bulunmadığı, aksine kayıtların düzenli ve sağlıklı tutulduğu kanaatinin oluştuğu, mevcut deliller ve dosya kapsamı itibarıyla emsal ücret araştırması yapılmasının da sonuca etkili olmayacağı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30.05.2016 tarihli ve 2016/16085 Esas, 2016/12660 Karar sayılı kararı ile; dosya temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 29.04.2021 tarihli ve 2017/9-2116 Esas, 2021/536 Karar sayılı kararı ile; davalı Şirketin Rusya'da bulunan şantiyelerinde demirci formeni olarak çalışan davacının talep ettiği alacakların hesabına esas aylık ücret miktarının tespitinde, ücret bordrosu, mesai şeritleri ve cari hesap kartlarında davacının imzasının bulunmaması, banka hesabına yapılan ödemelerin ağırlıklı olarak 2.200,00 USD veya üzerinde olması, hangi alacakları kapsadığına dair açıklama bulunmaması, bordrolardaki rakamların denkleştirilmesi için saat ücretine göre belirleme yapılarak ayrıca çalışılmadan ödenen ücret kalemine yer verilmesi sebepleriyle ücret miktarının araştırılması yönünden Daire kararına uyulması gerektiği gerekçesiyle direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Verilen Karar
Mahkemenin 03.02.2022 tarihli ve 2021/262 Esas, 2022/23 Karar sayılı karar ile; emsal ücret araştırılması yapıldığı, bozma gerekçeleri doğrultusunda davacının sabit ücretle çalıştığı kabul edilerek bozma öncesi alınan bilirkişi raporunun ikinci seçeneğinde yapılan hesaba göre karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 26.09.2022 tarihli ve 2022/9133 Esas, 2022/10349 Karar sayılı kararı ile; somut uyuşmazlıkta açılan davanın kısmi dava olduğu, Mahkemece davalı vekili tarafından süresinde ileri sürülen zamanaşımı def'inin değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalının ıslah zamanaşımı def'i dikkate alınarak yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; net ücretten hesaplanan alacaklardan tekrar vergi ve diğer kesintilerin yapıldığını, böylece ikinci kez kesinti yapılmış olduğunu, hesaplamanın bu yönüyle hatalı olduğunu, ayrıca fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ile hafta tatili alacaklarından %30 oranında indirim yapılmasının hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine göre, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 41, 44, 46 ve 47 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacının ücreti son bozma kararı öncesinde net 2.200,00 USD olarak belirlenmiş, hesaplamalar bu miktar üzerinden yapılmış, son bozmada davalının ıslah zamanaşımı def'inin değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece son bozma ilâmına uyularak alınan bilirkişi raporunda, davalının ıslah zamanaşımı def'i dikkate alınarak hesaplama yapılmış ancak; fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacakları hesaplanırken hesaplamaya esas alınan ücret (2.200,00 USD) net olmasına rağmen brüt gibi dikkate alınarak hesaplanan miktarlar tekrar nete çevrilmiştir. Davacının aleyhine olacak şekilde yapılan bu hesaplamanın hükme esas alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.