"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/954 E., 2023/808 K.
DAVA TARİHİ : 24.12.2012
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2015/79 E., 2023/233 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı vekili tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edildiği, bu sebeple de temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin yatırılmadığı belirlenmiştir.
Adli yardım, temyiz yoluna başvuru sırasında talep edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 336 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, adli yardım talebini inceleme görevi Yargıtaya aittir.
Adli yardım, 6100 sayılı Kanun’un 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre gerçek kişiler ile kamuya yararlı dernek ve vakıfların yararlanabileceği adli yardımın şartları, ödeme gücünden yoksun olma ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardım talebinde bulunan gerçek kişi veya tüzel kişinin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir. Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı, bu belgeler incelenerek belirlenecektir.
Bu açıklamalar ışığında adli yardım talebinde bulunan tarafın, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken temyiz yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından, adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2004 yılında davalıya ait işyerinde haber muhabiri olarak işe başladığını, 2012 yılında herhangi bir sebep gösterilmeksizin iş sözleşmesinin feshedildiğini, alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın, belirsiz alacak davası olarak açılamayacağından dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddinin gerektiğini, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, müvekkiliyle davacı arasında iş ilişkisinin bulunmadığını, davacının serbest gazeteci olduğunu, müvekkilinin yalnızca davacıdan ek hizmet yoluyla haber alımı gerçekleştirdiğini ve bunun karşılığını da ödediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sigortalılığa esas hizmet süresinin tespiti amacıyla Van 1. İş Mahkemesinin 2021/347 Esas sayılı dava dosyasıyla davalıya ve dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açtığı, Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verildiği, kararın Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 26/12/2022 tarihli ve 2022/14211 Esas, 2022/16626 Karar sayılı ilâmıyla onanarak kesinleştiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; yargılama süresince yazılı birçok delil ve müvekkilinin yaptığı haberlere ilişkin materyal sunulduğunu, delillerin değerlendirilmediğini, gerekçede tanık beyanları ve davalı tarafın sunduğu delillerin kabul gördüğünü, tanık beyanlarından dahi müvekkilinin davalı ajansta tam zamanlı ya da kısmi zamanlı olarak çalıştığının anlaşıldığını, sigortasının defalarca yapılmasını istediği hâlde yapılmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 8 inci maddesine göre, bir tarafın yani işçinin bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın yani işverenin ücret ödemeyi kabul ettiği sözleşmeye iş sözleşmesi denildiği, taraflar arasında iş ilişkisinin bulunabilmesinin şartları olan iş görme, bağımlılık ve ücret ile emir ve talimat unsurlarının bulunması gerektiği, davacının davalıya ait işyerinde çalışmasının bulunduğuna dair sigorta bildirimi bulunmadığı gibi davacı tarafça açılan hizmet tespiti davasının reddine karar verildiği ve kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, davacının davalı Ajans yanında çalışmasının bulunmadığı, işçi işveren ilişkisine ve çalışmaya dayalı iddia edilen alacaklara ilişkin açılan davanın reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında işçi işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı ve buna göre davacının dava konusu tazminat ve alacaklara hak kazanıp kazanmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 8 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.