"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/335 E., 2023/84 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece 02.09.2015 tarihli Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 20.11.2019 tarihli karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece 25.....2020 tarihli ilâm ile Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece 13.09.2021 tarihli ilâm ile Mahkeme kararının üçüncü kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece üçüncü bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 10.08.2011-07.09.2014 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğini, işyerinde fazla çalışma yaptığını, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını karşılığı ücretlerin ödenmediğini, asgari geçim indirimi ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerin kullandırılmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil, hafta tatili, yıllık izin ücretleri ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Şirkete usule uygun dava dilekçesinin tebliğine rağmen, süresi içinde davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 02.09.2015 tarihli ve 2014/448 Esas, 2015/363 Karar sayılı kararı ile; ... sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği, davacının karşılığı ödenmeyen ücret alacakları bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 13.03.2019 tarihli ve 2015/33050 Esas, 2019/5555 Karar sayılı ilâmı ile; dosya kapsamına göre, 04.08.2015 tarihli celsede, bir sonraki celsenin 02.09.2015 tarihinde saat 15.40'a bırakıldığı, ancak 02.09.2015 tarihli duruşmanın Mahkemece 15.40 yerine saat 14.17'de davalı vekilinin yokluğunda yapıldığı, bu durumun duruşma zaptında da belirtildiği, Mahkemece duruşmanın, bir önceki duruşmada kararlaştırılan saatten önce davalı tarafın yokluğunda yapılmasının davalının hukuki dinlenilme hakkının kısıtlanması niteliğinde olduğu ve kararın salt bu nedenle bozulması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 20.11.2019 tarihli ve 2019/106 Esas, 2019/765 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 25.....2020 tarihli ve 2020/994 Esas, 2020/6502 Karar sayılı ilâmı ile; bozma sonrası verilen karar gerekçesinde, Dairemizin bozma ilâmının esas ve karar numarası doğru ise de içeriğinin başka bir karara ilişkin olduğu, dosya ile alakası olmayan bozma ilâmının karar gerekçesinde yer almasının isabetsiz olduğu, davacının davalı işyerinde 10.08.2011 tarihinde işe başladığını ispatlayamadığı, hizmet süresi yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınarak davacının davalı işyerinde ....02.2012 tarihinde işe başladığının kabul edilmesi gerektiği, hüküm altına alınan tüm alacak kalemlerinin davacının ....02.2012-07.09.2014 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek, bu hizmet süresine göre yeniden hesaplanması gerektiği, davalı tarafından bilirkişi raporundan sonra dosyaya sunulan ve davacının imzasını taşıyan yıllık izin belgeleri ile imzalı ücret bordroları değerlendirilmeden, yıllık izin ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının eksik inceleme ile hüküm altına alınmasının da bozmayı gerektirdiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 19.04.2021 tarihli ve 2020/239 Esas, 2021/151 Karar sayılı kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılamada, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 13.09.2021 tarihli ve 2021/7314 Esas, 2021/11576 Karar sayılı ilâmı ile; dosyada mübrez 2012 yılına ait davacı işçi tarafından imzalı ücret bordrolarında, asgari geçim indirimlerinin ödendiği açık olmasına rağmen, Mahkemece 2012 yılı içinde asgari geçim indirimi hesabı yapılan bilirkişi raporuna itibar edilerek, yine eksik inceleme ile hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; hizmet süresinin hatalı belirlendiğini, sonradan sunulan yıllık izin ücreti belgelerine itibar edilemeyeceğini, zira süresinden sonra sunulan hiçbir delile ve belgeye muvafakat etmediklerini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davada yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ücreti alacağının bulunmadığını, davacının tüm yıllık izinlerini kullandığını, ödenmeyen asgari geçim indirimi alacağının da bulunmadığını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının asgari geçim indirimi alacağının hesap dönemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 5615 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2 nci maddesi atfıyla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesi.
3. Dairemizin 22.09.2020 tarihli ve 2016/23031 Esas, 2020/8789 Karar sayılı kararında Dairenin asgari geçim indirimi ile ilgili yerleşik hâle görüşü şu şekilde belirtilmiştir:
"...
Asgari geçim indirimi bireyin ya da ailesinin asgari düzeyde geçimi için zorunlu olan ve belirli esaslara göre tespit edilen kısmın toplam gelirden indirilerek vergi dışı bırakılması uygulamasıdır. Bu uygulama 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 32.maddesinin 28/03/2007 tarihinde 5615 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenmesi neticesinde yürürlüğe girmiştir. Asgari Geçim İndirimi vergi mükellefi ile devlet arasında vergi hukukunu ilgilendiren ilişkiden kaynaklanmakta olup, ücretin içindeki bir kısmın vergi kapsamı dışına çıkartılmasından ibarettir.
..."
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.