"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/246 E., 2023/218 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına direnilmesi üzerine, direnme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiş ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.12.2021 tarihli ve 2019/663 Esas, 2021/1668 Karar sayılı ilâmı ile direnme uygun bulunduğundan davalı vekilinin işin esasına ilişkin diğer temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Daireye gönderilmiştir.
Dairenin 13.04.2022 tarihli ve 2022/3132 Esas, 2022/4468 Karar sayılı ilâmı ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiş, Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 16.09.2009 - 30.....2014 tarihleri arasında öğretim görevlisi olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı neden bulunmaksızın feshedildiğini, 2009 yılından bu yana belirli süreli ... sözleşmesi imzalamak zorunda kaldığını, belirli süreli ... sözleşmesinin birden fazla yenilenmesi nedeniyle belirsiz süreli hâle geldiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatlarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; belirli süreli ... sözleşmesi ile çalışan davacının ihbar tazminatı talep edemeyeceğini, davacının 2011 yılında uzun süreli ücretsiz izin kullandığını, bu durumun akademik eğitimin aksamasına neden olduğunu, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin ....07.2015 tarihli ve 2014/287 Esas, 2015/276 Karar sayılı kararı ile; taraflar arasındaki ilişkinin ... ilişkisi olması nedeniyle ... mahkemesinin görevli olduğu, davacının davalı Üniversitede 16.09.2009 - 30.....2014 tarihleri arasında öğretim görevlisi olarak çalıştığı, belirli süreli ... sözleşmesi yapılması için objektif neden bulunmadığından ... sözleşmesinin başından itibaren belirsiz süreli olduğunun kabulü gerektiği, öte yandan davacının ücretsiz izin kullanımının ve raporlu olunan dönemlerde işe gelmemesinin makul mazerete dayandığı anlaşıldığından işverence yapılan feshin haksız olduğu, bu nedenle davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 05.02.2019 tarihli ve 2015/27265 Esas, 2019/2811 Karar sayılı ilâmı ile; vakıf üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışan davacının Devlet üniversitelerinde olduğu gibi idari sözleşme ile çalıştığı, uyuşmazlıkta idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Direnme Kararı
Mahkemenin 08.05.2019 tarihli ve 2019/243 Esas, 2019/280 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı Üniversitede öğretim görevlisi sıfatı ile çalıştığı, ... sözleşmesine dayanan bir ... ilişkisi bulunduğu, bu nedenle adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. Direnme kararı yasal süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.12.2021 tarihli ve 2019/9-663 Esas, 2021/1668 Karar sayılı ilâmı ile; dosya kapsamı ile tüm bilgi ve belgeler hep birlikte değerlendirildiğinde, davacının davalı Üniversitede üstlendiği görevini davalı Vakıf Üniversitesi ile yaptığı sözleşme gereği yürüttüğü, sözleşmede aylık ücret miktarı, başta yıllık izin olmak üzere diğer izinlerin kullanılma şekli, özlük hakları bakımından 4857 sayılı ... Kanunu (4857 sayılı Kanun) hükümlerinin geçerli olacağının belirlendiği, davalının ... sözleşmesini haklı nedenle feshi durumunda 4857 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin uygulanacağı hususlarına dair düzenlemeler bulunduğu, anılan sözleşmenin Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 23 üncü maddesine istinaden ve bu maddenin verdiği yetkiye göre yapıldığı, anılan maddeye ve yapılan sözleşmeye göre davacıyla davalı arasındaki ilişkinin özel hukuk kurallarına göre belirlenen özel hukuk ilişkisi olduğu, davalı Üniversite ile davacı öğretim görevlisi arasındaki işçi işveren ilişkisinden kaynaklı özel hukuka tâbi bu ilişkiden doğan uyuşmazlıkların çözümünde adli yargının görevli olduğu ve 5521 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu’nun 1 inci maddesi gereği uyuşmazlığın ... mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği şeklindeki gerekçe ile direnme uygun bulunduğundan davalı vekilinin işin esasına ilişkin diğer temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Daireye gönderilmiştir.
D. Dairece Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Verilen Karar
Dairenin 13.04.2022 tarihli ve 2022/3132 Esas, 2022/4468 Karar sayılı ilâmı ile; davacı belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığından ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, kıdem tazminatına esas hizmet süresi belirlenirken ücretsiz izinlerin de dışlanması gerektiği şeklindeki gerekçe ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemece Bozma Kararı Üzerine Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda değerlendirme yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalışması nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, davacının ... ilişkisini çekilmez hâle getirecek surette devamsızlık yaptığını, davalı İdarenin harçtan muaf olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacı işçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanamayacağına ve tazminatın hesabına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 120 nci maddesi atfıyla mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 13 üncü maddesinin (j) bendi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında temyiz edenin sıfatına göre bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... Rektörlüğü vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta davalı Üniversite, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 56 ncı maddesinin (b) bendinin delâleti ile 492 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesinin (j) bendi uyarınca harçtan muaf olmasına rağmen hüküm altına alınan harçtan sorumlu tutulması hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı ... Rektörlüğü vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... Rektörlüğünün Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (4) numaralı bendinin hükümden tamamen çıkartılarak yerine; "4- Davalı harçtan muaf olduğundan, davacı tarafından yatırılan toplam 379,65 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep hâlinde davacıya iadesine," bendinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.