"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/755 E., 2023/2078 K.
DAVA TARİHİ : 10.02.2022
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
SAYISI : 2022/73 E., 2022/855 K.
Taraflar arasındaki Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik kapsamında alt işveren tarafından kamu işveren sendikasına verilen yetkilendirmenin geçerli olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Elektrik Üretim AŞ (...) nezdinde 4734 sayılı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ve 2020/625837 ihale kayıt numarası ile ihale edilen ihaleyi kazandığını ve İdare ile 23.02.2021 tarihli sözleşmeyi akdettiğini, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 8 inci maddesi kapsamında bulunan işyeri ile ilgili ... Sendikasının işyerinde toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkili olduğuna dair 26.05.2021 tarihli ve 1111 sayılı yetki belgesi verildiğini, bu yetki belgesinin müvekkiline usulünce tebliğ edilmediğinden müvekkilinin yetki belgesinden haberdar olamadığını, bu nedenle 10 gün süre içerisinde Sendikayı yetkilendiremediğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca kendiliğinden işleyen süreçte de herhangi bir itiraz ortaya koymadığını, neticesinde Yüksek Hakem Kurulunun 11.10.2021 tarihli kararı ile toplu ... sözleşmesinin yürürlüğe girdiğini, toplu ... sözleşmesi nedeniyle doğmuş fiyat farklarının kendisine ödenmesi için ...'a müracaat ettiğini, ...'ın cevabî yazısı ile özetle müvekkilinin kamu işveren sendikasını yetkilendirmemiş olduğu gerekçesiyle fiyat farklarının ödenmeyeceğinin bildirildiğini, 25.01.2022 tarihli yazı ile davalı Sendikaya müracaatta bulunulduğunu, 10 günlük sürenin kesin, olmazsa olmaz bir süre olmadığını, Yönetmelik'in, yetkilendirmenin yetki belgesinin alt işverene tebliği tarihinden itibaren 10 gün içerisinde yapılmasını zorunlu kıldığını, buna göre yetkilendirme yapılabilmesinin ilk şartının yetki belgesinin alt işverene tebliğ edilmesi olduğunu, 7201 sayılı Tebligat Kanunu'na göre usulüne uygun bir tebligatın bulunmaması durumunda 10 günlük sürenin başlamış olmayacağını, yetki belgesinin müvekkiline usulüne uygun tebliğ edilmediğini, müvekkilinin yetki belgesinden haberdar olmadığını, bu nedenle 10 günlük sürenin başlamayacağını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Sendikanın 27.01.2022 tarihli ve 2022/551 sayılı yetkilendirmenin reddi kararının ortadan kaldırılmasına, 25.01.2022 tarihli yetkilendirme işleminin geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 25.01.2022 tarihinde ... ile imzaladıkları ihale kapsamında işle ilgili olarak toplu ... sözleşmesi yapmak üzere Sendikaya yetkilendirme yazısı gönderildiğini, yetki belgesinin alt işverenliğe tebliğinden itibaren 10 gün içinde Sendikaya başvurulmadığı gerekçesi ile toplu ... sözleşmesi sürecinin ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (...) tarafından yürütülmediğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yetki belgesinin tebliğ edildiği 13.04.2021 tarihinden itibaren 10 gün içinde davalı Sendikayı yetkilendirmek için başvurulmasının zorunlu olduğu, yasal süreden çok sonra 25.01.2022 tarihinde davacının yetkilendirmek için başvurduğu, süresinde yapılmayan yetkilendirmenin geçerli olamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik kapsamında alt işveren tarafından kamu işveren sendikasına verilen yetkilendirmenin geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Resmî Gazete'nin 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı nüshasında yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası şöyledir:
"Alt işveren, 4735 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince merkezi yönetim kapsamındaki kamu kuruluşlarının üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisini yetkilendirebilir. Bu yetkilendirmenin 6356 sayılı Kanunun 44 üncü maddesine göre verilen yetki belgesinin alt işverene tebliği tarihinden itibaren (Değişik ibare:RG-17/3/2015-29298) on gün içerisinde yapılması zorunludur. Bu süre içinde yetkilendirme yapılmadığı takdirde toplu ... sözleşmesi kamu işveren sendikasınca yürütülmez ve sonuçlandırılmaz. Kamu işveren sendikasının yetkilendirildiğine dair belgenin bir sureti aynı süre içerisinde alt işveren tarafından yetkili işçi sendikasına gönderilir. (Ek cümle:RG-17/3/2015-29298) Yetkilendirmenin şekli ve içeriğine ilişkin hususlar, Maliye Bakanlığının uygun görüşünün alınması kaydıyla, kamu işveren sendikalarınca müştereken belirlenir."
3. Dairemizin 10.....2021 tarihli ve 2021/5609 Esas, 2021/10086 Karar sayılı ilâmında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik kapsamında alt işveren tarafından toplu ... sözleşmesi görüşmelerini yürütmesi için kamu işveren sendikasının yetkilendirilmesinin usul ve esasları ile sonuçları şu şekilde açıklanmıştır:
"...
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 'Yetki' başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre 'Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.'
6356 sayılı Kanun’un 41. ve devamı maddelerinde belirtilen usule göre yetki belgesinin alınmasından sonra yapılacak çağrı ile toplu görüşme süreci başlayacaktır. Toplu görüşme sürecinde taraflarca anlaşma sağlanması durumunda toplu ... sözleşmesi bağıtlanacak, aksi halde ise arabuluculuk aşaması ve daha sonra ise grev aşaması gündeme gelecektir. Anayasanın 54. maddesinin üçüncü fıkrasında da, grev ve lokavtın yasaklanabileceği hallerin kanunla düzenleneceği belirtildikten sonra devam eden fıkrada da, grev ve lokavtın yasaklandığı hallerde uyuşmazlığın Yüksek Hakem Kurulu tarafından çözüleceği ifade edilmiştir.
Hukukumuzda, yukarıda belirtilen düzenlemeler doğrultusunda, toplu görüşme süreci işçi sendikası ile işveren sendikası yahut sendika üyesi olmayan işveren arasında yürütülecek ise de 4734 sayılı Kanun çerçevesinde 'Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alım Sözleşmesi' ile faaliyet gösteren alt işveren işyerleri yönünden kısmen ayrıksı düzenlemeler öngörülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun sekizinci maddesine 6552 sayılı Kanun ile eklenen fıkraya göre '4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı ... Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu ... sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu ... sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu ... sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez, 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası esas alınarak asıl işveren sıfatından dolayı ücret farkına hükmedilemez ve asıl işveren sıfatıyla sorumluluk yüklenemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenir.'
Madde doğrultusunda düzenlenen ve 22.01.2015 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 'Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik' ile de uygulamanın esasları ayrıntılı olarak tanzim edilmiştir.
6552 sayılı Kanun ile getirilen sisteme göre 'Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alım Sözleşmesi'nin söz konusu olması durumunda asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu ... sözleşmelerinin, alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla kamu işveren sendikalarından birisi tarafından yürütülerek sonuçlandırılması öngörülmüştür.
...”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.