"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1440 E., 2023/1440 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Marmaris ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/7 E., 2022/89 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.11.2021 tarihli ve 2021/101 Esas, 2021/371 Karar ... kararı ile görevsizlik kararı verilmiştir.
Görevsizlik kararının 15.12.2021 tarihinde kesinleşmesi üzerine, dosya kendisine gönderilen İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda davanın arabuluculuk dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de duruşma isteğinin süreden reddine, incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait gemide 01.02.2016 tarihinde kaptan olarak çalışmaya başladığını, çalıştığı süre boyunca sigorta primleri yatırılmadığı gibi hak ve alacaklarının da ödenmediğini, alacakların tahsili için ilâmsız icra takibi başlatıldığını, davalı borçlunun itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, itirazın haksız olduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.02.2016 tarihinden itibaren kaptan olarak çalıştığı iddiasının yanlış olduğunu, 02.08.2016-30.07.2020 dönemi boyunca toplam 3 yıl 11 ay 29 gün süresince istihdam edildiğini, davacının taleplerinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunarak reddedilecek alacak miktarı üzerinden %20 oranında kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun (7036 ... Kanun) 3 üncü maddesi uyarınca davacı tarafa arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslının veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğinin sunulması için bir haftalık kesin süre verilerek kesin süre içerisinde istenilen belgelerin sunulmaması hâlinde davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verileceğinin ihtar edildiği, söz konusu muhtıranın davacı tarafa 08.02.2022 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen davacının arabuluculuk tutanağını süresinden sonra 23.02.2022 tarihinde dosyaya sunduğu gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; taraflarınca 10.11.2020 tarihinde Marmaris Arabuluculuk Bürosuna başvurulduğunu, 23.11.2020 tarihinde arabuluculuk anlaşmama tutanağı düzenlendiğini, 24.02.2021 tarihinde ise davanın açıldığını, dolayısıyla 7036 ... Kanun'un 3 üncü maddesinde öngörülen şartların yerine getirildiğini, arabuluculuk tutanağının sunulması sırasında yargılamanın gecikmesini gerektirecek herhangi bir durum oluşmadığını, müvekkilinin haklarına erişiminin engellenmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, fiziki dosyada mevcut arabuluculuk evraklarının bir haftalık kesin süreden sonra sunulduğu gerekçesiyle davanın reddedilmesinin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın işçilik alacaklarına ilişkin dava olduğu, dosya kapsamı, dosyadaki bilgi ve belgeler, kanuni gerektirici sebepler, 7036 ... Kanun'un 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki yasal düzenleme, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2020/932 Esas ve 2020/5773 Karar ... uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinin yerinde görüldüğü gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; taraflar arasındaki arabuluculuk son tutanağı 19.02.2021 tarihinde dosyaya sunulmuş olmasına rağmen İlk Derece Mahkemesince bu durum gözden kaçırılarak tutanağının sunulması için süre verildiğini, arabuluculuk son tutanağı dosyada mevcut olmasına rağmen hatalı ve eksik incelemeye bağlı olarak müvekkilinin telafisi imkânsız zararlara uğramasına sebep olan şekilde hüküm kurulduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; dava şartı arabuluculuk son tutanağının yasal süresi içinde dosyaya sunulup sunulmadığı, buna bağlı olarak 7036 ... Kanun'un 3 üncü maddesine göre dava şartı yokluğundan davanın usulden reddi gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 7036 ... Kanun'un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kanuna, ... veya toplu ... sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebi ile açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.” şeklinde düzenlemeye yer verilerek dava şartı olarak arabuluculuk öngörülmüştür. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise "Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir. Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir." düzenlemesine ve yine aynı maddenin yirmi birinci fıkrasında ise "Bu maddede hüküm bulunmayan hâllerde niteliğine uygun düştüğü ölçüde 7/6/2012 tarihli ve 6325 ... Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu hükümleri uygulanır." düzenlemesine yer verilmiştir.
3. 6325 ... Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun (6325 ... Kanun) 17 nci maddesinin ikinci fıkrası, 5070 ... Elektronik İmza Kanunu'nun 5 inci maddesi, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği'nin 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Dava şartı olarak arabuluculuğun, sürecinin başından sonuna kadar detaylı kurallara bağlanması, yaşanması muhtemel hak kayıplarının önüne geçilmesi açısından gereklidir. Arabuluculuk ile elde edilmek istenen fayda, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların arabulucu eşliğinde müzakere yoluyla hızlı, çabuk ve ucuz biçimde çözümlenmesidir. Şüphesiz arabulucuğun en önemli aşamalarından biri başvurunun yapılması, diğeri ise arabuluculuk tutanağı düzenlenmesidir.
2. Somut uyuşmazlıkta İlk Derece Mahkemesince, davacı vekilinin 03.02.2022 tarihli muhtıra ile verilen kesin süreye rağmen süresi içinde arabuluculuk son tutanağının aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış örneğini sunmadığı belirtilerek davanın usulden reddine karar verilmiş ise de; davacı tarafça Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/101 ... Esasına kaydı yapılan dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulduğu, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 23.11.2020 tarihli dava şartı arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği, 19.03.2021 tarihli müzekkere ile dosyaya delil olarak giren Marmaris 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/59 Değişik ... ... dosyasına 19.02.2021 tarihinde elektronik imzalı dava şartı arabuluculuk son tutanağının ibraz edildiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde 7036 ... Kanun'un 3 üncü maddesi ve 6325 ... Kanun'un uygulanmasındaki amaç ve usul ekonomisi gözetildiğinde; arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği kabul edilerek değerlendirme yapılması gerekirken yazılı şekilde davanın arabuluculuk dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.