"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1435 E., 2023/555 K.
KARAR : Davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/59 E., 2021/70 K.
Taraflar arasındaki alacak ve tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince 22.05.2023 tarihli ek karar ile temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verilmiştir.
Ek karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Dosya içeriğine göre Bölge Adliye Mahkemesince kararın kesin nitelikte olması nedeniyle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiş ise de; dosya kapsamına göre işten çıkış kodunun düzeltilmesine yönelik dava tespit davası niteliğinde olduğundan, 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen miktar itibarıyla kesinlik sınırına bakılmaksızın temyizinin olanaklı bulunduğu kabul edilmelidir. Bu durumda temyiz dilekçesinin miktardan reddine ilişkin ek kararın hatalı olduğu anlaşılmakla; 22.05.2023 tarihli ek kararın bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen asıl kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle, ek kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 16.09.2011-24.12.2018 tarihleri arasında hasta kabul görevlisi olarak çalıştığını, işten çıkış bildirgesinde istifa ile çıkış bildirilmiş ise de müvekkilinin istifa etmediğini aksine davalı işveren tarafından haksız ve bildirimsiz olarak ... sözleşmesine son verildiğini, öncesinde istifaya zorlandığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline; işten çıkış kodunun (04) olarak değiştirilerek düzeltilmesine, aksi takdirde işten çıkış kodunun yanlış gösterilmesinden kaynaklı olarak faydalanılamayan işsizlik ödeneğinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 16.09.2011-24.12.2018 tarihleri arasında çalıştığını, 24.12.2018 tarihinde davacı ile hasta arasındaki telefon görüşmesi esnasında davacının hastaya hakaret ettiği yolunda şikâyette bulunulduğunu, telefon kayıtlarının dinlenmesi ile bu durumun tespit edildiğini ve olayla ilgili tutanak tutulduğunu, ardından davacıdan savunma istendiğini, davacının ise kendi iradesi ile savunma vermekten imtina edip istifa dilekçesi sunduğunu, istifa dilekçesinde "...özel nedenlere dayanarak kendi rızası ile işi bırakmak istediğini..." belirttiğini, davacının istifaya zorlandığı iddiasının tamamen asılsız olduğunu, bu davranışın haksız olarak talep ettiği işçilik alacaklarını elde etmeye yönelik olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 16.09.2011-24.12.2018 tarihleri arasında çalıştığı, dosyaya sunulan kayıt ve belgeler ile dinlenen tanık beyanları doğrultusunda, davacının ... sözleşmesinin sona ermesine neden olabilecek olumsuz bir davranışının bulunmamasına rağmen işveren tarafından savunmasının alındığı, işverenin bu tavrının davacıyı istifaya yönlendirdiği, davacının haksız bir suçlamaya maruz kaldığı, hakkında tutanak tutularak savunma vermesinin istendiği ve yaşanan bu gelişmeler üzerinde davacının isteği dışında istifa etmek zorunda kaldığı, ... sözleşmesinin baskıya maruz kalması nedeniyle davacı tarafından haklı olarak feshedildiği, ... sözleşmesini haklı nedenle de olsa fesheden tarafın ihbar tazminatı ... bulunmadığından davacının ihbar tazminatına hak kazanmadığı, buna göre işten çıkış kodunun düzeltilmesi ve buna bağlı olarak işsizlik parası alacağına yönelik talebinin reddi gerektiği, fazla çalışmanın ise ispatlandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı işveren tarafından ... sözleşmesinin haksız feshedildiğini, ihbar tazminatının reddedilmesinin hatalı olduğunu, davacının çıkış işlemlerinin istifa olarak yapılması nedeniyle işsizlik ödeneği alamadığını, taleplerin reddinin hatalı olduğunu, davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacı taraf ... sözleşmesini haklı neden olmaksızın feshettiğinden herhangi bir işçilik alacağına hak kazanamadığını, davacının iradesinin sakatlandığını ispat edemediğini, kendi istek ve rızası ile herhangi bir baskı altında kalmadan istifa ettiğini, dilekçesinde gösterdiği sebeple bağlı olduğunu, fazla çalışma alacağı bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafın fazla çalışma alacağına yönelik istinaf sebeplerinin yerinde görülmediği, İlk Derece Mahkemesince ... sözleşmesinin davacının baskıya maruz kalması nedeniyle haklı olarak feshedildiğinin kabulüyle kıdem tazminatına hak kazandığının belirlendiği görülmüş ise de; davacı tarafça haklı fesih yapıldığı yönünde bir iddia bulunmadığından varılan sonucun dosya kapsamına uygun olmadığı, dosyada davacının özel nedenlerden dolayı ayrılmak istediği beyanını içeren 24.12.2018 tarihli ve el yazılı istifa dilekçesi bulunduğu, davacı tarafından bu dilekçenin baskı altında imzalatıldığı iddia edilmiş ise de; dosya kapsamında bu yönde bir ispat bulunmadığı, işveren tarafından kendisi yönünden haklı nedenle fesih sebebi oluşturulabilecek somut bir olay ve şikâyet üzerine savunma talep edilmesi ve disiplin sürecinin başlatılmasının olağan ve beklenen bir durum olup bunun davacıya baskı olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, istifa etmezse Disiplin Kuruluna verileceği ve bunun sonucunda ... bulamayacağından bahisle istifaya zorlandığı iddiasının davacı işçi tarafından ispat edilemediği, bu nedenle davacının haklı bir neden bildirmeksizin ... sözleşmesini feshettiği, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığı, kıdem tazminatı talebinin de reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yönünde hüküm kurulmasının hatalı olduğu, istifa dilekçesinin baskı ile imzalatıldığı ispatlanamadığından davacının çıkış kodunun düzeltilmesine ilişkin talebinin de yerinde görülmediği, 4447 ... İşsizlik Sigortası Kanunu (4447 ... Kanun) uyarınca işsizlik ödeneğinin koşullarının bulunması hâlinde borçlusunun ... ... Kurumu Genel Müdürlüğü olup işveren olmadığı, bu itibarla davacının işsizlik ödeneği talebinin husumet yönünden reddi gerekirken esas yönünden reddine karar verilmesinin isabetsiz bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı işveren tarafından müvekkilinin ... sözleşmesinin haksız feshedildiği açıkça ortada iken davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, dosya kapsamı itibarıyla sabit olduğu üzere söz konusu zorla imza altına alınan istifa dilekçesinden hemen sonra davalı tarafa ihtarname keşide edildiğini ve bu ihtarnamede haklı gerekçelerin sunulduğunu, bu kapsamda değerlendirme yapılarak taleplerin kabulü gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı ile işten çıkış kodunun düzeltilmesi yahut faydalanılamayan işsizlik ödeneğinin davalıdan tahsiline karar verilmesi istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 106 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 17 ve 25 inci maddeleri ve aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla mülga 1475 ... ... Kanunu'nun hâlen yürürlükte bulunan 14 üncü maddesi, 4447 ... Kanun'un 51 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Bölge Adliye Mahkemesince verilen 22.05.2023 tarihli ek kararın BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.