"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4596 E., 2023/2013 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 9. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/74 E., 2022/348 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali ve menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 28.07.2020 tarihinde isimsiz olarak ALO 170 hattı üzerinden müvekkiline ait Suje Okulları ünvanlı işyerinde mayıs, haziran, temmuz ve ağustos ayları içinde otuz gün çalışmasına rağmen mayıs, haziran, temmuz aylarında 0 (sıfır) gün ve ağustos ayında 1 gün sigorta priminin yatırıldığı yönündeki şikâyetin bildirilmesi üzerine işyerinde ... müfettişleri tarafından genel bir teftiş yapıldığını, ... müfettişleri tarafından müvekkiline ait işyerinde ücretsiz izin kullanılan dönemde H.T. isimli temizlik görevlisi olarak çalıştırılan işçi dışında bir işçinin çalıştırılmadığı, bir kişi hariç nakdi ücret desteği uygulamasına aykırılık oluşturacak şekilde çalışma yapılmadığı yönünde 23.....2021 tarihli ve 9983-INC-18 numaralı rapor tanzim edildiğini, ... müfettişlerince genel teftiş sonrası hazırlanan rapor ve tutanaklarda H.T. isimli işçi lehine yapılan aylık ücret alacağı bakımından toplam 13.635,90 TL toplam fark brüt ücret hesaplamasına itiraz ettiklerini, adı geçen işçinin aylık çalışma saatinin altında çalıştırıldığını ve ücretinin de ödendiğini ileri sürerek hazırlanan raporun işçilik alacaklarına ilişkin kısımlarındaki aleyhe tespitlere yapılan itirazların kabulü ile tam çalışma yapıldığının kabulü üzerinden ücret ödenmesi gerekliliğine ilişkin tespitlerin iptaline, 2020 Mayıs ayından 20.09.2020 tarihine kadarki dönemde işçi H.T'ye ücret alacağına ilişkin borcunun bulunmadığının ve bu döneme konu çalışmasının karşılığı ücretin işçiye ödendiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; öncelikle davanın süre yönünden reddi gerektiğini, dava dilekçesinde ücretsiz izne ayrılması sebebiyle nakdi ücret desteği alan ve inceleme raporunda bahsi geçen işçinin normal çalışma saatlerinin altında da olsa çalıştırıldığının ikrar edildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dilekçesinde ücretsiz izne ayrılması sebebiyle nakdi ücret desteği almakta olan işçi H.T'nin bu dönemde normal çalışma saatlerinin altında da olsa çalıştırıldığının ikrar edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvurusunda; işçi H.T'nin aylık çalışmasının çok altında bir çalışma saati ile çalıştığı yönündeki açık beyanı karşısında ... müfettişleri tarafından aylık tam çalışma yapıldığının kabulü ile ücret ödenmesi ve sigorta primlerinin tahakkuk ettirilmesi gerektiği yönündeki tespitin hatalı olduğunu, işbu davanın açılış tarihinden sonra işçi H.T. ile işveren arasında işçilik alacağı talepli dava şartı arabuluculuk süreci yürütüldüğünü ancak arabuluculuk sürecinde sadece kıdem ve ihbar tazminatı ödenmek üzere anlaşıldığını, sürecin ücret alacağı yönünden olumsuz neticelendiğini, anlaşma belgesi sonrasında işçi H.T'nin müvekkili aleyhine ücret alacağı talebinde bulunamayacağından müvekkili Şirketin borcu olmadığının tespitinde davanın açılmasından sonraki süreçte hukuki yararı kalmadığını, bu nedenle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesini ve davanın açıldığı tarihteki haklılık durumuna göre yargılama giderlerinin takdir edilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Kurum müfettişlerince düzenlenen rapor içeriğinde davacı Şirket tarafından nakdi ücret desteği uygulamasına aykırılık yapıldığı hususunun tespit edildiği, dava dilekçesinde ücretsiz izne ayrılması sebebiyle nakdi ücret desteği almakta olan işçi H.T'nin bu dönemde normal çalışma saatlerinin altında da olsa çalıştırıldığının ikrar edildiği, davanın açıldığı tarihte davacının haksız olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; işçilik alacağı talepli davanın, 4857 ... ... Kanunu'nun 92 nci maddesi kapsamında tespit tutanağına itiraz ve menfi tespit istemiyle açılan dava yönünden bekletici mesele yapılmasının gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi.
2. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Bekletici Sorun" kenar başlıklı 165 inci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"Bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemece o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılama bekletilebilir.
..."
3. Değerlendirme
1. Davacı vekili müvekkiline ait işyerinde ... müfettişleri tarafından yapılan teftiş sonrasında tanzim edilen 23.....2021 tarihli ve 9983-INC-18 numaralı raporda H.T. isimli işçi lehine 13.635,90 TL brüt ücret hesaplandığını belirterek ücret ödenmesi gerekliliğine ilişkin tespitin iptali ile birlikte 2020 Mayıs ayından 20.09.2020 tarihine kadarki dönemde işçi H.T'ye ücret alacağına ilişkin borcunun bulunmadığının ve bu döneme konu çalışmasının karşılığı ücretin işçiye ödendiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2. İşbu davanın açılış tarihi olan 16.12.2021 tarihinden sonra işçi H.T. ile davacı Şirket arasında işçilik alacaklarına konu dava şartı arabuluculuk sürecinin yürütüldüğü, diğer işçilik alacaklarıyla birlikte 2020 Mayıs ayından 20.09.2020 tarihine kadarki döneme ilişkin fark ücret alacağının da dava şartı arabuluculuk sürecine dâhil edildiği ancak sadece kıdem ve ihbar tazminatı yönünden 10.02.2022 tarihinde anlaşma sağlandığı dosya kapsamındaki belge ve bilgilerden anlaşılmaktadır. Dava şartı arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanan alacak kalemleri arasında yer almayan fark ücret alacağının işçi H.T. tarafından ayrı bir davaya konu edilip edilmediği ise dosya kapsamından anlaşılamamaktadır.
3. Bu itibarla işçi H.T. tarafından fark ücret alacağına ilişkin açılmış olan bir dava, eldeki ... teftiş raporunun iptali ile birlikte işçi H.T'ye ücret alacağına ilişkin borcun bulunmadığının tespitine ilişkin davayı doğrudan etkileyecek mahiyettedir. Açıklanan nedenle Mahkemece, dava şartı arabuluculuk sürecine dâhil edilen ancak anlaşma sağlanan alacak kalemleri arasında yer almayan fark ücret alacağının işçi H.T. tarafından ayrı bir davaya konu edilip edilmediği tespit edilmelidir. Ayrı bir davanın açılmış olması hâlinde, alacak davasının sonucu bekletici mesele yapılmalı ve davanın sonucuna göre dosya kapsamındaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek hüküm kurulmalıdır. Bu yön göz önünde bulundurulmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının usulden BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.