"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/37 E., 2023/465 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin tâbi olduğu ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) ile ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görevlendirildiğini, 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Millî Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını ücretlere yansıtmadığını, bu hususta ... ... Mahkemesinin 2016/192 Esas, 2016/15 Karar sayılı dosyasında işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kesinleştiğini, bu emsal dosyanın, açtıkları davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu ... sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin zamansal olarak kapsadığı dönemin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arası olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu ... sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında kimsenin yararlanamayacağını, ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında akdedilen toplu ... sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ... Genel Müdürlüğünde çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçtiğini, alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.04.2022 tarihli ve 2021/841 Esas, 2022/242 Karar sayılı kararı ile; 6360 sayılı Kanun uyarınca davacının 14.12.2014 tarihinde ... Genel Müdürlüğündeki görevinden ayrılarak 15.12.2014 tarihinde davalı Bakanlığa bağlı ... İl Millî Eğitim Müdürlüğü nezdinde göreve başladığı, davacının 19.....2014 tarihinde ... Sendikası üyeliğinin kabul edildiği, 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği ile üyeliğinin düşürüldüğü, 07.01.2015 tarihinde davacının Koop-... Sendikasına üye olduğu, davacının ... Genel Müdürlüğünde çalıştığı dönemde işkolu 20 iken 15.12.2014 tarihinden itibaren davalı İdarede çalıştığı dönemde işkolunun 10 olduğunun anlaşıldığı, davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışmakta iken 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un mahalli idarelerin ihtiyaç fazlası işçilerine ilişkin hükümlerde yer alan devredilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tâbi bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, toplu ... sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2010 yılı Kasım ayından geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, 6356 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi uyarınca işkolu değiştiren işçinin sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı ve emsal içtihatlar doğrultusunda düzenlenen 08.02.2022 tarihli ek rapor içeriğine ve dosya kapsamına göre davacının 10 No.lu işkolunda faaliyet gösteren davalı işyerinde yürürlükte bulunan Kamu İşletmeleri Sendikası ile Koop ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesine tâbi olarak çalıştığı dönemle ilgili olarak yapılan incelemede yakacak yardımı, yemek ücreti, sorumluluk zammı uygulamasının bulunmadığı, fiilen çalışılan günler için yemek temin edileceğinin (ayni olarak) belirlendiği, bu nedenle davacının talep ettiği 01.07.2015 tarihi sonrası için alacak kalemlerinden sorumluluk farkı, yemek ücreti farkı, yakacak ücreti farkı alacağı olmadığı, ... Sendikası ile ... Genel Müdürlüğü arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden davacının 16.07.2014-14.12.2014 tarihleri arasında yararlanabileceği, 14.12.2014 tarihi itibarıyla toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan ücret ile para ve parayla ölçülebilir mali haklarına ilişkin hükümlerin uygulanmaya devam etmesi gerektiği, hesap bilirkişinin kök raporu ile ek raporunun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 14.09.2022 tarihli ve 2022/1156 Esas, 2022/1824 Karar sayılı kararıyla; dosya kapsamındaki yazı, bilgi ve belgelere, kanuna uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesince taraflarca gösterilen delillerin toplanmasında, değerlendirilmesinde usul ve esas bakımından hukuka aykırılık bulunmamasına, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/5322 Esas ve 2021/9526 Karar sayılı ilâmı ile bu ilâma uygun olarak alınan 08.02.2022 tarihli ek bilirkişi raporu ve somut dosya delillerine göre İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.12.2022 tarihli ve 2023/15955 Esas, 2023/14167 Karar sayılı ilâmı ile, davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandırılarak, usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacının toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenerek dava konusu alacakların yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulması gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamı doğrultusunda alınan ek raporun hükme esas alındığını, dava ve ıslah dilekçesindeki talepler ile usuli kazanılmış hakların gözetildiğini belirterek davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde Sendika üyesi olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop ... Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop ... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandığı kabulüne uygun şekilde dava konusu taleplerin hesaplanıp hesaplanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 36 ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı Millî Eğitim Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.