"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/1851 E., 2022/1194 K.
DAVA TARİHİ : 05.04.2017
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin mülga Köy Hizmetleri 9. Bölge Müdürlüğünde (İl Özel İdare) mevsimlik işçi olarak çalıştığını ve sonrasında düz işçi pozisyonunda kadrolu işçi olduğunu, düz işçi pozisyonunda işe kabul edilmesine rağmen farklı pozisyonda çalıştırıldığını, çalıştırıldığı pozisyondan ücretinin ödenmediğini ve eksik olarak düz işçi pozisyonunda ödeme yapıldığını, mevsimlik işçi süresinde geçen çalışmalarının derece ve kademeden sayılmadığını ve fark ücret, akdi ikramiye, ilave tediye, sorumluluk zammı alacaklarının eksik ödendiğini ileri sürerek fark ücret, akdi ikramiye, ilave tediye ve sorumluluk zammı (yıpranma primi) alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; açılan davayı kabul etmediklerini, davacının iddialarının gerçek dışı olduğunu savunarak haksız açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.11.2020 tarihli ve 2018/781 Esas, 2020/555 Karar sayılı kararı ile; davacının daimi kadroya geçmeden önce Devlet Su İşleri (DSİ) 17. Bölge Müdürlüğünde mevsimlik işçi olarak çalışmaya başladığı, bu tarihten sonra ve izleyen yıllarda daimi/kadrolu statüye geçirildiği, her yıl yenilenen (zincirleme) mevsimlik ... sözleşmeleri ile dönemsel çalışmalarının devam ettiği, bu nedenle zincirleme yapılan mevsimlik ... sözleşmelerinin belirsiz süreli ... sözleşmesi niteliği kazandığı, dosyada yer alan 30.10.1985 tarihli ''Atama, Terfi, Yer ve Görev Değişikliği Onay'' başlıklı belgede davacının ... grubu değer derecesi 1-10 olan büro görevlisi pozisyonuna terfi ettirildiği, davacının davalı işveren nezdinde büro görevlisi olarak calıştığı, yargılama aşamasında alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olduğu, hükme esas alınan raporda da belirtildiği üzere davacının ücret ve diğer hakları belirlenirken geçici işçi olarak çalıştığı sürelerin göz önünde bulundurulmadığı, her işçinin kendi işçilik vasfının bulunduğu grup içinde her yıl belirlenecek oranlarda kademe terfi zammı (kıdem zammı) uygulanması gerekirken davalı İdare tarafından bazı dönem uygulandığı bazı dönem ise uygulanmadığı ve davacı işçi için belli dönemlerde kıdem zammı uygulanmayarak yevmiye ücreti belirlenirken her dönem eksik yevmiye ücreti üzerinden işçiye ödeme yapıldığı, yine toplu ... sözleşmesinde öngörülen zam oranlarını aşan TÜFE oranlarının ücret ve diğer parasal hakların ödenmesi sırasında dikkate alınmadığı gerekçesiyle bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 01.07.2021 tarihli ve 2021/952 Esas, 2021/1317 Karar sayılı kararı ile; mevsimlik çalışılan dönemlerin kıdeme esas sürenin belirlenmesinde dikkate alınması gerektiği, davacının ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredilen personel içinde yer aldığının anlaşılması nedeniyle husumetin davalı Belediyeye yöneltilmesinin yerinde bulunduğu, İlk Derece Mahkemesinin davacının fiilen yaptığı işe göre fark alacaklarının tespiti gerektiğine dair değerlendirmesinin usul ve kanuna uygun olduğu ve hükme esas alınan bilirkişi ek raporunda davacının kadroya geçişte fiilen yaptığı işe uygun olarak, işveren işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerine göre işçilerin alacağı derece ve kademeyi toplu ... sözleşmesi ekindeki pozisyon cetvellerinde her bir pozisyonun derece hesabı için alt ve üst sınırları da dikkate alınarak derece ve kademenin belirlenip hüküm kurulduğu, İlk Derece Mahkemesi kararında usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.10.2021 tarihli ve 2021/9329 Esas, 2021/14036 karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek yapılan incelemede; davacı tarafça ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına karşı açılan dava ile 04.10.2010-01.03.2013 tarihleri arası döneme ilişkin toplu ... sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaması nedeni ile ücret farkı, yasal ilave tediye farkı, akdi ilave tediye ve yıpranma prim farklarının talep edildiği, ... 1. ... Mahkemesinin 07.01.2016 tarihli ve 2014/231 Esas, 2016/9 Karar sayılı dosyası ile görülen bu davada 08.11.2010-28.02.2013 tarihleri arasını kapsayacak şekilde fark alacaklara hükmedildiği, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 2016/14232 Esas, 2016/17790 Karar sayılı ilâmı ile bu kararın onandığı, somut uyuşmazlıkta; davacı tarafça talep edilen fark alacaklar hesaplanarak hüküm altına alınmış ise de davacının daha önce kesinleşen ve yine fark alacak talep ettiği dosyasının değerlendirilmediği, herhangi bir şekilde mükerrer ödeme olup olmadığı, daha önce kesinleşen ve fark alacaklara karar verilen dosyada yapılan ödemelerin, somut dosyada hesaplanan alacak miktarlarını etkileyip etkilemediğinin araştırılmadığı, davacı işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek amacıyla kesinleşen ... 1. ... Mahkemesinin 2014/231 Esas, 2016/9 Karar sayılı dosyası ile birlikte mevcut dosya değerlendirilerek temyiz eden davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının kazanılmış hakları da korunarak bir karar verilmesi gerektiği, davacının büro işçisi olmasına rağmen düz işçi pozisyonunda gösterildiğini iddia ettiği, dosyada yer alan belgelerden davacının büro işçisi olarak çalıştığının anlaşılamadığı, davacının düz işçi olduğu kabul edilerek belirleme yapılması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda davacının mülga ... İl Özel İdaresi nezdinde mevsimlik (sezonluk) işçi statüsünde bir süre çalıştığı, 01.07.2007 tarihi itibarıyla kadrolu daimi işçi statüsüne geçirildiği, akabinde davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereği devre tâbi personel olarak davalıya devrinin yapıldığı, davacının 08.11.2010 tarihinde Yol ... Sendikasına üyelik kaydı yaptırdığı ve bu tarihten itibaren bu Sendika ile davalı arasında yapılan toplu ... sözleşmelerinden yararlanmaya başladığı, davacının daimi kadroya geçmeden önce ... İl Özel İdaresi bünyesinde yaptığı ... mevsimlik ... olup mevsimlik çalışılan dönemlerin kıdeme esas sürenin belirlenmesinde dikkate alınması gerektiği, Mahkemece bozma ilâmı göz önünde tutularak ... 1. ... Mahkemesinin 2014/231 Esas ve 2016/9 Karar sayılı dosyası nedeni ile herhangi bir şekilde mükerrer ödeme olup olmadığı, daha önce kesinleşen ve fark alacaklara karar verilen dosyada yapılan ödemelerin somut dosyada hesaplanan alacak miktarlarını etkileyip etkilemediği hususlarının tespiti amacıyla aldırılan 15.....2022 tarihli bilirkişi ek raporunda davacının çalışma süresince düz işçi olarak çalıştığının kabul edildiği, davacının fiilen yaptığı işe göre davacının çalışması bakımından zamanaşımı def'i ve davacının kesinleşen ... 1. ... Mahkemesinin 2014/231 Esas ve 2016/9 Karar sayılı dosyasında hüküm altına alınan alacakları da dikkate alınarak dava konusu alacakların hesaplandığı, bilirkişi ek raporunun denetime elverişli olduğu gerekçesiyle davacının toplu ... sözleşmesi çerçevesinde görevi ve hizmeti dikkate alınarak derece/kademesine göre belirlenen ve davacının varlığı tespit edilen fark ücret, fark ilave tediye, fark ikramiye ve fark yıpranma prim alacaklarının davacının talebi ile bağlı kalınarak brüt miktarlar üzerinden hüküm altına alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, davacıya tüm haklarının ödendiğini, davacının haksız kazanç peşinde olduğunu, hukuk kurallarının bu amacı korumayacağını, husumet itirazlarının bulunduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının intibakının hatalı yapılıp yapılmadığı, sonucuna göre davacının dava konusu fark alacaklara hak kazanıp kazanmadığı, davacının daha önce açtığı ve kesinleşen ... 1. ... Mahkemesinin 2014/231 Esas ve 2016/9 Karar sayılı dosyası nedeni ile herhangi bir şekilde mükerrer hesap bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası ile 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
....03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.