"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3409 E., 2022/2334 K.
DAVA TARİHİ : 11.01.2018
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 34. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/229 E., 2022/678 K.
Taraflar arasındaki yetki tespitine itiraz davasından yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 04.02.2021 tarihli ve 2018/9 Esas, 2021/50 Karar sayılı kararı, Bölge Adliye Mahkemesinin 23.....2021 tarihli ve 2021/1634 Esas, 2021/1435 Karar sayılı kararı ile kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne, olumsuz yetki tespiti işleminin iptaline, davacı Sendikanın yetkili sendika olduğunun tespiti talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ile davalı ... ve dâhili davalı CP Standart Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ (CP Gıda AŞ) vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ... ve dâhili davalı CP Gıda AŞ vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, olumsuz yetki tespiti işleminin iptaline, ... Gıda ... Sendikasının başvuru tarihi olan 01.12.2017 tarihinde CP Gıda AŞ'de çalışan işçilerin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) aradığı gerekli çoğunluğunun üyeliğine sahip bulunduğunun tespitine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... dâhili davalı CP Gıda AŞ vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Dâhili davalı CP Gıda AŞ vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de davanın niteliği gereğince kanunda ivedi şekilde sonuçlandırılması öngörüldüğünden duruşma isteminin reddine, incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; CP Gıda AŞ işletmesinde çalışmakta olan işçilerin müvekkili Sendikaya üye olduklarını ve bunun üzerine müvekkili Sendikanın 01.12.2017 tarihinde toplu ... sözleşmesi yapmak için davalı Bakanlığa başvuruda bulunduğunu, bunun üzerine davalı Bakanlığın dava konusu işlemi yaptığını, yapılan başvuruda 2016 yılı başlarında işten atılmaları sebebiyle haklarında ... sözleşmesinin feshinin geçersizliği ve işe iade talepli olarak yaklaşık 300 işçinin işe iade davası açıldığının belirtilmiş bulunduğunu, bu davalardan 50 adedinin istinaf ve temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiğini, bu kararların emsal teşkili ile verilecek tüm kararlarda fesihlerin geçersizliğine hükmedileceğini, davalı Bakanlığa yetki müracaatı yaparken bu emsal dava sonuçlarının bekletici mesele yapılması talep edilmiş ise de bu talep Bakanlık tarafından değerlendirilmeden, yani devam eden dava neticeleri beklenmeden tespit işlemi yapıldığını, toplam işçi sayısının 2.219 olarak tespitinin de doğru olmadığını, Bakanlığın işçi listesinde görülen işveren vekillerini bilme imkân ve ihtimalleri olmaması sebebiyle bu ayıklamayı yapmadığını, işveren vekillerinin toplam işçi sayısından indirilmesi gerektiğini, müvekkili Sendikanın üye sayısının da eksik olarak belirtildiğini, bir an için (kabul ve ikrar anlamında olmaksızın) işletme bilgileri Bakanlık tespit belgesindekiler olarak alınsa bile devam eden işe iade davaları sonuçlandığında bu sayıların değişeceğini, kesinleşmeyip henüz devam eden dava sayısının en az 247 olduğunu, emsal olarak kesinleşen kararlara göre bu devam eden davaların da kesinleşeceği dikkate alındığında işletmede çalışan toplam işçi sayısının 2.466, sendika üye sayısının da 1.029 olacağını, 2.466 işçi sayısının %40’ının ise 986,4 olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 02.01.2018 tarihli ve 101352 sayılı olumsuz tespit işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; Bakanlıkça yapılan işlemlerin usul ve hukuka uygun bulunduğunu, işverenler tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işyerlerine ilişkin tescil ve işçi bildirimlerinin esas alınmakta olduğunu, işyerinde 2.219 işçinin çalıştığını, bunlardan 782 işçinin ... Gıda ... Sendikasına üye olduğunun tespit edildiğini, yapılan değerlendirmede davacı Sendikanın yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağlamadığının anlaşıldığını, davacının iddialarının somut olay yönünden yerinde bulunmadığını, usul ve hukuka uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemin iptalini gerektirecek bir husus bulunmadığını savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Dâhili davalı CP Gıda AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacı yanın iddiasının ve talebinin hukuki mesnetten yoksun olduğunu, Bakanlığın başvuru tarihi itibarıyla inceleme yapabilecek bir Kurum olduğunu, tarafların taleplerini an itibarıyla değerlendirip karar verdiğini, bu nedenle davacı yanın talebinin Bakanlığın görev ve yetkisine aykırı olduğunu, devam eden işe iade davaları olsa da bu davaların bekletici mesele yapılmasının ... hukukuna aykırı olduğunu, huzurda bulunan davanın ... hukukunun kolektif tarafını teşkil etmekte olduğunu, kamu düzenine ilişkin olduğunu, işe iade davasının ise ... ... hukukuna ilişkin olup yargılamasının kamu düzenine bağlı olmadığını, bu nedenle de kamu düzenine ilişkin olan kolektif ... hukuku kapsamında sendika yetkisi tespiti başvurusunda işe iade davalarının dikkate alınmasının usul ve esasa aykırı olduğunu, işe iade davasının sürüyor olması ve yargılamanın kanuna aykırı şekilde 4 aydan uzun sürmesinden dolayı, bu işçilerin 4 aylık boşta geçen süre dışında 1-2 yıl sonraki sendikanın yetki tespiti talebinde nisaba dâhil edilmesi talebinin mevzuata aykırı olduğunu, davacı tarafça dosyaya sunulan işe iade davalarına ilişkin belgeleri kabul etmediklerini, aleyhe kabul anlamına gelmemek kaydı ile davacı tarafça sunulan evraklar içinde 01.12.2017 tarihinden itibaren sonuçlanan, davası müvekkili Şirket lehine sonuçlanan, 01.12.2017 sonrası ... sözleşmesi feshedilenler olup geçersiz olduğunu savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Diğerleri davaya cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yetki başvuru tarihinde işçi sayısının 2.210 olduğu, bunlardan 782'sinin davacı Sendika üyesi olduğu, Sendikanın sunduğu 317 işçinin 58'inin ... tespit raporunda dâhil olduğundan tekrardan dikkate alınmadığı, bu işçilerin 259'undan 6 işçinin fesih tarihinde sendika üyesi olmadığı, 253 işçinin yetki başvuru tarihinden önce işten çıkartıldığı, çıkartıldıkları tarihte sendika üyesi olduğu, işe iade davalarının işçiler lehine sonuçlandığı ve 252'sinin kesinleştiği, Sendikanın bildirdiği listede bulunmayan ancak işe iade başvurusunda isimleri bulunan 12 çalışanın daha bulunduğu, bunlardan 7'sinin sendika üyesi olduğu ve 253 çalışanın yetki tespit tarihinde davaları devam ettiği, bütün bunlar değerlendirildiğinde; yetki tespiti için gereken çoğunluk şartı sağlanacağından davanın kısmen kabulüne karar vermek gerektiği, davacı sonradan tam ıslahla yetkili Sendika olduğunun tespitini talep etse de ıslah ile talep değiştirilemeyeceğinden bu talebin reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, olumsuz yetki tespiti işleminin iptaline, davacı Sendikanın yetkili sendika olduğunun tespiti talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı ... dâhili davalı CP Gıda AŞ vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda tespit olunduğu üzere davacı Sendikanın CP Gıda AŞ'de yetki tespiti için gereken çoğunluğu sağladığını, her ne kadar Bakanlık işleminin iptali talebi Sendikanın yetkili olduğu anlamına gelse de tereddüt oluşmaması için tam ıslah dilekçesi ile açıkça talep etmelerine rağmen hükümde ıslah ile talep değiştirilemeyeceğinden bahisle Sendikanın yetkili olduğu taleplerinin dikkate alınmadığını, bu konuda İlk Derece Mahkemesinin gerekçesini açıklamadığını, bu yönü ile kararın gerekçesiz olduğunu, tam ıslah ile kararların sonucunun değiştirilebileceğini, Yargıtay kararlarında da bu durumun açıkça belirtildiğini, dilekçenin Bakanlığa kayıt ettirilmesine de gerek olmadığını, sendika çoğunluk tespiti davalarında yapılan yargılamaların kamu düzenine ilişkin olduğunu, bu sebeple yapılan yargılama neticesi kurulacak hükümde olumsuz tespitin iptalinin yanı sıra ilgili sendikanın yetkili olduğunun da belirlenmesi gerektiğini, ayrıca vekâlet ücretine ilişkin hükümde hata olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; Bakanlığın başvuru tarihi itibarıyla mevcut duruma göre mevzuat gereğince inceleme yaparak tespitini bildirdiğini, davacı tarafça işe iade davalarının bekletici mesele yapılması talep edilmişse de Bakanlık tarafından devam eden davaların bekletici mesele yapılmasına gerek olmadığını, bu nedenle Sendikanın yetki belgesi talebinin reddedildiğini, 6356 sayılı Kanun'un 41 inci maddesinde de Bakanlığın yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerinin esas alınması gerektiğini, Bakanlıkça mevzuat doğrultusunda yapılan değerlendirmede davacı Sendikanın yasal çoğunluğu sağlamadığının anlaşıldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Dâhili davalı CP Gıda AŞ vekili; davacı Sendikanın davasının 6356 sayılı Kanun'un 43 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca 6 ... günlük sürede açılması gereken yetkili olup olmadığının tespiti davası olmadığını, davacı yanın yetkili olduğunun tespiti yönünde bir talebinin de olmadığını, talebinin Bakanlık kararının iptali yönünde olduğunu, bu nedenle davacının tam ıslah yolu ile yetkili sendika olduğunun tespitini talep etmesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na (6100 sayılı Kanun) aykırı olduğunu, bu talep için hak düşürücü sürenin geçtiğini, tam ıslah ile dava konusunun ve talebinin değiştirilmesinin mümkün olmadığını, işe iade davalarının bekletici mesele yapılması gerekmediğini, ayrıca Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası yapılan bilirkişi incelemesinde dosyaya sunulan 105 işe iade davasının nisaba dâhil edildiğini, ancak bu hâlde de 105 dosyanın taraf işçi sayısının değil 92'sinin sayıya dâhil edilmesi gerektiği yönünde görüş bildirilmişse de bunun doğru olmadığını, 105 sayısı dikkate alınsa dahi bu hâlde de işletme düzeyinde üye sayısının %40'ı geçtiği yönündeki tespitin hatalı olduğunu, Sendikanın yetkisi bulunmadığını, işe iade davalarında davacıların çalışan olmadığı için nisaba dâhil edilmeyeceğini, yetki tespiti tarihi olan 01.12.2017 tarihinde işe iade davasının bekletici mesele yapılması talep edilen 253 çalışanın başka işkollarında bulunan işverenlerde çalıştığını, bu itibarla davacı Sendika ile aynı işkolunda bulunmayan ve de başvuru tarihi itibarıyla sendika üyelikleri olmayan eski çalışanların yetki tespitinde sendika üyesi kabul edilerek hesaplamaya dâhil edilmesinin mümkün olmadığını, işkolunu değiştirenin sendika üyeliğinin sona ereceğini, ancak bilirkişilerce 253 kişinin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları incelenmeksizin, farklı işkollarında olup olmadığı denetlenmeksizin salt davacı Sendikanın işe iade davasının bekletici mesele yapılması iddia ve talebi ile hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, sendika üyeliğinin sona ermesi hususunun bilirkişi raporunda değerlendirilmemiş olmasının doğru olmadığını, 253 çalışanın üyelikleri resen sona ermiş olduğundan davacı Sendikanın yetki için yeterli üyeye sahip olamayacağını, toplam 105 yetki tespitine esas alınan üye işçilerin aynı şehir ve aynı işyerinde olmamalarına rağmen aynı IP üzerinden (aynı bilgisayar ve internet üzerinden) Sendikaya üye olmalarının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, bu hâlin dahi işçilerin sendika üyeliklerinin gerçek ve kanuna uygun olmadığını gösterdiğini, bu nedenle belirtilen IP'lerin gerek üyelik tarihinde ve gerekse de müzekkereye cevap tarihinde kim ve kimlere ait olduğunun tespiti için Bilgi Teknolojileri Kurumuna yazı yazılması ve sonucuna göre değerlendirme yapılması gerektiğini, bozma öncesi hazırlanan heyet raporu ile sonrasında hazırlanan heyet raporu arasında çelişki olduğunu, bu nedenle yeni rapor alınması gerektiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyaya sunulan 09.12.2021 tarihli davanın tam ıslahı konulu dilekçesi ile davacı vekilinin, davacı sendika yetki davası olması sebebi ile kamu düzenine ilişkin davalar olduğunu, İlk Derece Mahkemesi tarafından kanun düzenlemesi resen dikkate alınacak olmasına rağmen dava dilekçesinde talep kısmının tereddüte yer vermemesi adına davanın ıslahının zaruret arzettiğini, davanın tam ıslahı ile dava dilekçesinin sonuç kısmının "Bakanlık olumsuz yetki tespitinin iptali ile davacı ... Gıda ... Sendikasının yetkili sendika olarak tespiti" olarak değiştirilmesi gerektiğini belirterek davayı ıslah ettiklerini beyan ettiği; davacı vekilinin dava dilekçesi ile olumsuz tespit işleminin iptalini talep ettiği, davacı vekili taleplerini tam ıslah ettiklerini, olumsuz tespitin sadece iptali değil ilgili sendikanın yetkili olduğunun da belirlenmesi gerektiğini ileri sürdüğü, davacının davasını tamamen ıslah edebileceği, tamamen ıslahta davacının davasını baştan itibaren ıslah edeceği ve yeni bir dava dilekçesi vereceği, davacının davasını tamamen ıslah ederek talep sonucunu değiştirebileceği, davanın tamamen ıslahı ile dava dilekçesi de dâhil bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılacağı, tamamen ıslah ile talep sonucu ve dava sebebinin değiştirilebileceği, ıslah ile davanın türünün değiştirilemeyeceği; dosyada alınan 29.11.2021 tarihli bilirkişi heyet raporunda yapılan inceleme sonucunda; yetkili başvuru tarihinde mevcut işçi sayısının 2.210 kişi olduğunun ve bunlardan 782'sinin davacı Sendika üyesi olduğunun, davacı Sendika tarafından sunulan 317 işçinin 58'inin zaten tespit raporunda isimleri dâhil olan kişiler olduğunun, mükerrer şekilde nazara alınamayacağının, 317 işçinin 259'undan 6 işçinin fesih tarihinde sendika üyesi olmayıp bir kısmının üye kayıt bilgisinin hatalı onay açıklaması ile kaydedildiğinin, nihayetinde 253 işçinin yetki başvuru tarihinden önce işten çıkarıldıklarının, işten çıkarıldıkları tarihte sendika üyesi olduklarının, işe iade talepli davaların işçiler lehine sonuçlandığının ve bunlardan 252'sinin kesinleştiğinin, davacı Sendika tarafından bildirilen 317 kişilik listede bulunmayan ve ancak işe iade başvurusunda isimlerine yer verilen 12 çalışan daha bulunduğunun, bunlardan 7'sinin yetki başvuru tarihinde sendika üyesi olduğunun, işçi sayısı ile sendika üyesi sayılarında nazara alınması gerektiğinin, 253 çalışanın yetki tespiti tarihinde davaları devam ediyor olduklarından ve işe iade taleplerinin ve başlatılmama tarihlerinin yetki başvuru tarihinden sonrasına isabet ediyor olmaları nedeni ile çoğunluk tespit sayısında nazara alınması gerektiği kanaatine varılması hâlinde yetki tespiti için gereken % 40 çoğunluk şartının sağlanıyor olduğunun belirtildiğinin görüldüğü; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 02.01.2018 tarihli ve 101352 sayılı yetki tespit yazısında, CP Gıda AŞ ve bağlı işyerlerinde toplu ... sözleşmesi yapmak için ... Gıda ... Sendikası tarafından yapılan başvuru üzerine yapılan inceleme sonucunda 01.12.2017 başvuru tarihi itibarıyla 2.219 işçinin çalıştığı, 782 işçinin sendika üyesi bulunduğu, bu sonuca göre Sendikanın yasal çoğunluğu sağlayamadığının tespit edildiğinin görüldüğü; yerleşik Yargıtay kararları gereğince de yetki tespit başvuru tarihi itibarıyla işe iade davalarındaki hak düşürücü 10 günlük süre içerisinde işe iadesi için davacı işyerine başvuruda bulunmuş işçilerin tespiti hâlinde, bu işçilerin de işyerinde yetki tespit tarihinde çalışan işçi sayısının ve davalı sendikaya üye işçi sayısının belirlenmesinde sayıya dâhil edilmesi gerektiği; yetki başvuru tarihi itibari ile işletmede mevcut işçi sayısının 2.210 kişi olduğu ve 779 kişinin davacı Sendika üyesi olduğu, davacı Sendika tarafından sunulan 317 işçinin 58'inin zaten Bakanlık tespit raporunda isimleri olan kişiler olduğundan hesaplamada mükerrer şekilde nazara alınamayacağı, 317 işçinin 259'undan 6 işçinin fesih tarihinde sendika üyesi olmayıp bir kısmının üye kayıt bilgisinin hatalı onay açıklaması ile kaydedildiği, sonuç olarak 253 çalışanın yetki başvuru tarihinden önce işten çıkarıldığı, işten çıkarıldıkları tarihte sendika üyesi oldukları, işe iade talepli davalarının işçiler lehine sonuçlandığı, bunlardan 252'sinin kesinleştiği, ayrıca davacı Sendika tarafından bildirilen listede bulunmayan ancak işe iade başvurusunda isimlerine yer verilen 12 çalışan daha bulunduğu, bunlardan 7'sinin yetki başvuru tarihinde sendika üyesi olduğu, işçi sayısı ile sendika üye sayılarında nazara alınması gerektiği, tüm bu belirlemelere göre davacı Sendikanın yetki tespiti başvuru tarihi itibarıyla 6356 sayılı Kanun'da aranan %40 çoğunluk şartını sağladığı; dâhili davalı CP Gıda AŞ vekili, kendilerinin bildirdiği 105 işe iade dava dosyasının da hesaplamalarda nazara alınması gerektiğini ileri sürmüşse de yerleşik Yargıtay kararlarına göre ... sözleşmesini fesheden işverenin kendi lehine bu durumdan yararlanmasının dürüstlük kurallarına aykırı olacağı, bu nedenle bu talebin değerlendirmeye alınamayacağı, kaldı ki 105 işçinin tamamının esas alınması hâlinde dahi %40 şartının sağlandığı, ... sözleşmesi feshedilen işçilerin ... sözleşmeleri askı hâlinde olduğundan artık ... sözleşmeleri feshedildikten sonra işe iade davası süresince farklı bir işkoluna tâbi başka bir işyerinde çalışmalarının sonuca etkili olmayacağı, yargılama sonucu işçilerin işe iade başvurularının kabul edilmesi hâlinde ... sözleşmeleri feshedilmemiş olarak kabul edileceği veya işe başlatılmamaları durumunda da artık ... sözleşmesinin feshi tarihinin işçinin işe başlatılmadığı tarih olacağı hususları gözetildiğinde, gerçekleşen ilk fesih eyleminin geçersiz olması hâlinde anılan tarihte ... sözleşmesinin sona ermediği ve dolayısıyla buna bağlı olarak sendika üyeliğinin de sona ermediği sonucuna ulaşılacağı, kişisel bir bağlantı yolu ile erişilen e-Devlet üzerinden gerçekleştirilen sendika üyeliklerinin geçersizliğine ilişkin yargı nezdinde bir tespit de bulunmadığından salt aynı IP adresi üzerinden gerçekleştirildiği iddiası üzerine üyeliğin kabul edilmemesi imkânı bulunmadığı, bu sebeple davalı vekilinin bu yöndeki istinaf itirazının da yerinde olmadığı gerekçeleriyle davalı ... dâhili davalı CP Gıda AŞ vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, olumsuz yetki tespitinin iptaline, ... Gıda ... Sendikasının başvuru tarihi olan 01.12.2017 tarihinde CP Gıda AŞ işletmesinde çalışan işçilerin 6356 sayılı Kanun'da aranan gerekli çoğunluğunun üyeliğine sahip bulunduğunun tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... dâhili davalı CP Gıda AŞ vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Dâhili davalı CP Gıda AŞ vekili; cevap ve istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun’un 41 inci ve devamı maddeleri kapsamında yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 sayılı ... Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası şu şekildedir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki tespiti için başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir:
“(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı ... günü içinde bildirir.
(3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.
(4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.
(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki itirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı ... günü içinde mahkemeye yapabilir.
(2) İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz.
(3) İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı ... günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve bu karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.
(4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı ... günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.
(5) İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.”
5. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava tarihi 11.01.2018 olmasına karşın Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığında 14.07.2021 olarak belirtilmesi, mahallinde düzeltilebilir maddi yazım hatası niteliğindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... dâhili davalı CP Gıda AŞ vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.