"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/68 E., 2023/40 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın usulden reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kırklareli ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/90 E., 2021/24 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın hukuki yarar yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin, işverenleri olan ... Mümessillik Teks. Gıda Ltd. Şti.nde çalışmakta iken 2016 yılı Ekim ayı içerisinde Şirketin fiilen kapanması nedeniyle işten ayrıldıklarını, Ücret ... Fonundan yararlanabilmek için iki kez başvuruda bulunduklarını, ilk başvurunun 13170 ... Ücret ... Fonu Yönetmeliği'ndeki (13170 ... Yönetmelik) şekil şartına uygun olmadığı gerekçesiyle ödeme yapılmadığını, ikinci başvurunun da yine 13170 ... Yönetmelik'in 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki; işçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı işyerinde çalışmış olması şartının gerçekleşmemiş olduğu gerekçesiyle reddedildiğini, bu işleme yapılan itiraz üzerine davalı Kurumun 09.03.2020 tarihli ve 72808405 ... cevabi yazısı ile itirazların reddine karar verdiğini, bu işlemin hukuka ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek davalı Kurumun 09.03.2020 tarihli ve 72808405 ... işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Ücret ... Fonu ödenmesi talebiyle dava açmak yerine işlemin iptali talebiyle dava açılmasında hukuki yarar olmadığını, davanın bu gerekçeyle usulden reddi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesinin bu davada görevli ve yetkili olmadığını, davanın idare mahkemesinde görülmesi gerektiğini, davacıların talebinin zamanaşımına uğradığını, ayrıca somut olayda Ücret ... Fonundan yararlanma şartlarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dışı işveren hakkında hacze kabil mal bulunmadığına ilişkin 02.....2017 tarihli haciz tutanağı düzenlendiği, bu tutanak ile dava dışı işverenin aciz hâlinde olduğunun ispatlandığının kabulü gerektiği, ayrıca dava dışı işverenin 11.09.2017 tarihinde vergi kaydının resen terkin edildiği de dikkate alındığında 02.....2017 tarihli haciz tutanağının bir başka deyişle aciz vesikası hükmündeki belgenin, davacı işçiler tarafından da kullanılabileceği ve davacıların işçilik alacaklarına ilişkin ... mahkemesinde açtıkları davaların kabul edildiği hususu da dikkate alındığında davalı Kurumun davacılara Ücret ... Fonundan işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki ödenmeyen en fazla üç aylık temel ücrete ilişkin alacakları tutarında ödeme yapmamasına dair işlemin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı Kurumun 09.03.2020 tarihli ve 72808405 ... işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davaya cevap dilekçesi ve yargılama aşamalarında savunduğu hususları tekrar ederek İlk Derece Mahkemesince itirazlarının dikkate alınmadan karar verildiğini, öncelikle davanın görev ve yetki yönünden reddi gerektiğini, davacıların böyle bir dava açmakta hukuki yararlarının bulunmadığını, mevzuat hükümlerine göre davacıların Ücret ... Fonundan yararlanma şartlarını taşımadıklarını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının talebi ve somut olay dikkate alındığında, davanın eda davası yerine tespit davası/ işlemin iptali şeklinde açılmasında hukuki yarar bulunmadığı, Yargıtayın (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 10.....2019 tarihli ve 2016/14521 Esas, 2019/12510 Karar ... bozma ilâmı ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 04.03.2020 tarihli ve 2020/895 Esas, 2020/3624 Karar ... onama ilâmlarının bu yönde olduğu gerekçeleriyle davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği, diğer yandan kamu düzeni bakımından yapılan inceleme sonucunda arabuluculuk ücreti yargılama gideri sayıldığından Mahkemece resen değerlendirilip bu giderin hangi taraftan tahsil edileceğinin hükümde belirtilmemesinin hatalı olduğu gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın hukuki yarar yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; açılan davanın tespit davası değil kurum işleminin iptali davası olduğunu, tespit davasından farklı olduğunu, bir tapu iptal davası veya ölüme bağlı tasarrufun iptali davası gibi inşaai nitelikte bir dava olduğunu, İlk Derece Mahkemesince verilen kurum işleminin iptali kararının özellik itibarıyla Ücret ... Fonundan ödemeye ilişkin taleplerinin de yerine getirilmesi emrini içerdiğini ve işlemdeki hukuka aykırılığın giderilerek ödemenin gerçekleştirilmesine yönelik olduğunu, davalı Kurumun da hukuk devleti ilkesi gereği mahkeme kararını yerine getirmekle yükümlü olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince gerekçede belirtilen emsal kararların davacıların açtığı davayla aynı olmadığını, emsal kararların tespit davası şeklinde açıldığını, 13170 ... Yönetmelik'te düzenlenen tüm başvuru ve şekil şartlarının yerine getirilmesine rağmen verilen kararın hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacıların kurum işleminin iptali talebiyle açtıkları davada hukuki yararlarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 105 ve 106 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 10.....2019 tarihli ve 2016/14521 Esas, 2019/12510 Karar ... ve Dairemizin 04.03.2020 tarihli ve 2020/895 Esas, 2020/3624 Karar ... ilâmları
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.