"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/73 E., 2023/191 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 23.04.2015-13.05.2019 tarihleri arasında genel müdür olarak çalıştığını, ücretinin düşük gösterilmesi nedeni ile işçilik alacaklarını eksik aldığını, 16.136,86 TL ücrete 04.05.2019 tarihinde üyesi olduğu sendika ile işveren arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi hükmü gereği %9 oranındaki zam da ilave edilmek suretiyle belirlenen ücreti alması gerektiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin, ikramiye, işsizlik alacağı ve toplu ... sözleşmesinin 26 ncı maddesinden kaynaklanan alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının genel müdür iken genel müdür yardımcılığı görevine getirildiğini ve buna itiraz etmediğini, genel müdür yardımcısı olması nedeni ile toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.11.2020 tarihli ve 2020/98 Esas, 2020/303 Karar sayılı kararıyla; davacının 03.05.2019 tarihi itibarıyla idari personel olarak atandığı ve sendikaya 07.05.2019 tarihinde üye olduğu, üyelik tarihi itibarı ile toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanabileceğinin kabulü gerektiği, bakiye kıdem tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle toplu ... sözleşmesinden yararlanabileceği süre için ikramiye alacağı ve bir kısım işçilik alacağının kabulüne; ihbar tazminatı, ücret alacağı, yıllık izin ücreti ve toplu ... sözleşmesi gereği işsizlik tazminatı taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 25.03.2021 tarihli ve 2021/679 Esas, 2021/877 Karar sayılı kararıyla; davalı vekilinin istinaf dilekçesinin süresinde olmadığı, davacının istinaf sebepleri bakımından yapılan inceleme sonucunda ise 2016 yılına kadar genel müdür olan davacının sonrasında genel müdür yardımcısı olarak görevlendirildiği ve ofis içi haberleşme belgelerine göre aylık ücretinin tespit edildiğinin anlaşıldığı, yine bu belgelerde (2019 yılı hariç) imzası bulunan davacının kadrosuna göre tespit edilen 2019 yılı ücreti itibarıyla de işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun ise süreden reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 21.....2021 tarihli ve 2021/6425 Esas, 2021/10521 Karar sayılı ilâmıyla; davacının ....05.2019 tarihinde sendikaya üye olduğuna dair üye kayıt fişinin dosya kapsamında olduğu ancak toplu ... sözleşmesinin imza tarihinde sendika üyesi olup olmadığı bakımından gerekli araştırmanın yapılmadığı, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 39 uncu maddesi gereğince davacının toplu ... sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozularak dava dosyasının kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 27.09.2021 tarihli ve 2021/237 Esas, 2021/264 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan araştırma neticesinde davacının sendika üyeliğinin toplu ... sözleşmesinin imza tarihinden sonra bildirildiği, önceki karara dayanak teşkil eden bilirkişi raporunda bozma ilâmında belirtildiği gibi ikramiye hususunda kıstelyevm hesabı yapıldığı, toplu ... sözleşmesinin 26 ncı maddesi gereğince alacağa hükmedildiği, diğer alacaklar bakımından bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek aynı hükmün kurulduğu belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 08.02.2023 tarihli ve 2022/18113 Esas, 2023/1688 Karar sayılı ilâmı ilamı ile; ihbar önelinin 22 hafta olarak belirlenmesi gerektiği ve ayrıca bir tazminata hükmedilmemesi gerektiği, toplu ... sözleşmesinde "İşsizlik tazminatı" adı altında düzenlenen tazminatın mahiyeti itibarıyla ... güvencesi tazminatı niteliğinde olduğu ve davacı lehine 4 aylık ücreti tutarında tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçeleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda ihbar tazminatı ve işsizlik tazminatı yeniden resen hesaplanmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; müvekkilinin ücretinin eksik belirlenmesi nedeniyle alacaklarının eksik ödendiği ve talep edilen alacakların toplu ... sözleşmesine göre belirlenmediğini, kıdem tazminatının fazlaya ilişkin kısmının reddedilmesinin hatalı olduğunu, işsizlik tazminatının eksik belirlendiğini bir sene üzerinden belirlenmesi gerektiğini, yıllık izin alacağı, ücret alacaklarının reddinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece ihbar ve isticvap taleplerinin yerine getirilmemesi ve tanıkların dinlenmemesi suretiyle davalının savunma hakkının kısıtlandığını, toplu ... sözleşmesinin 26 ncı maddesi gereği 22 haftalık işçilik alacaklarının kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, kabul anlamına gelmemek kaydıyla ikramiye alacağı gibi sendika üyeliği süresi ile sınırlı hesap yapılması gerektiğini, somut olayda usuli müktesep haktan söz etmenin mümkün olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasında; davacının ihbar tazminatı ile işsizlik tazminatının hesaplanması noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 nci maddesi, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.