"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25.04.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... Uzuner geldi.
Davalı ... vekili Avukat ... ... diğer davalı ... S.P.A. vekili Avukat Sevde ... geldiler.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait Umman'daki işyerinde 31.03.2012-02.08.2016 tarihleri arasında eskavatör operatörü olarak net 2.000,00 USD ücretle çalıştığını, işyerinde ....30-17.30 ile 18.30-05.30 saatleri arasında iki vardiya hâlinde çalışma yapıldığını, ancak müvekkilinin ... vardiyasında 19.30-20.00'ye kadar, gece vardiyasında ise 07.30-08.00'e kadar çalışmaya devam ederek fazla çalışma yaptığını, davacının her ... aynı şekilde çalıştığını, dinî bayramların ilk günü haricinde tüm diğer ... ... ve genel tatillerde çalıştığını, davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle ... sözleşmesini feshettiğini belirterek kıdem tazminatı, fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... S.P.A. vekili cevap dilekçesinde; Şirket ile diğer davalı arasında herhangi bir sözleşme ilişkisinin bulunmadığını, müvekkilinin merkezinin İtalya'da olduğunu, ... şube aracılığıyla Umman'da herhangi bir faaliyette bulunmadığını, davacının da kendi bünyesinde çalışmadığını, zamanaşımı itirazlarının olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... İnşaat San ve Tic. AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının 15.01.2013 tarihinde müvekkilin ...-... Joint Veture ortağı olarak faaliyet gösterdiği Umman Sultanlığı'ndaki işyerinde çalışmaya başladığını, işin inşaat işi olduğunu, davacı ile Umman'daki Joint Venture'ye ait işyeri için anlaşma yapıldığını ve mutat işyerinin Umman'da olduğunu, davacının sağlık sorunlarından dolayı çalışmayacak durumda olması nedeni ile ... sözleşmesinin sona erdiğini, tüm ücretlerinin ve diğer haklarının ödendiğini, sorumluluğun Joint Venture'a ait olduğunu, davacı tarafından ... sözleşmesinin feshi üzerine davacının tüm alacaklarına istinaden 09.09.2016 tarihinde 3.857,933 OMR (Umman Riyali) ödendiğini, davacının ibraname imzaladığını, ... teklif formundan anlaşılacağı üzere belirlenen 2.000,00 USD ücretin 1.437,00 USD'lik kısmının ... aylık ücret, kalan 563,00 USD'nin ise pazar, pazartesi, salı ... ve perşembe günleri günde 1 saat ve cumartesi günü için ayrıca 10 saatlik fazla çalışmayı kapsadığını, bu 10 saatin dışında bir fazla çalışma yapılması hâlinde ise puantajlarda belirtilerek davacıya gerekli ödemelerin yapıldığını, Umman'ın yazın çok sıcak olması nedeniyle Mayıs-Ekim ayları arasında 12.00-15.00 arasında tatil yapıldığını, ayrıca ... aylarında günlük 6 saat çalışma yapıldığı hâlde 10 saat çalışıyormuş gibi ücret verildiğini, sözleşmeye uygun olarak hafta tatillerinin kullandırıldığını, çalıştığı hafta tatillerinin de ödendiğini, ... ... ve genel tatil günlerini kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Umman Sultanlığı ... Kanunu'nda zamanaşımı süresinin 1 yıl olarak düzenlendiği, davacıya hesaplanandan fazla kıdem tazminatı ödemesinin yapıldığı, fazla çalışma ve hafta tatili ödemelerinin puantajlarla uyumlu olduğu, dava tarihi itibarıyla talep edilen tüm alacakların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Mahkeme kararının mevzuata ve yargı kararlarına aykırı olduğunu, buna bağlı olarak zamanaşımı süresinin tazminatlarda 10 yıl, ücret alacaklarında 5 yıl olarak kabul edilmesi gerektiğini, ilke kararı ile zamanaşımı süresinin kısaltılamayacağını, Umman kanunlarına göre vekâlet ve yargılama harcı bulunmadığını, bu hususlarda ... hukukunun uygulanmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işçi ile davalı işveren arasında imzalanan 01.04.2014 tarihli ... sözleşmesinin ve aynı şartlara bağlanan uzatım sözleşmelerinin “Uygulanacak hukuk ve uyuşmazlıkların çözümlenmesi” başlıklı 14 üncü maddesinin "söz konusu ... bu sözleşme, ilgili Umman Sultanlığı kanunları hükümleri çerçevesinde hazırlanmış ve uygulanmıştır" şeklinde hüküm içerdiğini, dolayısıyla tarafların hukuk seçimi anlaşması yaptıklarının görüldüğünü, diğer yandan davacının söz konusu ... sözleşmesi kapsamında tüm hizmet süresi boyunca sadece davalının Umman’da bulunan işyerinde çalışmış olduğunu, bu durumda mutad işyerinin de işçinin işini fiilen yaptığı yer olan Umman olduğunu, davacının dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre 31.03.2012-02.08.2016 tarihleri arasında çalıştığını, tüm bu hususlar dikkate alındığında taraflar arasında hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında Umman hukukunun uygulanması gerektiğini, dosya kapsamına istinabe ile getirilen Umman Sultanlığı ... Kanunu'nun 7 nci maddesi uygulanarak verilen kararda isabetsizlik bulunmadığını, aynı şekilde yabancı hukukun uyuşmazlığın çözümünde olaya ilişkin olarak esas yönünden uygulanacağı, usul hükmü olan harç ve yargılama giderleri yönünden yabancı hukukun uygulanmamasında hata bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesine hangi ülke hukukunun uygulanmasına gerektiği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 107 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası ... Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 2, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Umman Sultanlığı ... Kanunu 7 nci maddesi şöyledir:
"Çalışanın işbu kanunda öngörülen haklardan herhangi birine ilişkin talepte bulunma hakkı, söz konusu hakkı kazandığı tarihten itibaren bir sene sonra zaman aşımına uğrayacaktır. İşbu kanunun uygulanmasından önce ortaya çıkan diğer hak talepleri ile ilgili olarak, bu bir yıllık süre işbu Kanunun hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hesaplanacaktır."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalılar yararın takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine.
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.