"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/339 E., 2022/753 K.
DAVA TARİHİ : 30.10.2017
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davacı vekili ile davalı ... AŞ vekili
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalı ... AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 04.10.2009-04.10.2017 tarihleri arasında aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunan davalılar nezdinde organizatör yönetici olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı bir neden olmadan feshedildiğini, ücretlerin kesintili ve düzensiz ödendiğini ve son 3,5 aylık ücreti ile 5 aylık yemek ücretinin ödenmediğini, fazla çalışma yapmasına ve tatil günlerinde çalışmasına rağmen karşılığı ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerinin eksik kullandırıldığını, kullandırılmayan izin ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı, fazla çalışma ücreti alacağı, ... bayram ve genel tatil ücret alacağı, hafta tatil ücret alacağı, eksik ödenen ücret ve yemek ücret alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davacının işvereni olmadığını, husumet itirazı ve zamanaşımı def'inde bulunduklarını, müvekkili Şirketin diğer davalı Şirketten bakım hizmeti aldığını, bakım hizmeti müvekkili Şirketin faaliyet alanında olmadığından asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, davacının iddia ettiği çalışma sisteminin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... cevap dilekçesi sunmadığı gibi dava ve duruşmalara katılmamış vekille kendisini temsil ettirmemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 22.05.2019 tarihli ve 2017/947 Esas, 2019/530 Karar sayılı kararıyla; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, davalıların feshin haklı nedene dayandığını ispatlayamadıkları, davacının fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, dosya kapsamına göre davacının fazla çalışma ücretinin, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücretinin ödendiğinin kanıtlanamadığı, aynı şekilde yıllık izin ücreti alacağının ödendiğinin de ispat edilemediği, ayrıca davacının ücret ve yemek ücreti alacağına hak kazandığı sonucuna varılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ ( Vodafone) vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 09.05.2022 tarihli ve 2022/5118 Esas, 2016/5654 Karar sayılı ilâmı ile; tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının hiç yıllık izin kullanmadığı kabul edilerek sonuca gidildiği, 7 yılı aşkın çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı iddiasının hayatın olağan akışına uygun düşmediğinin gözetilmesi gerektiği, kaldı ki davacının dilekçesinde yıllık izinlerini eksik kullandığını açıkladığı, davacının bu beyanı karşısında hiç izin kullanılmadığına yönelik kabulün talep aşımı mahiyetinde olduğu, bu durum karşısında yıllık iznin eksik kullanıldığına dair dava dilekçesindeki iddia da sorularak davacı asılın beyanının alınması gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, bozma ilâmına uyulmasına, bozma ilâmı kapsamında dinlenen davacı asılın dava dilekçesinde eksik kullandığı belirtilen izinlerinin mazeret izinlerine ilişkin olduğu, yıllık izinlerini kullanmadığı yönündeki beyanları ile mazeret izinlerinin yıllık izin günlerinden mahsubunun mümkün olmayışı, mevcut delil durumu ile ispat külfetinin işveren tarafa ait oluşu hususları birlikte değerlendirilerek, dosya kapsamında davacıya kullandırıldığı veya karşılığı ücretinin ödendiği davalı tarafça ispatlanamayan 110 gün izin karşılığı yıllık izin ücretinin bilirkişi raporu ile dosyaya uygun olarak hesaplandığı ve bozma sebepleri ile sınırlı olarak değerlendirme yapıldığı belirtilerek ve bozma öncesi gerekçeler tekrar edilmek suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz başvurusunda; kıdem tazminatı dışındaki alacak taleplerinin yasal faiz uygulanarak hüküm altına alınmasının hatalı olduğunu, bu alacak kalemlerine bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanması gerektiğini, davacının aylık ücret alacağının bir kısmının elden bir kısmının da banka hesabına ödendiğini, ödemelerin düzensiz ve gecikmeli olduğunu, davacının çalışmaya başladığı günden bugüne kadarki sürede sürekli olarak fazla çalışma yaptığını ancak karşılığı ücretlerin ödenmediğini, ... bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmasına rağmen bu konuda herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... AŞ vekili temyiz başvurusunda; davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, müvekkili Şirketin işveren sıfatının bulunmadığını, diğer davalı Şirketin ülke genelinde baz istasyonunun bakımını yaptığını ve müvekkilinin de diğer davalı Şirketten bakım hizmeti satın aldığını, zira bakım hizmetinin müvekkilinin faaliyet alanı olmadığını, eksik inceleme ile karar verildiğini, davacı tarafın iddia ettiği çalışma sisteminin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, salt davacı beyanı ile tanıklığı şüpheli davacı tanık anlatımlarına itibar edilerek karar verilmesinin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının yıllık izin ücreti alacağının hesaplanmasına, bozma ilâmı ile oluşan usuli kazanılmış hakların kapsamına ve bu bağlamda hüküm altına alınan alacaklara uygulan faiz oranına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 53 ila 59 uncu maddeleri.
3. Dairemizin 14.12.2022 tarihli ve 2022/16498 Esas, 2022/16753 Karar sayılı ilâmında usuli kazanılmış hak ilkesi şu şekilde açıklanmıştır:
"...
3. Bilindiği üzere 6100 sayılı Kanun'da usuli kazanılmış hak kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibarıyla bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
4. Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı karar). Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, 04.02.1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı karar).
..."
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.