"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2022/854 E., 2023/269 K.
DAVALILAR : 1. ... vekili Avukat ...
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin sürekli olarak davalı Belediyede çalışmış olmasına karşın ihale alan şirketlerde sigortalı gösterildiğini, davalı Belediyenin asıl işveren diğer davalıların alt işveren olduklarını, 31.08.2014 tarihinde ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, hafta tatili, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının alt işveren şirketlerin işçisi olarak çalıştığını, sosyal hakları ve ücretleri açısından davalı ... ile bir ilişkisi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.ne müteahhitlik hizmeti verdiğini, işçilerin belirli süreli sözleşme ile işe alındığını, sözleşme süresi bitiminde ... ilişkisinin de bittiğini, davacının işe devam etmediğini, bu hususta müvekkili tarafından yapılan ihtarın sonuçsuz kaldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin davalı Belediyeden ihale ile çöp toplama işini alarak bu hizmeti verdiğini, ... sözleşmesinin diğer davalı ... ile yapılmış olabileceğini, müvekkili ile herhangi bir ... ilişkisi bulunmadığını, davacının taleplerinin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 02.12.2015 tarihli ve 2014/407 Esas, 2015/727 Karar sayılı kararı ile; toplanan kanıtlar, tanık anlatımları ve bilirkişi raporuna dayanılarak işverence ... sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiğinin ispatlanamadığı, davacının ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29.....2020 tarihli ve 2017/41981 Esas, 2020/8077 Karar sayılı ilâmı ile; kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ve asgari geçim indirimi alacak kalemleri yönünden davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği ve başka delil ile desteklenmeyen davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık anlatımlarına itibar edilerek fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasının hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 21.01.2021 tarihli ve 2020/361 Esas, 2021/26 Karar sayılı kararıyla; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın tüm davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 31.10.2021 tarihli ve 2022/8806 Esas, 2022/13875 Karar sayılı ilâmı ile; somut uyuşmazlıkta; Mahkemenin bozma öncesi verilen 02.12.2015 tarihli ilk kararının davalılardan sadece ... tarafından temyiz edildiği, diğer davalılar ... ve ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.ne gerekçeli karar usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen karara karşı temyiz yoluna başvurmadıklarının anlaşıldığı, buna göre Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29.....2020 tarihli bozma ilâmında belirtilen bozma sebeplerinin sadece hükmü temyiz eden davalı ... hakkında sonuç doğurabileceği, bir başka anlatımla; hükmü temyiz etmeyen alt işveren davalılar yönünden de bozma sebeplerine göre davanın reddine karar verilmesinin usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlali mahiyetinde olduğu, Mahkemece, davacı yararına oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek davalılar ... ve ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. yönünden temyiz etmedikleri 02.12.2015 tarihli Mahkeme kararı gibi hüküm kurulması gerektiği, davalı ... yönünden ise açılan davanın tümden reddine karar verilmesi gerektiği, Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgu göz önünde tutulmaksızın 02.12.2015 tarihli kararı temyiz etmeyen davalılar yönünden de bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalılardan Kurtalan Belediyesi yönünden reddine, diğer davalılar ... ve ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. yönünden ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil çalışmalarına ilişkin ispatın genel hükümlere tâbi olduğunu, her türlü delil ile ispatlanabileceğini, hükmedilen alacak kalemlerinin tamamından davalı ... Belediyesinin de sorumlu olduğunu, bu davalı yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın Kurtalan Belediyesi yönünden reddine karar verilmesinin haksız olduğunu, davalılar lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 02.12.2015 tarihli Mahkeme kararını temyiz etmeyen davalılar yönünden, davacı lehine oluşan usuli kazanılmış haklar da gözetilerek nasıl bir karar verilmesi gerektiğine ve davalılar lehine hükmedilen vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. Dairemizin 14.12.2022 tarihli ve 2022/16498 Esas, 2022/16753 Karar sayılı ilâmında usuli kazanılmış hak ilkesi şu şekilde açıklanmıştır:
"...
3. Bilindiği üzere 6100 sayılı Kanun'da usuli kazanılmış hak kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibarıyla bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
4. Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı karar). Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, 04.02.1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı karar).
3. Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.