"İçtihat Metni"
I. BAŞVURU
Başvurucu vekili dilekçesinde; müvekkili işçilerce açılan tüm davalarda feshe bağlı alacak taleplerinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi tarafından reddedildiğini, ret gerekçesi olarak alt işverenler değişmesine rağmen işçilerin kesintisiz çalışmaya devam ettikleri ve alt işverenler arasında işyeri devri olduğunun gösterildiğini, aynı uyuşmazlık konuları ile ilgili aynı davalı asıl işveren Şirkette aynı şekilde çalışan işçilerin davalarında ise ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi tarafından feshe bağlı alacakların kabulüne karar verildiğini, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kabulünün aksine başvuru konusu dosyalarda işçilerin ... sözleşmelerinin feshedildiğine dair fesih bildirimlerin bulunduğunu, söz konusu dosyalarda ... sözleşmelerinin feshedildiğinin Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimlerle sabit olduğunu, işverenler arasında devir sözleşmesi bulunmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesini talep etmiştir.
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 04.10.2023 tarihli ve 2023/9 Karar sayılı kararında; uyuşmazlığa konu ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararlarında İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine geri gönderilmesine hükmedildiği hâlde ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince feshe bağlı alacakların kabulünün gerektiğine dair istinaf başvurularının esastan reddine kesin olarak karar verdiğini, uyuşmazlığın giderilmesi yoluna başvurulabilmesi için bölge adliye mahkemesi kararlarının kesin hükümle sonuçlanmış olması gerektiğini, uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararlarının bir değerlendirme içerse de İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine geri gönderilmesine karar verildiğini, henüz yargılamanın derdest olduğunu, kesin hükümle sonuçlanmış dosyalar ile henüz derdest olan dosyalar bakımından uyuşmazlığın giderilmesi imkânı olmadığını belirterek başvurucu vekilinin talebinin Yargıtaya gönderilmesine karar verilmiştir.
III. UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR
A. ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 10.11.2022 Tarihli ve 2022/885 Esas, 2022/1552 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla feshe bağlı kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı ile bir kısım işçilik alacaklarını istediği, İlk Derece Mahkemesince davacının ... sözleşmesinin feshedilmediği ve işyeri devrinin söz konusu olduğu, feshe bağlı işçilik alacaklarının bu nedenle talep edilemeyeceğinden bahisle söz konusu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarının reddedildiği, istinaf edilen İlk Derece Mahkemesi kararına göre uyuşmazlığın fesih noktasında toplandığı, davacı işçinin çalışmasına devam etmesi karşısında İlk Derece Mahkemesince kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti taleplerinin reddine karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçe gösterilerek feshe bağlı alacakların kabulü gerektiği yönündeki istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir.
B. ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 2022/886, 887, 888, 889, 890, 2023/305, 313, 323 Esas sayılı kararları
Yukarıda esas numarası verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında; ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 10.11.2022 tarihli ve 2022/885 Esas, 2022/1552 Karar sayılı kararında belirtilen gerekçelerle feshe bağlı alacakların kabulü gerektiği yönündeki istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir.
C. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin ....10.2022 Tarihli ve 2021/1568 Esas, 2022/1416 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla feshe bağlı kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı ile bir kısım işçilik alacaklarını istediği, İlk Derece Mahkemesince davacının ... sözleşmesinin feshedilmediği ve davacının çalışmaya devam ettiği, feshe bağlı işçilik alacaklarının bu nedenle talep edilemeyeceğinden bahisle söz konusu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarının reddedildiği, istinaf edilen İlk Derece Mahkemesi kararına göre uyuşmazlığın fesih noktasında toplandığı, davacının dava dışı alt işveren Şirketin ihale süresinin bitmesine müteakiben yeni ihaleyi alan Şirkette ara vermeden çalışmasına devam ettiği, ancak davacının ... sözleşmesinin yeni ihaleyi alamayan dava dışı Şirket tarafından önelli olarak feshedildiği, bu durumda davacının yeni ihaleyi alan Şirket nezdindeki çalışmasının yeni bir ... sözleşmesine dayandığı ve söz konusu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarının reddinin hatalı olduğunu gerekçe göstererek buna dair istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) numaralı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
D. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 22.09.2022 Tarihli ve 2021/1431 Esas, 2022/1265 Karar sayılı kararı
Yukarıda esas numarası verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında; davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla feshe bağlı kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı ile bir kısım işçilik alacaklarını istediği, İlk Derece Mahkemesince davacının ... sözleşmesinin işverence haklı bir neden olmadan feshedildiği, davacının ödenmemiş kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin alacağının bulunduğu gerekçesiyle söz konusu alacakların kabulüne karar verildiği, istinaf edilen İlk Derece Mahkemesi kararına göre uyuşmazlığın fesih noktasında toplandığı, davacı işçiye ihbar öneli verilerek ... sözleşmesinin feshedildiği, davacıya verilen 4 haftalık bildirim süresine göre ihbar tazminatının hüküm altına alınmasının yerinde olmadığı, davacıya kıdem tazminatına ilişkin yapılan ödemenin yasal faizi ile mahsup edilmemesinin hatalı olduğu gerekçe gösterilerek 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) numaralı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Başvuru konusu Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin kararları arasındaki uyuşmazlığın 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 35 inci maddesine göre giderilip giderilemeyeceği hususu uyuşmazlık konusudur.
B. İlgili Hukuk
1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 sayılı Kanun'un 35 inci maddesinde yer alan düzenlemedir.
2. 5235 sayılı Kanun'un 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan düzenlemeye göre; “Re'sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
3. 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise;
“(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”
C. Değerlendirme
1. 5235 sayılı Kanun ile bu Kanun'da sayılan kişi ve kurumlara tanınan uyuşmazlığın giderilmesini talep etme hakkı, mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik ... geliştirilmesine imkân vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı hâlinde Yargıtayca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.
2. Bölge adliye mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunması durumunda, 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinde belirtilenler tarafından yapılacak gerekçeli başvuru sonrasında, mevcut başvuru hukuk daireleri başkanlar kurulunca değerlendirilerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesi istenilecektir.
3. Bu açıklamalar ışığında belirtmek gerekir ki, uyuşmazlığın giderilmesi yoluna başvurulabilmesi için bölge adliye mahkemesi kararlarının kesin hükümle sonuçlanmış olması gerekmektedir. Bununla birlikte başvurucunun talebine konu kararlar incelendiğinde uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu dosyalardan bir kısmında, toplanması gereken deliller toplanmadan ve hiç değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırıldığı ve henüz yargılamanın derdest olduğu anlaşılmaktadır. Kesin hükümle sonuçlanmış dosyalar ile henüz derdest olan dosyalar bakımından uyuşmazlığın giderilmesi imkânı bulunmamaktadır.
4. Başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri kararları arasında 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
5. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
V. KARAR
1. ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 04.10.2023 tarihli ve 2023/9 Karar sayılı kararına istinaden iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına,
2. Dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.