"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali istemli davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemeisnce davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulü ile toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesi gereğince davacının vasıfsız işte çalıştırılamayacağının tespitine dair karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kurum nezdinde Türkiye İş Kurumu atamasıyla 05.05.2020 tarihinde çalışmaya başladığını ve ... İş Sendikası üyesi olduğunu, işe giriş tarihinden 15.01.2021 tarihine kadar... Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü Nene Hatun Kadın Doğum Hastanesinde teknik personel olarak çalıştığını, Şehir Hastanesinin açılması sonrasında ise Biyomedikal Teknik Atölyesinde çalışmasını sürdürdüğünü, Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliğinin 30.09.2022 tarihli kararıyla 01.10.2022 tarihinden itibaren Hastanenin Beyin Cerrahi Yoğun Bakım Servisinde temizlik görevlisi olarak görevlendirildiğini, görevlendirmenin iptali için İdareye yaptığı yazılı başvuruya olumlu cevap verilmediğini, müvekkilinin çalışma koşullarında davalı İdare tarafından tek taraflı olarak esaslı bir değişikliğe gidildiğini, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenler Sendikası (TÜHİS) ile Öz Sağlık İş Sendikası arasında imzalanan 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli ve 08.09.2021 imza tarihli işletme toplu iş sözleşmesinin "Görev Bölümü" başlıklı 29 uncu maddesinde yer verilen “Vasıfsız işçi kadrosunda bulunmakla beraber, bir yıl süreyle vasıflı işçiler tarafından yapılması gereken bir işte çalışmış olanlar bu sürenin sonunda vasıfsız bir işte çalıştırılamazlar." şeklindeki açık hüküm gereğince müvekkilinin vasıfsız işlerde çalıştırılamayacağını ileri sürerek... Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 30.09.2022 tarihli ve E-37732058-929-7312 sayılı kararının iptali ile davacının toplu iş sözleşmesine uygun olarak benzer mahiyette vasıflı bir işte görevlendirilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili tarafından 08.12.2022 tarihli dilekçe ile davaya cevap verme süresinin uzatılmasının talep edilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesi tarafından cevap verme süresinin yasal cevap süresinin dolduğu tarihten itibaren 2 hafta süre ile uzatılmasına karar verilmiş; ancak verilen sürede davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; TÜHİS ile Öz Sağlık İş Sendikası arasında imzalanan 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli İşletme Toplu İş Sözleşmesi'nin "Görev Bölümü" başlıklı 29 uncu maddesinin ilgili bölümünün "c) Her işçi kendi kadro görevinde çalıştırılır. Ancak, hizmetin zorunlu kıldığı hallerde işveren veya vekili tarafından vasıflı bir kadroda görev verilenlere, bu görevleri devam ettiği sürece, yaptıkları işin karşılığı verilir. d) Vasıfsız işçi kadrosunda bulunmakla beraber, bir yıl süreyle vasıflı işçiler tarafından yapılması gereken bir işte çalışmış olanlar bu sürenin sonunda vasıfsız işte çalıştırılamazlar." şeklinde düzenlendiği, davacının Sendika üyesi olduğu ve toplu iş sözleşmesinden yararlandığı, davacının kadroya geçirildikten sonra teknik servis elemanı olarak bir yıldan fazla süredir çalıştığı, bu nedenle anılan toplu iş sözleşmesi uyarınca vasıfsız işlerde çalıştırılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle görevlendirme yazısının iptali ile davacının toplu iş sözleşmesine uygun olacak şekilde benzer mahiyette vasıflı bir işte görevlendirilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; talep konusunun zamanaşımına uğradığını, kapsam itibarıyla talep edilen hususun idare mahkemesinin görev alanına girdiğinden öncelikle davanın yargı yolu nedeni ile reddi gerektiğini, müvekkili Kurum uygulamalarının 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 maddeye uygun olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın, davacının toplu iş sözleşmesi düzenlemesi gereğince benzer mahiyette vasıflı bir işte görevlendirilmesi talebine ilişkin olduğu anlaşılmakla davaya bakmakla adli yargının görevli olduğu, bu hususta Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 14.12.2022 tarihli ve 2022/15138 Esas, 2022/16866 Karar sayılı ilâmının emsal mahiyette bulunduğu, dosya kapsamına göre davacının açıktan atama ile 05.05.2020 tarihinde davalı Bakanlığa bağlı... Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinde temizlik görevlisi olarak işe başladığı, ancak 1 yıldan uzun süre teknik servis personeli olarak çalıştırıldıktan sonra 01.10.2022 tarihinden itibaren temizlik görevlisi olarak görevlendirilmesine karar verildiği, davacının 07.05.2020 tarihinde üye olduğu Öz Sağlık İş Sendikası ile Sağlık Bakanlığının üyesi bulunduğu TÜHİS arasında imzalanan 01.01.2019-31.12.2020 ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmelerinin 29 uncu maddesinin (d) bendinde "Vasıfsız işçi kadrosunda bulunmakla beraber, bir yıl süreyle vasıflı işçiler tarafından yapılması gereken bir işte çalışmış olanlar bu sürenin sonunda vasıfsız işte çalıştırılamazlar." hükmüne yer verildiği, davacı işçi 1 yıldan uzun süre teknik servis personeli olarak olarak çalıştığından, toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinin (d) bendi gereğince vasıfsız bir işte görevlendirilemeyeceği sonucuna ulaşıldığı, her ne kadar Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 11.05.2023 tarihli ve 2023/564 Esas 2023/6942 Karar sayılı ilâmında, alt işveren işçisi olarak çalışmakta iken sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçiler yönünden, 696 sayılı KHK'nın 127 maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesinde yer alan "... Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir ..." hükmü gereği toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesi hükmünün uygulanabilirliği bulunmadığına işaret edilmiş ise de somut olayda davacının 696 sayılı KHK'nın 127 maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesi kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerden olmaması nedeniyle davacının TÜHİS ile Öz Sağlık İş Sendikası arasında imzalanan 01.01.2019-31.12.2020 ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu iş sözleşmelerinin 29 uncu maddesinden yararlandırılmasında isabetsizlik bulunmadığı, yanı sıra işçinin hangi işyerinde hangi işte çalışacağı konusundaki yönetim hakkının işverene ait olduğu, işvereni bu konuda değişiklik yapmaya zorlayacak ve yönetim hakkına müdahalede bulunulmasını gerektirecek bir hükmün mevzuatımızda bulunmadığı hususları dikkate alındığında, Mahkemece; toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesi gereğince davacının vasıfsız işte çalıştırılamayacağının tespitine karar verilmesi gerekirken, Erzurum Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü... Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 30.09.2022 tarihli E-37732058-929-7312 sayılı kararının iptali ile davalı işveren tarafından davacının toplu iş sözleşmesine uygun olarak benzer mahiyette vasıflı bir işte görevlendirilmesine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulü ile toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesi gereğince davacının vasıfsız işte çalıştırılamayacağının tespitine dair karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının işyerinde bağıtlanan toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinden yararlanıp yararlanmayacağına ve vasıfsız işte çalıştırılmasının mümkün olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 297 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.