"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/165 E., 2023/290 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 31.05.1995-31.03.2014 tarihleri arasında ... İl Özel İdaresi bünyesinde çalıştığını, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişilik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırılması sonucu ... sözleşmesinin davalı Kuruma devredildiğini, davacının devir tarihinde ... ... Sendikasına üye olduğunu ve 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan düzenleme gereğince, işçinin tâbi olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerinin yenisi düzenleninceye kadar devam edeceğini, buna rağmen davalı Kurum tarafından devir tarihindeki toplu ... sözleşmesi hükümleri ile ... Sendikasına üye olduktan sonraki toplu ... sözleşmesi hükümlerinin gereği gibi uygulanmadığını ve bundan dolayı ücretlerin eksik ödendiğini, buna bağlı olarak sosyal yardımların ödenmediğini ileri sürerek, ücret fark alacağı, ... yardım alacağı, çocuk yardım alacağı, fark ikramiye alacağı, yemek yardım alacağı, ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücret ve mali haklarının yürürlükteki toplu ... sözleşmeleri hükümlerine uygun olarak belirlenip ödendiğini, iddia edildiği gibi hatalı bir uygulama bulunmadığını, toplu ... sözleşmesinin ikinci yıl ikinci altı ay zammının toplu ... sözleşmesi yürürlük süresi dışında kaldığından dolayı uygulanma imkânı bulunmadığını, bu durumun ... hukukunun temel ilkelerine aykırılık teşkil edeceğini, ...-... Sendikası ile bağıtlanan 2013-2015 yılları için imzalan toplu ... sözleşmesinde aile ve çocuk yardımını kapsayan hüküm bulunmadığını, 05.03.2015 tarihinden itibaren yemek yardımının ... Sendikasının tarafı oluğu toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre değil ...-... Sendikasının tarafı olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre hesaplanarak ödendiğini, ... yardımının nakdi değil ayni olduğunu, talep konusu tüm ikramiyelerin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 03.11.2020 tarihli ve 2019/386 Esas, 2020/546 Karar sayılı kararı ile; davacının, 6360 sayılı Kanun gereği davalı Kuruma devredildiği, dava tarihi itibarıyla çalışmaya devam ettiği, 30.04.2014 tarihinde ... Sendikasına üye olduğu, bu Sendika ile davalı arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmeleri dikkate alınarak yapılan hesaplamaları içeren bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 28.04.2022 tarihli ve 2021/359 Esas, 2022/1460 Karar sayılı kararı ile; davacının devirden sonra ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin davalı işverene bildirildiği, davacının alacaklarının devir öncesi toplu ... sözleşmesinin ... sözleşmesi hükümleri olarak, devir sonrası toplu ... sözleşmesi hükmünün de davacı imza tarihinden sonra Sendikaya üye olduğundan bu tarihten sonraki haklardan yararlanacak şekilde değerlendirildiği, dava işveren tarafından yapılan ödemelerin de dikkate alınarak hesaplama yapılan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu belirtilerek davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.10.2022 tarihli ve 2022/8561 Esas, 2022/11816 Karar sayılı ilâmı ile; davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, dosya içeriğine göre davacının 07.02.2014 tarihinde imzalanan ve 15.02.2014-14.02.2016 yürürlük süreli 17. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nden yararlanamayacağı, 24.....2016 tarihinden önceki döneme ilişkin talepler bakımından davacının devirden önce yararlanma hakkına sahip olduğu bir toplu ... sözleşmesi var ise süresi sona erse bile bu sözleşmeden yararlanmaya devam etmesi; böyle bir toplu ... sözleşmesi yok ise 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre mali ve sosyal hakların belirlenmesi gerektiği, bu yön gözetilmeden karar verilmesinin hatalı olduğu, dosya içeriğindeki bir kısım ücret bordrolarında "sosyal yardım" adı altında bazı tahakkukların hangi alacak kalemi için olduğunun açıklığa kavuşturularak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının, 01.05.1995-30.03.2014 tarihleri arasında dava dışı ... İl Özel İdaresinde çalıştığı, 6360 sayılı Kanun gereği 31.03.2014 tarihinde davalı Belediyeye devredildiği, 30.04.2014 tarihinden itibaren ... Sendikası üyesi olduğu, davacının nakil öncesi 07.02.2013 tarihinde ...-... Sendikasına üye olduğu, ...-... Sendikası ile ... İl Özel İdaresini temsilen ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (...) arasında, 01.03.2013-28.02.2015 ve 01.03.2015-28.02.2017 yürürlük süreli toplu ... sözleşmelerinin bağıtlandığı, bozma ilâmı da dikkate alınarak tanzim olunan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaya itibar edildiği, buna göre ... yardım alacağı, fark ikramiye alacağı, yemek yardım alacağı, ilave tediye alacaklarının hüküm altına alınması gerektiği, 2016 yılı Temmuz ayından sonraki dönem için yürürlükte olan toplu ... sözleşmesi hükümlerinde düzenleme olmadığı ve ayrıca bordrolarda tahakkuklar yer aldığı için çocuk yardım alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının müvekkili İdareye devren atandığını, devir tarihinde ...-... Sendikasına üye olduğunu, yapılan ödemeler sonrası müvekkilinden talep edebileceği herhangi bir hak ve alacağı kalmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda sözü edilen ... ile ...-... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2015-28.02.2017 tarih aralığını kapsayan bir toplu ... sözleşmesi bulunmadığını, ...-... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin "İşçi Gündelikleri" başlıklı 93 üncü maddesinin (d) bendinin ikinci fıkrasındaki düzenleme gereğince davacı işçinin 01.09.2014 tarihindeki yevmiyesine; 0,78 oranında, ardından ikinci altı ay ücret zammı olarak ayrıca %43 oranında zam yapıldığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda uygulanan ve ücret farkı hesaplanan 0,68 oranındaki enflasyon farkının uygulanmasının mümkün olmadığını ve dolayısıyla yevmiye farkı ve buna bağlı olarak hesaplanan ücret, ikramiye ve ilave tediye fark alacağı bulunmadığını, davacının tüm ikramiyelerini aldığını, toplu ... sözleşmesinin 29 ve 71 inci maddelerinin uygulanamaması hâlinde ücret ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmadığını, yemek yardımının 15.03.2015 tarihinden itibaren ...-... Sendikası ile davacının önceki işvereni İl Özel İdaresi arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre ödendiğini, davacı işçinin ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanma imkânı bulunmadığını, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinde işkollarının bu Kanun'a ekli (1) sayılı cetvelde gösterildiğini ve işkollarına hangi işlerin gireceğinin İşkolları Yönetmeliği (Yönetmelik) gereğince listelendiğini, davacının ... İl Özel İdaresinde inşaat işkoluna tescilli işyerinde çalışmakta iken; 6360 sayılı Kanun gereği söz konusu Yönetmelik'in 20 sıra numaralı tabloda yer alan genel işler işkoluna tescilli davalı Kurum işyerine devrolunduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi hükmü gereği işçinin aynı işkolunda birden çok sendikaya üye olması geçersiz olduğundan ... Sendikası üyeliğinin geçersiz sayıldığını, ... yardımı alacağının İl Özel İdaresi ile ...-... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2013-28.02.2015 tarihleri arasını kapsayan toplu ... sözleşmesinin 29 uncu maddesinde sosyal yardım şeklinde ve işçinin işe geliş gidişinin sağlanması amacı ile düzenlendiğini, nakdi olmayıp ayni bir yardım olduğunu, servis sağlanmaması hâlinde rayiç bedelinin ödeneceği sonucuna varılmasının hukuka aykırı olacağını, fark ilave tediye ve ikramiye alacaklarına yönelik tüm alacakların işçiye ödendiğinin dosyadaki belgelerden anlaşıldığı belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 6360 sayılı Kanun gereğince devredildiği davalı Kurum nezdindeki çalışmaları için üyesi olduğu Sendikanın tarafı olduğu toplu ... sözleşmeleri gereği ödenmeyen alacakları bulunup bulunmadığı, davalı Belediyenin tarafı olduğu toplu ... sözleşmelerinden hangi tarih itibarıyla yararlanabileceği ve buna bağlı olarak eksik ödenen ücret ve toplu ... sözleşmelerinden kaynaklı sosyal yardım alacaklarının bulunup bulunmadığı ve varsa alacakların hesaplanması konularındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun ) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6356 sayılı Kanun'un "Toplu ... sözleşmesinden yararlanma" kenar başlıklı 39 uncu maddesi, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrası ile 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.