"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3535 E., 2023/1980 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kütahya 3. ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/127 E., 2021/129 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıya ait Seyitömer Termik Santrali işyerinde 04.09.2012-18.....2013 tarihleri arasında ölçü kontrol servisinde pnömatik bakımcı olarak muvazaalı sözleşmelerle sözde alt işveren işçisi olarak çalıştırıldığını, alt işveren olarak gösterilen işçilerin de asıl işveren işçileri gibi kömürden elektrik üretimi (asıl ...) yapılırken elektrik bakım, ölçü ve kontrol, kazan bakım, dış tesisler bakım, mekanik atölye, değirmen bakım servislerinde çalıştıklarını, üretim aşamalarını sürekli faaliyette tutabilmek için zorunlu olan tamir, bakım, revizyon ve her türlü arıza işini yaptıklarını, asıl işin bölünmek suretiyle alt işverenlere verildiğini, ilgili santralin 17.....2013 tarihinde özelleştirildiğini, davacının da 04.09.2012-18.....2013 tarihleri arasında Hisar Şirketi-Dervişoğlu Şirketi ortaklığı emrinde çalışmakta olduğunu, davalı asıl işverene ait birtakım işçilerin özelleştirme sonrası Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından sözleşmeli personel olarak atandığını, davacının da davalı Şirketin işçisi sayılması hâlinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığından, Özelleştirme Uygulamaları Hakkındaki Kanun ile Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda ... Sözleşmesi Sona ... İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslara dair 2004/7898, 2014/7140, 2015/8048 ve 2018/11587 ... Bakanlar Kurulu Kararları ile 657 ... Devlet Memurları Kanunu'nun (657 ... Kanun) 4 üncü maddesinin (B) bendi uyarınca sözleşmeli personel olarak atanmayı isteyebileceğini, nitekim davacı ile aynı işyerinde çalışan (aynı konumda muvazaalı sözleşmelerle çalıştırıldığı mahkeme kararıyla kesinleşen) işçilerin açmış oldukları idari davaların kabul edildiğini, dolayısıyla tespit talepli işbu davada müvekkilinin güncel hukuki yararı bulunduğunu ileri sürerek davacının davalıya ait Seyitömer Termik Santrali işyerinde 04.09.2012-18.....2013 tarihleri arasında muvazaalı alt işverenlik sözleşmeleriyle çalıştırıldığının, davacının başlangıçtan itibaren davalının işçisi olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın öncelikle usulden olmak üzere reddedilmesi gerektiğini, husumet itirazları olduğunu, davacının müvekkili Kurumdan, hizmet alım ihalesi ile ... alan firmaların işçisi olarak çalıştığını, dolayısı ile davanın muhatabının da ihaleyi alan firmalar olması gerektiğini, müvekkili Kurumun davaya konu olayla ve talep edilen alacaklarla herhangi bir ilgisi ve taraf sıfatı bulunmadığını, işçilerin özelleştirme tarihinden sonraki döneme ilişkin muvazaa iddialarının dinlenemeyeceğini, çünkü asıl üretimi yapan işyerinin özelleşmiş olduğundan sosyal tesislerde ya da benzeri bölümlerde geçen çalışmaların muvazaaya konu edilemeyeceğini, zamanaşımı def'inde bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının çalıştığı birimin Seyitömer Termik Santralindeki elektrik üretiminin önemli bir parçası olduğu, davacının yaptığı işlerin elektrik üretiminin asıl işleri olduğu, elektrik üretim sürecinin tüm bileşenleri ile birlikte bir bütün olması nedeniyle bu birimlerdeki olası aksaklıkların elektrik üretimini az ya da çok kesintiye uğratacağı, yüklenici firmaların işyerinde asıl işverenden bağımsız bir organizasyona sahip olmadıkları, bazı birimlerde kadrolu işçiler ile yüklenici firma işçilerinin birlikte çalıştıkları ve aynı işleri yaptıkları, yüklenici firmaların elektrik üretimine yönelik bilgi, ... ve özel bir uzmanlığının bulunmadığı ve dolayısıyla davacının yaptığı işlerin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olmadığı, belirtilen nedenlerle davalı tarafından kurulan alt işveren asıl işveren sözleşmelerinin muvazaa nedeniyle geçersiz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne ve davacının 04.09.2012-18.....2013 tarihleri arasında davalı ... AŞ'nin işçisi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; Kuruma karşı açılan muvazaa dayanaklı işçilik alacağı ve muvazaa tespiti davalarının hukuki temelden yoksun olduğunu, Kurumun kendisine tanınan imtiyazdan yararlanarak asıl işin tamamını ya da bir kısmını herhangi bir sınırlamaya bağlı kalmaksızın alt işverene verebileceğini ve bu durumda muvazaalı alt işverenlik ilişkisinden söz edilemeyeceğini, davacının muvazaa iddiasının dinlenemeyeceğini, keşif tarihi itibarıyla asıl üretimi yapan işyeri özelleşmiş olduğundan davaya konu çalışmaların muvazaaya konu edilemeyeceğini, Kurumun taraf sıfatı bulunmadığını, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, Kurumun ihale makamı olduğunu, davacının Kurum çalışanı olmadığını, davanın zamanaşımına uğradığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; asıl olan işverenin asıl işlerini kendi işçileri ile yürütmesi olduğundan davalı tarafından kurulan alt işverenlik sözleşmelerinin muvazaa nedeniyle geçersiz olduğu, davacının başlangıçtan itibaren davalı işçisi olarak kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğu, davacının 657 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin (B) bendi kapsamında atamasının yapılabilmesi için muvazaa tespiti kararına ihtiyaç olduğundan işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu, talebin zamanaşımına uğramadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesindeki gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davayı açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığı ve talep konusu dönem bakımından davalı Şirket ile dava dışı alt işveren şirketler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanıp dayanmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi, 115 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları.
3. Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin 4 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.