"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2022/893 E., 2023/441 K.
DAVA TARİHİ : 09.08.2018
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tespit ve alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı ... Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü emrinde kadroya geçirildiği 2001 yılına kadar mevsimlik işçi statüsünde çalıştığını, mevsimlik işçi dönemi dâhil tüm çalışma süresince fîilen bina ve mal bakıcısı olarak çalışmasına rağmen davalı işverence pozisyonunun düz işçi olarak gösterilerek başlangıç derece ve kademesinin eksik hesaplandığını, buna bağlı olarak eksik ücret ödendiğini ve Yol-... Sendikası üyesi olduğunu belirterek müvekkilinin işe başladığı tarihten bu yana pozisyonunun bina ve mal bakcısı olduğunun, müvekkilinin başlangıç derece ve kademesinin toplu ... sözleşmesi uyarınca bina ve mal bakıcıları için belirlenen derece ve kademe olduğunun ve buna göre bulunması gereken derece ve kademesinin tespiti ile müvekkilinin yeni belirlenecek derece ve kademesine göre ödenmesi gereken miktardan eksik ödenen fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye ile fark yıpranma primi alacaklarının ödenmesi gereken tarihlerden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın yersiz ve mesnetsiz bir dava olup hukuki dayanağının bulunmadığını, zamanaşımı süresinin dolduğunu, dava konusunun on yılı aşkın bir süredir var olan bir husus olduğunu, dava konusu hususla alakalı sendikalar ve İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Müdürlüğünden alınan görüşte de özel idarelerin sürekli işçi kadro kütüğü esas alınmak kaydıyla sürekli işçi kadrolarının iptal ve ihdas işlemlerinin il genel meclisi kararı ile yapılabileceğinin belirtildiğini, Yol-... Sendikası ile ... Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası arasında imzalanan 6. Dönem Grup Toplu ... Sözleşmesi'nin 26 ncı maddesinde işçilerin mevsim ve ... şartları gereği tayin edildikleri pozisyon dışında ünvanı ve niteliği benzer veya üst pozisyonda çalıştırabileceğinin de düzenlendiğini, hukuka aykırı bir işlem bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.05.2021 tarihli kararı ile; davacının Yol-... Sendikasına üye olduğu, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davacının çalışmalarının her yıl devam ettiği ve zincirleme sözleşmeler yapıldığı, davacının mevsimlik işçilikte geçirdiği süre gözetilerek davalı işverence 2013 yılında intibak yapılmak suretiyle derece ve kademesi verildiği ancak dosyaya ibraz edilen davalı işveren kayıtlarından da tespit edildiği üzere evrak üzerinde düz işçi olmasına rağmen fîilen mevsimlik içilikte geçen süre de dâhil bina ve mal bakıcısı olarak çalıştığı, davacı tanıklarının beyanları ile de bu hususun sabitlik kazandığı, bu nedenle davacının fîilen bina ve mal bakıcısı olarak çalıştığının tespiti ile derece ve kademesinin belirlendiği ve davacının tespit edilen yeni derece ve kademesine göre ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesi hükümleri gereğince alması gereken yevmiye belirlenerek fark ücret alacaklarının hesaplandığı bilirkişi raporuna itibar edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 05.07.2022 tarihli kararı ile; İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime, hüküm kurmaya ve dosya içeriğine uygun olduğu, davacının Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne ait işyerinde ilk olarak geçici işçi olarak çalışmaya başladığı, Yol-... Sendikasına üye olduğu ve taraf olunan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlandığı, Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünün 5286 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Kaldırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun ile kapatılarak işyerlerinin İl Özel İdaresine devredildiği, davacının davalı Kurumca intibakının yanlış yapıldığı, bu nedenle davacının fîilen yaptığı görev ile mevsimlik işçilikte geçen çalışma süresi de değerlendirilerek tespit edilen derece ve kademesinin doğru olduğu ve yeni tespit edilen derece ve kademeden dolayı oluşan yevmiye farkından kaynaklı fark ücret alacaklarına davacının hak kazandığı, belirsiz alacak davasında zamanaşımı süresinin alacağın tamamı için davanın açıldığı tarihten itibaren kesildiği gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 04.10.2022 tarihli ilâmı ile; davalının sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve davacının fîilen çalıştığı görev olan bina ve mal bakıcısının derecesinin üst sınırının 11 olması nedeni ile 01.03.2015 tarihi itibari ile 11 derece 27 kademede olması gerekirken davalı Kurumca 01.03.2015 tarihinde davacının derece ve kademesi 10 derece 27 kademe olarak belirlendiğinden farkın bu tarihten itibaren ortaya çıktığı, buna göre Mahkemece davacının 01.03.2015 tarihindeki derece ve kademesinin 11 derece 27 kademe olduğunun kabulü ile yevmiye tespiti yapılarak, sonraki yıllar için de derece aynı kalmakla beraber kademesi her yıla bir kademe verilmek suretiyle belirlenerek yapılacak yevmiye tespitine göre fark alacakların hesaplanması gerektiği ayrıca; arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediğinden bu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyulduğu belirtilerek ek rapor aldırılmış ve derece kademe tespiti yeniden yapılarak ayrıca arabuluculuk son tutanak tarihine kadar olan dönem yönünden hesaplama yapılmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; tanık beyanlarına göre davacının fîilen yaptığı işin tespitinin hukuki olmadığını, dosya içerisindeki görevlendirme Olur'ları ile müvekkili Kurum tarafından fîilen yapılan işe ilişkin Mahkemeye gönderilen yazıların dikkate alınması gerektiğini, Mahkemece tespit edilen pozisyonun hatalı, derece ve kademenin de fazla belirlendiğini, zamanaşımı def'inin dikkate alınması gerektiğini; ayrıca davalı lehine vekâlet ücretinin de hatalı tespit edildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının derece ve kademe tespitinin doğru yapılıp yapılmadığı ile arabuluculuk son tutanak tarihi ile dava tarihi arasında kalan dönem yönünden dava şartının bulunup bulunmadığna, buna bağlı olarak fark alacakların hesaplanmasına ve vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası.
3. Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.