"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3286 E., 2023/3429 K.
DAVA TARİHİ : 03.11.2022
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/103 E., 2023/710 K.
Taraflar arasındaki işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlık Şap Enstitüsü Müdürlüğü emrinde çalışan bir işçi olduğunu, kendisinin sendikanın üyesi olduğunu, ayrıca işyeri baş temsilcisi olduğunu, davalı Bakanlık adına Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) ile sendika arasında imzalanarak yürürlüğe konulan toplu iş sözleşmesinin tüm hükümlerinden yararlandığını, davacının daimi işçi olarak görevini sürdürürken ve yazılı rızası alınmadan 19.09.2022 tarihli ve 7033092 sayılı yazı ile Merkez İkmal Müdürlüğü emrine naklen tayin edildiğini, işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle işlemin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının tüm taleplerinin haksız ve mesnetsiz olduğunu, davaya konu olayda davacının büyükşehir sınırları içerisinde davalı Bakanlığın başka bir birime atandığından işinde esaslı tarzda bir değişiklik yapılmadığını, zamanaşımı, usul, yetki ve göreve ilişkin itirazda bulunduklarını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının Tarım-İş Sendikasının işyeri sendika baştemsilcisi olduğu, Şap Enstitüsü Müdürlüğünde şoför olarak çalışmakta iken 16.09.2022 tarihli ve 6997306 sayılı olur ile Merkez İkmal Müdürlüğüne atandığı, dosya kapsamında davacının işyeri değişikliğine ilişkin yazılı rızasının bulunmadığı, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 24 üncü maddesinin dördüncü fıkrası gereğince işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle "DAVANIN KABULÜ İLE -16.09.2022 tarihli ve 6997306 sayılı olur ile Merkez İkmal Müdürlüğü emrine yapılan tayin işleminin İPTALİNE -Davacının eski işyeri olan Şap Enstitüsü Müdürlüğündeki işine İADESİNE" karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemenin işlemin iptaline karar veremeyeceğini, verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işyerinde bulunan D.Ç. isimli işçiye yönelik hakaret ve tacizde bulunduğu iddiasının incelenmesi için müfettiş soruşturması başlatıldığı, 09.06.2021 tarihli ve 140-2021/2 sayılı disiplin soruşturma raporu içeriğinden iddiaların sübuta ermediği ancak davacının Ankara sınırları içindeki başka bir işyerinde görevlendirilmesi gerektiğinin rapor edildiği, bu rapora göre de davacının görev yerinin değiştirildiği, işyeri değişikliği konusunda yazılı rızanın alınmadığı, sendika üyeliğinin devam ettiği gözetildiğinde davacının 13.11.2019 tarihinden itibaren sendika baştemsilcisi sıfatıyla 6356 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki güvenceden yararlandığı, hakkındaki iddialara yönelik disiplin soruşturmasında aleyhine tespit yapılmadığı hâlde davacının yazılı rızası olmaksızın işyerinin değiştirildiği ve bu itibarla davanın kabulü yönünde tesis edilen hükümde usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6356 sayılı Kanun’un "İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi" kenar başlıklı 24 üncü maddesi şöyledir:
"(1) İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.
(2) Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/31 md.) Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi kesin olarak karar verir.
(3) Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. Kararın kesinleşmesinden itibaren altı iş günü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı iş günü içinde işe başlatılmaması hâlinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma hâlinde de uygulanır.
(4) İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.
(5) Bu madde hükümleri işyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkında da uygulanır."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Sendika işyeri temsilcisinin güvencesi, temsilcilik sıfatından kaynaklanmakta ve temsilcilik görevi ile sınırlı tutulmaktadır. Düzenlemenin amacı işyeri sendika temsilcilerine görevlerini yerine getirebilmeleri için güvence sağlamaktır.
3. İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında, işverence işyeri değişikliği işleminin gerçekleştirilebilmesi için temsilcinin yazılı rızası gerekmektedir. Aksi hâlde kanundaki ifadesiyle "değişiklik geçersiz sayılır." Bu itibarla mahkemece işlemin iptaline karar verilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının ilk iki paragrafında yer alan "DAVANIN KABULÜ İLE -16.09.2022 tarihli ve 6997306 sayılı olur ile Merkez İkmal Müdürlüğü emrine yapılan tayin işleminin İPTALİNE" ibarelerinin çıkartılarak yerine "Davanın kısmen kabulü ile; 16.09.2022 tarihli ve 6997306 sayılı olur ile davacının Merkez İkmal Müdürlüğü işyerine yapılan tayin işleminin geçersizliğinin tespitine" ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,06.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.