"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1082 E., 2023/1683 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/618 E., 2021/712 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 28.12.1998 tarihinden beri sendika üyesi olarak davalı kurumda çalıştığını, işyerinde T. Orman-... Sendikası ile 11-12-13-14. Dönem (01.01.1997-31.12.2004 arası) Toplu ... Sözleşmeleri'nin imzalandığını, davacıya mevcut toplu ... sözleşmeleri ve çerçeve protokollerin eksik uygulandığını, davacının üyesi olduğu ... Orman-... Sendikası ile yedi dönem (01.01.2005-31.12.2020 arası) toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmelere bağlı haklarının da eksik ödendiğini iddia ederek ücret, ikramiye ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı 28.12.1998 tarihinden daimi işçi kadrosuna geçtiği ....02.2001 tarihine kadar geçici (mevsimlik vasıfsız) işçi unvanı ile çalıştığından sadece toplu ... sözleşmesi zamlarının uygulandığını, kıdem terfinin kadroya geçtiği 2002 yılından itibaren esas alındığını, davacının 05.02.1999 tarihinde T. Orman İşçileri Sendikasına, 24.04.2009 tarihinde ... Orman-... Sendikasına üyeliğinin bulunduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alınan bilirkişi raporunda tespit edilen yevmiyelere göre fark alacakların bulunduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının hak ettiği alacakların her iki sendika ile yapılan toplu ... sözleşmelerine uygun olarak ödendiğini, eksik ödenmiş alacağı bulunmadığını, Mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının işe başladığı tarihten itibaren işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmeleri uyarınca kendisine ödenmesi gereken günlük yevmiyelerin tespit edilerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacağının hesaplandığı, davacı tarafça ıslah işlemi yapılırken zamanaşımı gözetilerek ıslah işleminin yapıldığı, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan hesap bilirkişisi raporunun usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının tespit edilen yevmiyelerinin hatalı olup olmadığı ve buna bağlı olarak fark alacağı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 32 ve 34 üncü maddeleri, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 33 ve 39 uncu maddeleri.
3. 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun "Dava şartı olarak arabuluculuk" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca "Kanuna, ... veya toplu ... sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır." Maddenin ikinci fıkrasında ise "...Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir." düzenlemesi yer almaktadır.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 31.05.2019 tarihli son tutanak dava dilekçesine eklenerek dava açılmıştır. Mahkemece hükme esas alınan ve davacının ıslahına dayanak oluşturan bilirkişi raporunda, dava konusu alacaklara ilişkin hesaplamalar dava tarihi olan 15.11.2019 tarihine kadar yapılmıştır. Arabuluculuk faaliyeti ise tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirilmiştir. Arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra muaccel olan alacaklar bakımından, 31.05.2019 son tutanak tarihi ile hesaplama yapılan 15.11.2019 tarihi arasında kalan dönem için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında; davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması yerinde değildir.
3. Öte yandan toplu ... sözleşmelerinin ilgili hükümleri dikkate alınarak yapılan yevmiye tespitinde de matematiksel hatalara rastlanmıştır. Örneğin 01.01.2004 - 30.....2004 yevmiyesi hesaplanırken %5 oranındaki ücret zammının uygulanmasında, yevmiyenin %5'ine tekabül etmeyen bir miktar yevmiyeye eklenmiş, yine 01.07.2008 - 31.12.2008 yevmiyesi hesaplanırken uygulanması gereken %0,84 oranındaki enflasyon farkı %8,4 oranında uygulanmıştır. Bu matematiksel hatalar ile tespit edilen yevmiyeler üzerinden fark alacakların hesaplanması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.