"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2116 E., 2023/2239 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Manavgat İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/8 E., 2023/112 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ... (davacı Kurum) ve davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (davalı Bakanlık) vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 25.01.2018 tarihli ve 2018/148 Esas, 2018/203 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 27.12.2019 tarihli ve 2019/2679 Esas, 2019/2350 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Kurum vekili dava dilekçesinde; müvekkili Kurum hakkında düzenlenen müfettiş raporundaki fazla çalışma belirlemelerine itiraz ettiklerini, işletmede çalışan tüm işçilerin sendikalı olduğunu, işçilere yıllık 270 saat fazla çalışma yaptırıldığını, bu çalışma karşılıklarının eksiksiz ödendiğini, bordro ve puantajların birbiriyle uyumlu olduğunu, ödemelerin banka kanalıyla yapıldığını, raporda belirtilen çalışma sürelerinin gerçeği yansıtmadığını ileri sürerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu müfettişleri tarafından hazırlanan 26.02.2015 tarihli ve 7241-PRG-10,9687 PRG 04 No.lu programlı teftiş raporuna itirazlarının kabulü ile raporda adı geçen işçilere ait bir fazla çalışma ve fazla çalışma alacağı olmadığının tespitine ve raporun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlığa dava dilekçesi ve tensip tutanağı tebliğ edilmesine karşılık davalı Bakanlık tarafından yasal sürede davaya cevap verilmemiştir.
2. Davalı işçi vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, müfettiş raporlarının aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli olduğunu savunarak haksız davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesince 14.12.2015 tarihinde açılan 2015/589 Esas sayılı dava dosyasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dâhil 135 kişiye davanın yöneltildiği, Mahkemece 16.12.2015 tarihli tensip tutanağı ile davalılar A.T. ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dışında kalan tüm davalıların her biri yönünden dosyanın tefrik edilerek yeni esasa kaydedilmesine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacı Kurum tarafından davalı işçi ve davalı Bakanlık aleyhine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu müfettişleri tarafından hazırlanan fazla çalışmaya yönelik tespit hükümlerini içerir 26.02.2015 tarihli ve 7241-PRG-10, 9687 PRG-04 sayılı İş Müfettiş raporunun iptali talepli dava açıldığı, kaldırma kararında belirtilen eksikliklerin tamamlandığı, davalı işçi tarafından açılıp kesinleşen fazla çalışma ücreti talepli dava dosyasının celbedildiği, akabinde aldırılan bilirkişi raporunda işçi tarafından açılan ve kesinleşen fazla çalışma ücretine dair dava dosyasının hesaplamada dikkate alındığı ve davalı işçinin 2011 yılına ilişkin eksik ödenen fazla çalışma süresinin 255, 2012 yılı için 248, 2013 yılı için 302, 2014 yılı için 228,5 saat olarak hesaplandığı, bilirkişi raporunun hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davacının 26.02.2015 tarihli ve 7241-PRG-10, 9687 PRG-04 sayılı iş müfettiş raporuna yönelik iptal talebinin; 2011 yılı için kısmen kabulü ile davalı işçinin 255 saat fazla çalışma ile çalıştığının tespitine, 2012 yılı için kısmen kabulü ile davalı işçinin 248 saat fazla çalışma ile çalıştığının tespitine, 2013 yılı için reddine, 2014 yılı için kısmen kabulü ile davalı işçinin 228,5 saat fazla çalışma ile çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı Kurum vekili; bilirkişi raporuna itirazlarının gözetilmediğini, İşletme Müdürlüğünde çalışan işçilerin fazla çalışma ücreti talepli dava açtıklarını, bu davaların büyük bir kısmının sonuçlanıp kesinleştiğini, İdarece paralarının ödendiğini, kesinleşmiş Mahkeme kararı uyarınca paraları ödenen işçiler açısından iş mahkemesinde görülen dosyalardaki fazla çalışma sürelerinin kesinleştiğini ve ödemesi yapılan dosyalar açısından fazla çalışma tespitine gerek kalmadığını, sadece raporun doğru olup olmadığını kontrol etmek amacıyla, belirlenen saatler dikkate alındığında teftiş raporunun afaki olduğunun ortaya çıktığını, bu davalarda davacı sıfatı olmayan işçi hakkında fazla çalışma tespiti yapılmasının hatalı olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Bakanlık vekili; İş Teftiş Kurulunca hazırlanan programlı müfettiş raporunun davacı Kurumun iddiası gibi afaki verilere dayalı olmadığını, davacı Kurumda çalıştırılan işçilere yönelik olarak kanun ve toplu iş sözleşmesi maddeleri doğrultusunda rapor düzenlendiğini, raporda tespit edilen, işçi lehine belirlenen eksiklikler ve davacı Kurum aleyhine belirlenen idari para cezasının mevzuata uygun olduğunu, dosyadaki eksiklikler giderilmeden karar verildiğini, alınan bilirkişi raporunun hükme elverişli olmadığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Dairenin 28.01.2021 tarihli ve 2021/248 Esas, 2021/205 Karar sayılı ilâmı ile kesinleşen Manavgat İş Mahkemesinin 24.07.2020 tarihli ve 2019/78 Esas, 2020/386 Karar sayılı kararı, işyeri kayıtları, alınan beyanlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde İlk Derece Mahkemesi kararında herhangi bir hata görülmediği gerekçesiyle davacı Kurum vekilinin ve davalı Bakanlık vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı Kurum vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Bakanlık vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu müfettişleri tarafından hazırlanan 26.02.2015 tarih ve 7241-PRG10, 9687 PRG-04 No.lu programlı teftiş raporunda adı geçen davalı işçiye ait bir fazla çalışma ve fazla çalışma alacağı olup olmadığı ile bu raporun iptali isteminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 63, 91 ve 92 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı Kurum ve davalı Bakanlık vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve davacı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.