"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4265 E., 2023/3001 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 63. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/639 E., 2022/31 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işyerinde, 19.09.2012 - 26.07.2019 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız feshi sonrası açmış olduğu işe iade davasında, feshin haksız ve geçersiz olduğuna ve müvekkilinin işe iadesine karar verildiğini, kararın istinaf ve temyiz incelemelerinden geçerek kesinleştiğini, davacının yasal süresi içerisinde işe iade başvurusu üzerine işe iade edildiğini, ancak fesih tarihi ile işe başladığı tarih arasında geçen süre içinde alması gereken ücret alacağı ile birlikte davalı işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesindeki sosyal hak ve alacaklardan sendika üyeliğine rağmen mahrum kaldığını, 690 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (690 ... KHK) 72 nci maddesiyle, 18.10.2016 tarihli ve 6749 ... Olağanüstü Hâl Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un (6749 ... Kanun) 4 üncü maddesine eklenen beşinci fıkrası uyarınca işe iade edilen çalışanların işten çıkarıldığı tarihten işe iade tarihleri arası tüm dönem ücretlerinin ödenmesi gerektiğini, ancak davalı işveren tarafından yalnızca dört aylık boşta geçen ücretinin ödendiğini, Sendika üyesi olması nedeniyle üyesi olduğu Sendika ile davalı Kurum arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlandırılmadığını ileri sürerek 26.07.2016-21.11.2020 tarihleri arasında mahrum kaldığı ücret alacağı, ilave tediye alacağı, ikramiye alacağı ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan sosyal denge ödeneği, yakacak yardımı alacağı ve giyim yardımı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının ... sözleşmesinin 4857 ... Kanunu (4857 ... Kanun) gereğince feshedildiğini, kanundan kaynaklanan alacakların kendisine ödendiğini, dolayısıyla davacının 690 ... KHK uyarınca tazminat talep etmesinin yersiz olduğunu, zira Yönetim Kurulu kararı ile ... sözleşmesi feshedilen davacının KHK ile yayımlanan listeler gereği ihraç edilmediğini, 4857 ... Kanun uyarınca geçerli sebebe dayanarak ... sözleşmesinin feshedildiğini, KHK listeleriyle ihraç edilenlere Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonuna (OHAL) itiraz ve bunun sonucunda idari dava açma ... tanındığını, bu şekilde işe iadesine karar verilen kamu görevlilerine 690 ... KHK'nın 72 inci maddesinde yer alan düzenleme gereği ödeme yapıldığını, davacının belirtilen düzenleme kapsamında bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin feshedilmesinin ardından açılan işe iade davasında verilen karar neticesinde davacının işine geri döndüğü, 4857 ... Kanun'da ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedilmemesi hâlinde işe iade davası ile işe geri dönme imkânı sağlandığı, işe iade davasının kabulü hâlinde de işçinin dört aylık boşta geçen süre ücretinin işveren tarafından ödeneceğinin düzenlendiği, 690 ... KHK'nın 72 nci maddesine 4749 ... Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un (4749 ... Kanun) 4 üncü maddesi ile eklenen madde ile kamu görevinden çıkarılıp Kuruma yapılan itiraz sonucunda görevine iade edilen kamu görevlileri için düzenleme getirildiği, 4857 ... Kanun kapsamında ... güvencesinden yararlanan işçiler için 4857 ... Kanun'un 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası ile boşta geçen süre ücretinin düzenlendiği, davacı 690 ... KHK'nın 72 inci maddesine 4749 ... Kanun'un 4 üncü maddesi ile eklenen düzenleme kapsamında bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkili kamu görevlisi olmasına rağmen aksi kabul ile davanın reddedildiğini, ... sözleşmesinin ... Yönetim Kurulunun 26.07.2016 tarihli kararına istinaden feshedildiğini, işe iade davası neticesinde iade kararı verildiğini, işe başlama talebi üzerine 21.11.2021 tarihinde girişinin yapıldığını, müvekkilinin 26.07.2016 ile 21.11.2021 tarihleri arasında haksız fesih nedeni ile işsiz kaldığı, başta ücret olmak üzere, işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan her türlü hak ve alacaktan mahrum kaldığını, 690 ... KHK'nın 72 nci maddesi ile 6749 ... Kanun'un 4 üncü maddesine eklenen beşinci fıkradaki düzenleme gereğince müvekkilinin ücretsiz bırakıldığı döneme ait her türlü haklarının ödenmesi gerektiğini, davacı ile aynı durumda çalışan ... Kalkınma Ajansında ... sözleşmesi feshedilen işçilere çalışmadıkları sürenin tamamına ilişkin mali haklarının ödendiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin de 5449 ... Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun'un (5449 ... Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca, 667 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (667 ... KHK) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre terör örgütü üyeliği, bağlantısı, irtibatı ya da iltisakı bulunduğu gerekçesiyle feshedildiği, 667 ... KHK'nın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında kamu görevinden çıkarma yetkisinin kimde olduğu, ikinci ve üçüncü fıkralarında kamu görevinden çıkarmanın sonuçlarının ne olduğu, dördüncü fıkrasında da kamu görevinden çıkarma nedeniyle boşalan kadrolara atanma şart ve usullerinin düzenlendiği, 690 ... KHK'nın 72 inci maddesiyle, 667 ... KHK'nın 4 üncü maddesine beşinci fıkra olarak göreve iade olanların hak ve durumlarına yer verildiği, söz konusu düzenlemeye göre idari işlemle kamu görevinden çıkarılanların itirazları üzerine yapılacak değerlendirme sonucunda görevlerine iadesine karar verilenlerin işlemlerinin aynı usulle yapılacağı, bu şekilde iade edilenlerin de çıkarma tarihi ile işe başlama tarihi arasındaki bütün mali ve sosyal haklarının ödeneceğinin öngörüldüğü, 7075 ... Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un (7075 ... Kanun) 10 uncu maddesinde OHAL Komisyonu tarafından başvurusu kabul edilenlerden madde hükmüne uygun olarak göreve başlayanların çıkarma tarihi ile işe başlama tarihi arasındaki mali ve sosyal haklarının ödeneceğinin ve çıkarma işleminin bütün sonuçlarıyla ortadan kalkacağının düzenlendiği, davacının 4857 ... Kanun'un 18-21 inci madde hükümlerine göre işe iade davası açtığı, kararın kesinleşmesi ve işe iade başvurusu üzerine işe başlatılarak davacıya 4 aylık boşta geçen süre ücreti ile diğer haklarının ödendiği, 6749 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan düzenlemenin "yetkide paralellik ilkesi" doğrultusunda idari işlemle kamu görevinden çıkarılanların çıkaran idareye itirazları üzerine idarece göreve başlatılanlara, 7075 ... Kanun'un 10 uncu maddesinde yer alan düzenleme ise aynı Kanun'un 2 nci maddesi gereğince OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesi uyarınca hakkında doğrudan çıkarma işlemi tesis edilenlere ilişkin olduğu, ancak çıkarma işlemi doğrudan KHK ile tesis edilmediğinden 7075 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin ve davacının idareye idari işlemle tekrar işe başlatılmak üzere başvurmayıp işe iade davası neticesinde işe başlatıldığından 6749 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yer almadığı, bu itibarla davacının hukuki durumu yukarıda açıklandığı üzere her iki madde kapsamına da girmediği, ancak bunun davacının işçi statüsünde olmasıyla değil, çıkarma işleminin niteliği ile çıkarma işlemine karşı tercih ederek yaptığı başvuru ve bunun sonuçlarıyla ilgisi bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek, müvekkilinin ... sözleşmesinin feshedildiği tarihte yürürlükte olmayan kanuni düzenlemelerin dayanak gösterilerek talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının mevcut düzenlemeler gereği olması gereken başvurularını yaptığını ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının ... sözleşmesinin feshi ile, işe başlatıldığı tarih arasında geçen süre için ücret, ilave tediye ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan sosyal yardım alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2 5449 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi, 7075 ... Kanun'un 10 uncu maddesi, 6749 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası, 4857 ... Kanun'un 20, 21 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.