"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1956 E., 2023/1799 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 9. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/176 E., 2023/228 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ve diğer gemi personelinin hizmet verdiği Vıkıng gemisinin Gine'de balıkçılık faaliyeti gösterdiğini, gemi personeline gemiye katıldıkları tarihten itibaren 28.06.2019 tarihine kadar hiçbir ödeme yapılmadığını, alacağın tahsili için İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesine başvurularak donatanın bir diğer gemisi üzerinde ihtiyati haciz kararı verilmesinin talep edildiğini ve Mahkemece bu taleplerinin kabul edildiğini, Mahkemece verilen ihtiyati haciz kararının İstanbul 29. İcra Müdürlüğü nezdinde uygulandığını ve süresi içerisinde esas takibe geçildiğini, borçlu tarafça takibe itiraz edilmesi üzerine huzurdaki davanın ikame edildiğini ileri sürerek itirazın iptaline ve müvekkili lehine "F/V Boke" isimli gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tesis edilmesine ve alacağın %20'sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalı Şirketin davacının çalıştığını iddia ettiği gemilerin donatanı olmadığını, davacıya herhangi bir borcu bulunmadığını, gemi alacağına dair iddiaların Türk hukuku ile hiçbir bağlantısı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yabancılık unsuru içeren bir uyuşmazlığın Türk mahkemelerinde görülmesi için uyuşmazlık ile Türkiye arasında bir bağlantı kurulması gerektiği, aksi takdirde Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin doğmayacağı ve davanın Türkiye'de görülemeyeceği, işbu davada davacının yabancı uyruklu olup Donatan Şirketin de yabancı şirket olduğu, davacının Türk karasularında faaliyet gösteren herhangi bir gemide çalışmasının bulunmadığı, taraflarca seçilen hukukun Türk hukuku olmadığı, her ne kadar davacı tarafça İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesinde verilen F/V Boke gemisine ilişkin ihtiyati haciz kararı sunulmuşsa da davacının çalıştığı gemilerin Viking ve Graf Vorontsov olduğu, bu gemilerin Türk karasularında bulunduğunun da iddia ve ispat edilemediği, tüm bu nedenlerle Türk Mahkemelerinin yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunmaması nedeni ile dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin alacağının tahsili için İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesine başvurularak Donatanın bir diğer gemisi üzerinde ihtiyati haciz kararının verilmesinin talep edildiğini ve Mahkemece bu taleplerinin kabul edildiğini, Mahkemece verilen ihtiyati haciz kararının uygulandığını ve süresi içerisinde esas takibe geçildiğini, ihtiyati haciz kararının kesinleştiği yer Türk mahkemeleri olmakla; davalı vekilinin İstanbul 35. İcra Müdürlüğüne ihtiyati haczin teminat üzerine kaydırılması ve geminin seferden men'inin kaldırılması talepli bir yazının yazıldığını ve Vakıfbank İstanbul Adalet Sarayı Şubesine teminat yatırıldığını, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 1359 uncu maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararının Türk mahkemelerince verildiğini ve ilgili kararla bağlantılı sonraki yargılama süreçlerinde de Türk mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkeme kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 114 ncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 40 ve 44 üncü maddeleri, 6102 sayılı Kanun'un 1359 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.