"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 52. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 02.09.2013 tarihinden 23.01.2015 tarihine kadar davalı işyerinde idari işler müdürü olarak aylık net 5.500,00 USD ücret ile çalıştığını, davacının ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın sona erdirildiğini, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil günleri ücreti, hafta tatili ücreti ve ödememiş aylık ücret alacağı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istifa ederek işten ayrıldığını, herhangi bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı işverence ... sözleşmesinin istifa suretiyle davacı tarafından sona erdirildiği iddia olunmuşsa da tüm dosya içeriğinden davacının ... sözleşmesinin tazminat ödemeyi gerektirmeyecek şekilde sona erdiğinin istifa dilekçesi vb. belge ile ispatlanamadığı, davacının fazla çalışma yaptığı, ayda 2 hafta tatilinde ve dinî bayramların ilk günü dışında ... ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını ispatladığı ancak işveren tarafından bu çalışmaların karşılığının ödenmediği, davacının ücret alacağının da işveren tarafından ödendiğinin ispat edilemediği gerekçeleri ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkili lehine nispi vekâlet ücreti verilmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesi tarafından maktu vekâlet ücret verilmesinin hatalı olduğu, işçilik alacaklarının olması gerekenden eksik hesaplandığı gerekçeleri ile istinafa başvurmuştur.
2. Davalı vekili; isimleri bildirilen tanıklarının dinlenilmesi için yurt dışına yazılan talimat istinabe evrakının dönüşü beklenmeksizin karar verilmesinin hatalı olduğunu, ıslahtan sonra ileri sürdükleri zamanaşımı def'i dikkate alınmaksızın hüküm kurulduğunu, davacının ücretinin brüt 5.500,00 USD olarak kabul edilemeyeceğini, davacının istifa ederek isten ayrıldığını bu nedenle kıdem tazminatına hak kazanmadığını ileri sürerek istinafa başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece davacı lehine dava değeri üzerinden nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu; davacı iddiası, davalı savunması, tanık beyanları, davacı tarafından dosyaya sunulan davacının aldığı net ücrete ilişkin belge ile ücret bordroları ve tüm dosya kapsamına göre davacının ücretinin 5.500,00 USD olarak belirlenmesinin dosya kapsamına uygun olduğu, davalı vekilinin davacıya kendi rızası ile istifa etmediği yönünde yemin teklif ettiği, yemin teklifinin davacı tarafından kabul edilerek 08.09.2020 tarihli duruşmada kendi rızası ile istifa etmediğini, işveren tarafından işten çıkarıldığına dair yemin ettiği, davalı işveren tarafından davacının ... sözleşmesinin haksız şekilde feshedildiği, davacıya kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesinin gerektiği, davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığı, ıslah ile dava türünün değiştirilemeyeceği, davacı vekilinin 07.08.2018 tarihli dilekçesinin her ne kadar davacı tarafından ıslah dilekçesi olarak isimlendirilmiş ise de, bedel artırım dilekçesi olduğu, dava tarihi olan 16.04.2015 tarihi itibari ile dava konusu edilen alacakların zamanaşımına uğramadığı, davacının davaya konu alacaklarının bulunduğunu ispat ettiği gerekçeleri ile davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı tanıkları dinlenmeden hüküm kurulmasının davalının savunma hakkını kısıtlayıp kısıtlamadığı, ... sözleşmesinin sona erme şekli, kıdem tazminatı, ücretin ispatı ve zamanaşımına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun)120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun'un 32 ve 34 üncü ... maddeleri.
4. 6100 sayılı Kanun'un "Taleple bağlılık ilkesi" kenar başlıklı 26 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.”
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, davacı dava dilekçesinde kıdem tazminatı alacağı dışındaki alacakların faizi ile tahsilini istemiş, faiz türünü belirlememiştir. Bedel artırım dilekçesiyle ise kıdem tazminatına fesih tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi, ihbar tazminatı alacağına fesih tarihinden, diğer alacaklara dava ve ıslah tarihinden kanuni faiz uygulanmasını talep etmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... ve genel tatil alacaklarına davacının talebi dikkate alınmaksızın dava ve bedel artırım dilekçe tarihlerinden itibaren en yüksek mevduat faizi uygulanmasına karar verilmiştir.
3. İlâmın İlgili Hukuk kısmının (4) numaralı paragrafında belirtilen Kanun hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (B-1) bendinin dördüncü, beşinci ve altıncı alt bentlerinde yer ... "en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine," ibaresi çıkartılarak yerine "yasal faizi geçmemek üzere en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine," ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.