"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2022/5 E., 2022/60 K.
BİRLEŞEN DAVA
MAHKEMESİ : Aladağ Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ... birleşen davada davalı ... & ... ... m.b.H. (...& ... Şirketi) vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ'ye karşı açtığı asıl davaya ilişkin dava dilekçesinde; ... sözleşmesinin davalı tarafından haklı sebep olmadan feshedildiğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ücreti ile gece çalışma ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2.Birleşen dava dilekçesinde ise aynı iddialarla davalı ... AŞ ile davalı ...& ... Şirketine husumet yönelterek alacakların davalıların tümünden müştereken tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ vekili, davacının tüm alacaklarının ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Birleşen davada davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; ihale makamı konumunda bulunduklarını, faaliyet konuları arasında inşaat yapma işi olmadığını, eser sözleşmesi ile diğer davalı Şirketlere bırakılan bir inşaat işi bulunduğunu belirterek davanın husumet yönünden reddini istemiştir.
3. Birleşen davada davalı ...& ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacı işçinin tüm alacaklarının ödendiğini, davacının müvekkili Şirketten başkaca herhangi bir alacağı bulunmadığını, iddia edilen çalışma düzeninin insanın dayanma gücüne ve hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalı ... AŞ' nin asıl işveren olarak dava konusu alacaklardan sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.07.2016 tarihli ve 2014/23 Esas, 2016/167 Karar sayılı kararı ile bilirkişi raporu, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, işyeri dosyası, tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamına göre, davacının 27.09.2012-18.12.2013 tarihleri arasında çalıştığı, ... sözleşmesinin işverence feshedildiği, davalı ... AŞ'nin asıl işveren olduğu, diğer davalılar ile aralarında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, bu nedenlerle de tüm davalıların işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu gerekçe gösterilerek asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... birleşen davada davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.09.2017 tarihli ve 2017/39762 Esas, 2017/19587 Karar sayılı kararıyla davalılar arasındaki ilişkinin ortaya koyulması konusunda yapılan araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı, ihâle konusu işin, davalı ... AŞ'nin faaliyet alanına ilişkin asıl veya yardımcı ... kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve işin tamamının anahtar
teslimi ile verilip verilmediği açıklığa kavuşturularak sonucuna göre bir karar verilmesi ile davacının gece vardiyasında çalıştığı haftalarda ara dinlenme süresinin mahsubundan sonra günlük 7,5 saatin üzerindeki çalışmalarının fazla çalışma kabul edilerek hesaplama yapılmamasının hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 09.05.2019 tarihli ve 2018/15 Esas, 2019/53 Karar sayılı kararı ile davalı ... AŞ'nin iştigal konularının elektrik enerjisi üretim, iletim, dağıtım kapsamındaki tüm işleri kapsadığı, dolayısıyla üretim için tesis kurulması vb işlemlerinde faaliyet alanına girdiği, bu nedenlerle davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin olduğu ve davalıların sorumluluğunun müteselsil sorumluluk olduğu gerekçe gösterilerek asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleşen davada davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.11.2019 tarihli ve 2019/7276 Esas, 2019/20571 Karar sayılı kararıyla; davalı ... AŞ ile diğer davalılar arasındaki ilişkinin anahtar teslimi inşaat sözleşmesi niteliğinde olduğu, davalı ... AŞ'nin dava konusu alacaklardan sorumlu tutulmasının hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.12.2020 tarihli ve 2020/16 Esas, 2020/151 Karar sayılı kararı ile işin organizasyonu, yönetimi, personelin işe alınması ve çıkartılması yetkisinin tamamen işi üstlenmiş olan yüklenicilere ait olduğu, davalı ... AŞ'nin işin niteliğinin ve büyüklüğünün gerektirdiği güvenlik ve denetim yetkisini aşan bir durum olmadığı gerekçe gösterilerek davalı ... AŞ yönünden davanın husumetten reddine, diğer davalılar yönünden asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... birleşen davada davalı G. ... & ... Şirketi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 28.09.2021 tarihli ve 2021/7860 Esas, 2021/13015 Karar sayılı kararıyla; davalı ...& ... Şirketine yapılan tebligatların usulüne uygun olmadığı, davalı Şirkete dava dilekçesi ve ekleri, ıslah dilekçesi, bilirkişi raporları tebliğ edilmeden, taraf teşkili sağlanmadan ve delillerini bildirmesi için süre verilmeden hukuki dinlenilme hakkını kısıtlayacak şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.09.2022 tarihli ve 2022/5 Esas, 2022/60 Karar sayılı kararı ile davalı ...& ... Şirketine dava dilekçesi, bilirkişi raporları ve ıslah dilekçesi tebliğ edildiği, Şirkete esasa ilişkin beyanda bulunmak üzere yasal süre verildiği, davalı ... AŞ'nin işin niteliğinin ve büyüklüğünün gerektirdiği güvenlik ve denetim yetkisini aşan bir durum olmadığı gerekçe gösterilerek davalı ... AŞ yönünden davanın husumetten reddine diğer davalılar yönünden asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... birleşen davada davalı ... ve ... Şirketi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı ... AŞ yönünden verilen husumetten ret kararının hatalı ve emsal dosyalarda verilen kararlarla çelişkili olduğunu, adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini, davalılar lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Birleşen davada davalı ...& ... Şirketi vekili; davaya cevap dilekçesindeki hususları gerekçe göstererek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ... AŞ ile davalı ... &... Şirketinin talep edilen alacaklardan sorumlu olup olmadığı ile vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ... birleşen davada davalı ...& ... ... m.b.H. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.