"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1839 E., 2023/3697 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/219 E., 2023/456 K.
Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2002-2021 yılları arasında ... Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren ... çelik üretimi yapılan ağır sanayi şirketi olan dava dışı ... ... ve ... AŞ (...) bünyesinde çalıştığını, davalı Sendika üyesi olduğunu, davalı Sendikanın yetki kazanmasının akabinde müvekkili gibi Sendikanın üyesi olan işçilerin, geriye dönük toplu ... sözleşmesinden ... hak ve alacaklarının ödenmesini beklerken Sendikanın dava dışı ... ile 02.01.2018 tarihli gizli bir protokol düzenlediğini, tarafların 01.01.2018-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesine ek olarak bazı şartlarda anlaşmaya vardığını, "...... bu sözleşmenin yürürlük tarihinin işverenliğin talep ve önerisi doğrultusunda 01.01.2018'e çekilmesi suretiyle öncesi dönemin sözleşmesiz geçilmesi nedeniyle ortaya çıkan sendika üyelik ve dayanışma aidat kayıplarını telafi etmek ve sendikanın zararının karşılamak amacıyla bir defaya mahsus olmak üzere ....01.2018 tarihine kadar işverenlikçe, sendika hesabına 17.000.000-TL (Onyedimilyon) ödeme yapılacaktır." şeklinde bir protokol hükmünün kaleme alındığını, protokolde bahsi geçen 17.000,000 TL'nin Sendika hesabına aktarıldığını, yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunu, Sendikanın müvekkilinin 2015-2018 döneminde oluşan maddi-manevi zararının tazmininden sorumlu olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 5.000,00 TL maddi tazminat ile 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın tümüyle haksız, dayanaksız ve kötüniyetli olduğunu, söz konusu süreçteki olay ve gelişmelerin müvekkili Sendikayı geriye değil ileriye etkili ve yürürlü toplu ... sözleşmesi imzalamaya zorladığını, müvekkili Sendikanın çalışanlar ve işyerindeki çalışma barışını korumak ve tesis etmek açısından bu yönde değerlendirme yapılması gerektiğini, gizli protokol düzenlendiği iddiasının tümüyle gerçek dışı olduğunu, herşeyin açık olduğunu, söz konusu ödemenin Sendika hesaplarına girdiğini, noter tasdikli muhasebe kayıtlarında yer aldığını, Ekim 2018'de gerçekleştirilen Sendika Olağan Genel Kuruluna sunulan Sendikanın gelirleri/bütçesi içinde yer aldığını, Genel Kurul delegelerinin bilgi ve onayına sunulduğunu ve ibra edildiğini savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Sendika ile ... arasında imzalanan 01.01.2018-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin yetki belgesi bulunmaksızın yapıldığı yönünde bir itiraz veya bu hususta açılmış bir dava bulunmadığı, davalı ...-... Sendikası ile ... arasında 2015, 2016 ve 2017 yıllarını kapsayacak şekilde toplu ... sözleşmesi yapılmayıp 01.01.2018-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi yapılması yönünde hukuken bir engel bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ...-... Sendikası ile ... arasında 2015, 2016, 2017 yıllarını kapsayacak şekilde toplu ... sözleşmesi yapılmayıp 01.01.2018-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi yapılmasının önünde hukuki bir engel bulunmadığının değerlendirildiği, davalı tarafından ibraz edilen deliller dikkate alındığında toplu ... sözleşmesi bağıtlanma sürecinin devamını sağlamak için karşılıklı yürütülen görüşmeler sonucu dava dışı işverenliğin Sendikanın talebi doğrultusunda toplu ... sözleşmesi bağıtlanmayan dönem için 02.01.2018 tarihli protokol ile işçilere maktu ödeme yapılmasının sağlandığı, 02.01.2018 tarihli diğer protokolle Sendikanın toplu ... sözleşmesi bağıtlanmayan dönem için aidat zararının işveren tarafından ödenmesinin sağlandığı, belirtilen ödeme ve kayıtların denetime elverişli açık şekilde yapıldığının tespit edildiği, davacı tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına protokolü imzalayan dava dışı işveren ve Sendika yetkilisi hakkında hizmet nedeniyle görevi kötüye kullanma suçundan suç duyurusunda bulunulduğunun belirlendiği, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca ....01.2023 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verilerek atılı suçun unsurlarının oluşmadığına karar verildiği, açıklanan nedenlerle İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın reddi yönünde verilen kararda bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 ... ... Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme ...” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
2.6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun "Toplu ... sözleşmesinin şekli ve süresi" kenar başlıklı 35 inci maddesinin ilk iki fıkrası şöyledir:
"(1) Toplu ... sözleşmesi yazılı olarak yapılır.
(2) Toplu ... sözleşmesi en az bir ve en çok üç yıl süreli olarak yapılabilir. Toplu ... sözleşmesinin süresi, sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleşme süresinden önce sona erdirilemez."
3. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle dava dilekçesinin talep sonucunda Sendikaya ödenen tutarın Hazineye aktarılması talebinin bulunmadığının anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.