"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasında yapılan yargılama sonunda Ankara 14. İş Mahkemesince 18.11.2019 tarihli 2019/941 Esas, 2019/650 Karar sayılı karar ile Ankara Batı İş Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
Kararın davalı Te-Se İnşaat Tekstil Gıda İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. (Te-Se Şirketi) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 06.03.2020 tarihli ve 2020/57 Esas, 2020/577 Karar sayılı kararı ile davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Yetkisizlik kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Nata İnşaat Turizm Taşımacılık Ticaret ve Sanayi AŞ (Nata İnşaat AŞ) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Şirketlerin Türkmenistan şantiyesinde 05.08.2014-15.08.2016 tarihleri arasında depocu olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek bu çalışmalara ilişkin kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücret alacağının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Nata İnşaat AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili Şirket arasında bir hizmet sözleşmesinin bulunmadığını, bu nedenle müvekkili Şirkete husumet düşmeyeceğini, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının müvekkili Şirketin Türkmenistan şantiyesinde alt işveren firma olan diğer davalı Şirket işçisi olarak 05.08.2014-15.08.2016 tarihleri arasında çalıştığını, diğer davalı Şirket tarafından her ay çalıştırdığı personele yapılacak aylık ücret ödemelerine ilişkin listelerin müvekkili Şirkete gönderildiğini ve listelere göre alt işveren Şirkete ödemelerin yapıldığını, şantiyede çalışma saatlerinin haftanın 6 günü 08.00-17.00 saatleri arası olduğunu, pazar günleri çalışma yapılmadığını, işin yoğunluğuna göre Pazar günü çalışma yapılması ve fazla çalışma yapılması hâlinde karşılığının eksiksiz olarak ödendiğini, Türkmenistan'da yabancıların saat 22.00'den itibaren sokağa çıkma yasağı bulunduğundan saat 22.00'ye kadar çalışma yapmasının mümkün olmadığını, Türkmenistan'daki ... ve anma günlerinin, Türkiye'deki ulusal ... ve genel tatil günlerinden daha fazla olduğunu ve Türkmenistan'daki ... ve anma günlerinde çalışma yapılmadığı düşünüldüğünde davacının ulusal ve ... genel tatil alacağı talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı Te-Se Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının taleplerine karşı zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız ve ihbarsız sona erdirilmesinin söz konusu olmadığını, iddia edilen hak ve alacaklardan müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, davacının, müvekkili Şirketten talep edebileceği hiçbir hak ve alacağının bulunmadığını, davacının aylarca ücret ödenmeksizin ve iddia edilen sürelerde çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde depocu olarak çalıştığı, hizmet süresinin 2 yıl 11 ... olduğu, davacının en son aylık net ücretinin 2.000,00 USD olduğu, iş sözleşmesinin işverence haksız ve bildirimsiz feshi nedeniyle davacının kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına hak kazandığı, ücretin ödendiğini ispat davalı işverene ait olmakla, işverence ödemelere ilişkin herhangi bir belge ibraz edilmediği, celp edilen banka kayıtlarının incelemesinde davacının ödenmeyen ücret alacaklarının bulunduğu, davacının ayda 2 hafta tatilinde çalıştığı ile dinî bayramların ilk günü ile 1 Ocak haricindeki diğer ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını tanık beyanları ile ispat ettiği, davalı tarafın karşılığını ödediğini kesin deliller ile ispat edemediği, davacının alacaklarından her iki davalının da birlikte sorumlu olduğu gerekçeleri ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Te-Se Şirketi vekili istinaf başvurusunda; zamanaşımı def'i yetki, husumet, derdestlik itirazlarında bulunarak, istifa eden davacının kıdem ve ihbar tazminatları talep edemeyeceğini, ücret tespitinin hatalı olduğunu, davacının ödenmemiş alacağı bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı Nata İnşaat AŞ vekili ise istinaf başvurusunda; davacının ücret tespitinin hatalı olduğunu, banka hesap dökümünde görülen fazla ödemelerin işçinin ... ücreti dışında çalıştığı fazla çalışma ve tatil günlerine ilişkin olduğunu, hesaplamalarda davalı tanıklarının beyanlarının dikkate alınmadığını, ulusal ... ve genel tatil günleri bakımından Türkmenistan'ın 17 tatil gününde çalışma olmadığı halde dışlanmadığını, davacının ödenmemiş alacağı bulunmadığını, zamanaşımı def'inin dikkate alınmadığını, ıslah edilen kısım için ıslah tarihinden faiz uygulanması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde depocu olarak çalıştığı, hizmet süresinin 2 yıl 11 ... olduğu, davacının en son aylık net ücretinin 2.000,00 USD olduğuna dair Mahkeme tespitinin dosya kapsamına uygun olduğu, davalı Te-Se Şirketi tarafından yapılan davacının 18.08.2016 tarihinde işten ayrılış bildiriminde işten ayrılış nedeni olarak “Kod 03 belirsiz süreli iş akdinin işçi tarafından feshi- istifa” şeklinde bildirim yapıldığı, oysa ki tüm dosya kapsamında feshe dair bir belgeye rastlanılmadığı, dinlenen davacı tanık beyanlarına göre davacının istifa etmediği, davalı işveren tarafından işten çıkarıldığının beyan edildiği bu nedenle iş sözleşmesinin işverence haksız feshedildiği ve davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dosyaya kazandırılan banka kayıtlarının incelemesinde davacının ödenmeyen ücret alacaklarının bulunduğu, tüm çalışma dönemine ait bordro ve puantaj kayıtlarının sunulmadığı, sunulan puantaj kayıtlarında da ulusal ... ve genel tatil günü ile hafta tatili çalışmaları tahakkuklarının bulunmadığı, dolayısıyla davacının iddiasını tanık dahil her türlü delille ispat edebileceği, Türkmenistan'da resmî tatil olan 17 ... bakımından, davacının o tarihlerde çalışmadığına dair puantaj kaydı olmadığından o günlerin hesaplamadan dışlanamayacağı, başka bir deyişle, bahse konu 17 günün resmî tatil olmasının, işçinin doğrudan o günlerde çalışmadığı anlamına gelmediği, iddianın ispata muhtaç olduğu ancak davalılar tarafından bunun ispat edilemediği, hükme esas alınan 07.01.2022 tarihli bilirkişi raporunun denetime, usul ve kanuna uygun olduğu gerekçeleri ile davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Nata İnşaat AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Nata İnşaat AŞ vekili vekili; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; iş sözleşmesine uygulanacak hukuk, davacının ücret tespitinin yerinde olup olmadığı ile kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ile ücret alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 ... maddesi.
2. Mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun'un 17, 32, 41 ,44, 46, 47, 53, 59 ve 63 üncü maddeleri.
4. 5718 sayılı Milletlerarası ... Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.