"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasındaki işe iade davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 15.12.2016 tarihli kararı ile Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı ... Stratejik Araştırmalar AŞ (Şirket) vekili tarafından maddi hatanın düzeltilmesi talebinde bulunulması üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 11.09.2017 tarihli kararı ile; dosyadaki delil durumu ile benzer durumdaki işçinin emsal teşkil eden dava dosyası dikkate alınarak onamanın maddi hatadan kaynaklandığından bahisle 15.12.2016 tarihli onama kararının kaldırılmasına ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2019 tarihli kararı ile onanmasına karar verilmiştir.
Davacının ... başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesince 2019/9296 Başvuru numaralı ve 14.04.2022 tarihli karar ile kesinleşmiş olan Mahkeme kararının maddi hata denetimi adı altında yeniden delil değerlendirilmesi yapılarak hükmün esasını değiştirecek şekilde kanun yolu denetimine tâbi kılınmasının mümkün olmadığı belirtilerek ... yargılama hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Mahkemece, Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... sözleşmesinin davalı Şirket tarafından diğer davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü ile aralarındaki sözleşmenin feshedilmesi gerekçe gösterilerek feshedildiğini, fesih nedeninin yasal ve geçerli bir neden olmadığını ileri sürerek ... sözleşmesinin feshinin geçersizliğine, davacının işe iadesine, işe başlatmama hâlinde işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen sürelere ilişkin ücretinin davalılarca ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davacının hizmet alımı kapsamında diğer davalı Şirketin işçisi olarak çalıştığını, davanın sadece diğer davalıya açılması gerektiğinden husumet itirazında bulunduklarını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; davalı ... Genel Müdürlüğü ile imzaladıkları hizmet alım sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle davacı ... ... Genel Müdürlüğünde çalıştırdıkları işçilerin ... sözleşmesini feshetmek zorunda kaldıklarını, davacının işe iadesinde fiili imkânsızlık bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İHLAL KARARINDAN ÖNCEKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkeme Kararı
... 39. ... Mahkemesinin 12.07.2016 tarihli kararıyla; toplanan delillere dayanılarak ... sözleşmesinin geçerli sebebe dayandığı iddiasını ispat yükünün işverenlere ait olduğu, davalı işverenlerce bunun ispatlanamadığı, ayrıca işverenlerce feshin son çare olma ilkesine de uymadığı gerekçeleriyle davanın kabulüne ve davacının davalı Şirket işyerinde işe iadesine karar verilmiştir.
B. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
C. Yargıtay Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 15.12.2016 tarihli kararı ile davalıların tüm temyiz itirazlarının reddi ile hükmün onanmasına karar verilmiştir.
D. Maddi Hatanın Düzeltilmesi Talebi
Yargıtayın onama kararından sonra davalı Şirket vekili, Daire kararının maddi hataya dayandığını ileri sürerek onama kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
E. Maddi Hatanın Kabulü ile Bozma Kararı
Davalı Şirket vekilinin talebi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 11.09.2017 tarihli kararı ile; dosyadaki delil durumu ile benzer durumdaki işçinin emsal teşkil eden dava dosyası dikkate alınarak onamanın maddi hatadan kaynaklandığından bahisle 15.12.2016 tarihli onama kararının ortadan kaldırılmasına karar verilerek yeniden yapılan incelemede, davalı Şirketin fesih tarihinde davacıyı çalıştırabileceği başka işyerlerinin olup olmadığı, bu işyerlerine fesih tarihinden kısa bir süre önce ve sonra davacı ile aynı vasıflarda ... işçi alımı yapılıp yapılmadığı araştırılarak, davacıyı çalıştırabileceği başka işyeri ve ... işçi alımı yok ise davalılar arasındaki hizmet alım işine dair sözleşmenin sona ermesine ilişkin bu durumun geçerli fesih sebebi oluşturacağı kabul edilerek yapılacak değerlendirme sonrasında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.11.2018 tarihli kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde, işyerinin 15.04.2016 tarihinde kanun kapsamından çıkarıldığı ve bu tarihten sonra sigorta bildiriminin bulunmadığı belirtilerek feshin geçerli sebebe dayandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
G. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
H. Onama Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2019 tarihli kararı ile davanın reddine dair hükmün onanmasına karar verilmiştir.
IV. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI VE İHLAL KARARINDAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. ... Başvuru
Kesinleşen karara karşı davacı taraf Anayasa Mahkemesine ... başvuruda bulunmuştur.
B. Anayasa Mahkemesi Kararı
1. Anayasa Mahkemesinin 14.04.2022 tarihli ve 2019/9296 Başvuru numaralı kararı ile; kesinleşmiş olan mahkeme kararının maddi hata denetimi adı altında yeniden delil değerlendirilmesi yapılarak hükmün esasını değiştirecek şekilde kanun yolu denetimine tâbi kılınmasının mümkün olmadığı, yasal dayanağı olmaksızın kesinleşmiş hükme müdahale edilmesini gerektirecek zorlayıcı ve istisnai durumların yine usul hukukunda öngörülen müesseseler çerçevesinde objektif ve kabul edilebilir ölçüde ortaya konulmadığı belirtilerek başvurucunun ... yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
2. Anayasa Mahkemesince ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. Mahkeme Kararı
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yeniden yargılama yapıldığı, Anayasa Mahkemesinin 14.04.2022 tarihli ve 2019/9296 başvuru numaralı kararı ile kesinleşen kararın maddi hatanın düzeltilmesi yoluyla ortadan kaldırılamayacağına karar verildiği, davalı Şirket tarafından davacıya 26.03.2016 tarihinde yapılan tebligatta diğer davalı ... Genel Müdürlüğü tarafından ilgili sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle 15.04.2016 tarihi itibarıyla ... sözleşmesine son verileceğinin bildirildiği, ... sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayandığı iddiasını ispat yükünün işverene ait olduğu, işverence bunun ispatlanamadığı, işverence feshin son çare olma ilkesine de uyulmadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğinin tespitiyle davacının işe iadesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece yeniden araştırma ve inceleme yapılarak karar verilmesi gerektiğini, emsal işçinin dosyasında davanın reddine karar verildiğini, davacının müvekkilinin işçisi olmadığını, aleyhlerine hükmedilen yargılama giderlerinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece yeniden araştırma ve inceleme yapılarak karar verilmesi gerektiğini, emsal işçinin dosyasında davanın reddine karar verildiğini, feshin son çare olması ilkesine uygun davranıldığından işe iade kararının hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacının ... sözleşmesinin feshinin geçerli nedenle yapılıp yapılmadığı ve işe iadesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2, 18, 19 ve 20 nci maddeleri
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.