"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/239 E., 2022/903 K.
KARAR : Davanın reddi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği tarihe kadar davalı şirketin ...-...’da bulunan şantiyesinde vardiya çavuşu olarak çalıştığını, davacının haftanın 4 günü kesintisiz 11 saat, haftanın 3 günü ise kesintisiz 14,5 saat çalıştığını, haftada yaklaşık 87,5 saate varan çalışmasının olduğunu, davacının ... ... ve genel tatil günlerinde de aynı şekilde çalıştığını, ancak ücreti dışında ödeme yapılmadığını belirterek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ve yıllık izin ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile davalı arasında imzalanmış bir sözleşme olmadığını, ücretinin davalı tarafından ödenmediğini ve davalının ...-...'da bir işyerinin olmadığını, bu nedenle davalıya husumet yöneltilemeyeceğini, ayrıca davacının işvereni olan dava dışı Age ... Co LLC isimli şirketin ...'da kurulu olması nedeniyle Mahkemenin uyuşmazlığın çözümünde yetkili olmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.02.2019 tarihli ve 2017/661 Esas, 2019/88 Karar sayılı kararı ile; davalı tarafça davacının ... sözleşmesinin haklı nedenlerle sonlandırıldığının ispat edilemediği, tanık beyanları, yapılan emsal ücret araştırması ve davacının yurt dışında nitelikli bir işçi olması dikkate alındığında; davacının iddia edildiği gibi net 2.200,00 USD ücret karşılığı çalıştığı, davacının 07.00-19.00 saatleri arasında 15 günde bir ... hafta tatili kullanarak çalıştığı, dinî bayramların iki günü haricindeki ... ... ve genel tatil günlerinde çalıştığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 11.11.2021 tarihli ve 2019/1489 Esas, 2021/2963 Karar sayılı kararı ile; yurt dışındaki ülke mevzuatı ile kurulan şirketlerde çalışan ... vatandaşı olan işçileri yurt dışı işlerinde çalıştırılmak üzere gönderen şirketin yabancı şirket ile organik bağının bulunduğunun anlaşılması hâlinde ... hukukunun emredici hükümleri gereği ... hukukunun uygulanması gerektiği, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin işveren tarafından ispat edilememesi nedeniyle davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının tanık beyanları ile fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... ve genel tatil çalışması yaptığını ispat ettiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 22.03.2022 tarihli ve 2022/1470 Esas, 2022/3903 Karar sayılı ilâmı ile; taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında ... hukukunun uygulanması gerektiği, gerekirse ... hukukunda uzman bir bilirkişiden de rapor alınmak suretiyle, dava konusu uyuşmazlık bakımından değerlendirme yapılması ve dosya kapsamındaki delil durumu birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının aralarında organik bağ bulunan davalı ile dava dışı Age ... Co LLC. Şirketi bünyesinde çalıştığı, ... ... Kanununda kıdem tazminatı düzenlemesine yer verilmediğinden davacının kıdem tazminatına hak kazanmadığı, davacının ... sözleşmesinin süresinin ek ... sözleşmesine göre 30.....2017 tarihinde sona erdiği, buna göre işçiye ek ... sözleşmesi ile verilen süre sonunda ... sözleşmesi feshedildiğinden davacının ihbar tazminatına hak kazanmadığı, davacıya fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin ödendiği, davacının ... ... ve genel tatil ve yıllık izinlerini kullandığı, kullanmadığı günlerin ücretinin ödendiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; uyuşmazlığa ... hukukunun uygulanmasının mümkün olmadığını, davacının ... ücretin dava dilekçesinde belirttikleri ücret olduğu düşüncesi ile ... sözleşmesini imzaladığını, davacının ...'da çalışma izni olmaksızın ve sosyal güvenlik sistemine kaydı yapılmaksızın çalıştırıldığını, haftalık 40 saatin üzerindeki çalışmaların fazla çalışma olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ... hukukuna göre taleplerinin ispat ve hesaplanması noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 5718 sayılı Milletlerarası ... Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 2, 5, 8, 24, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda ... makamları tarafından inşaat sektöründe haftalık çalışma saatinin 48 saat olarak belirlendiği, davacının haftalık 63 saat çalıştığı, haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığı, ... sözleşmesine göre haftalık 20 saatlik fazla çalışma ücretinin ödendiği, buna göre davacının fazla çalışma ücret alacağının bulunmadığı belirtilmiştir.
3. Davacının ... sözleşmesinde haftalık çalışma saatinin 40 saat olarak düzenlendiği, aylık 80 saat fazla çalışma ücretinin ücrete dâhil olduğu belirtilmiştir. Bilirkişi tarafından tanık beyanlarına göre davacının haftalık 63 saat fazla çalışma yaptığının kabulü yerinde ise de; ... makamlarının inşaat işlerinde haftalık normal çalışma süresini 48 saat olarak kabul ettiği gerekçesiyle haftalık çalışma saatinin 48 saat kabul edilmesi yerinde değildir. Hâl böyle olunca davacının haftalık çalışma saatinin 40 saat olduğu, tanık beyanlarına göre davacının haftalık 63 saat çalışma yaptığı, ... sözleşmesine göre ödenen haftalık 20 saat fazla çalışmanın düşülmesi ile davacının haftalık 3 saat fazla çalışmasının ödenmediğinin kabulü ile karar verilmesi gerekli iken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalıdır.
4. Hafta tatili alacağı bakımından ise hükme esas alınan bilirkişi raporunda, ... sözleşmesinde hafta tatili çalışmasının 10 saatlik ücretinin zamlı olarak ödeneceğinin belirtildiği ve ayda 2 günlük hafta tatili ücretinin ödendiği belirtilmiştir. Davacının günlük ara dinlenme süresinin düşümü ile 10.5 saat çalışma yaptığı anlaşılmaktadır. ... sözleşmesine göre 10 saatlik hafta tatili çalışması ödendiğinden, davacının 0,5 saatlik ödenmeyen hafta tatili çalışma ücreti bulunduğu anlaşılmaktadır. Buna göre hafta tatili alacağının hesaplanması ve hüküm altına alınması gerektiği gözetilmeden karar verilmesi de hatalıdır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
20.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.