"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4640 E., 2022/4414 K.
DAVA TARİHİ : 15.03.2021
KARAR : Davalı vekililin istinaf başvurusunun miktardan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 39. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/207 E., 2022/447 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun miktardan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı Bakanlıkla dava dışı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında alt işveren işçisi olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde belirsiz süreli ... sözleşmesi ile çalışırken 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin düşürüldüğünü, bundan dolayı ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı alacaklarının bulunduğunu ayrıca davacının pandemi döneminde davalı Bakanlık tarafından yayımlanan Genelge çerçevesinde 7,10 ve 15'er günlük nöbetler ile gece gündüz yirmi dört saat kapalı sistem çalıştığını, bu çalışma şeklinde fazla çalışma yapıp ... bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatillerinde çalıştığını ve gece çalışması yaptığını ancak bu çalışmalara ilişkin zamlı ücretlerin toplu ... sözleşmesi hükümlerine uygun olarak ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ve gece zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücretinin sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra da ilgili düzenlemeler uyarınca eksiksiz ödendiğini, davacının ücret farkı ile buna bağlı ilave tediye, ikramiye alacağının ve fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti, gece çalışması ücreti alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; konuya ilişkin yerleşik içtihatlara göre kadroya geçiş aşamasında işveren ile imzalanan ... sözleşmesinde, asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde ücret ödeneceği açıkça öngörülmemiş ise fark alacakların talep edilemeyeceği, kadroya geçiş aşamasında işveren ile imzalanan ... sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde ücret ödeneceğinin açıkça öngörülmesi hâlinde fark alacakların talep edilebileceği, somut uyuşmazlıkta taraflar arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 inci maddesinde ücret ve ödeme şeklinin düzenlenmiş olduğu ve düzenlemede işçinin aylık brüt ücretinin asgari ücretin artış oranına ilişkin bir belirleme olmadığı, bu durumda davacının ücreti asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde tespit edilmediğinden davacının ücret farkı, ikramiye farkı ile ilave tediye farkı alacaklarını talep edemeyeceği, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti ile gece çalışma ücreti alacaklarının mevcut ücrete göre eksik ödendiği, eksik ödenen bu ücretlerin ödendiğini ispat yükünün davalıya ait olduğu, davalının bunu ispatlayamadığı, dolayısıyla davacınınfazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti ile gece çalışma ücreti alacaklarına hak kazandığı, aldırılan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu gerekçesiyle davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti ile gece çalışma ücreti taleplerinin kabulüne; ücret farkı, ikramiye farkı ile ilave tediye farkı alacağı taleplerinin ise reddi yönünde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının kazanılmış hak ilkesine aykırı olduğunu, davacının ücretinin kadroya geçirilmeden önce asgari ücretin belirli bir oran fazlası üzerinden belirlendiğini ve ayrıca hesaplamaların hatalı yapıldığını, fazla ödemelerin sadece ilgili aydan mahsubu gerektiğini, davacı işçinin pandemi sürecinde 10 ve 14 günlük periyotlar hâlinde kapalı sistem çalıştığını, buna rağmen hak kazanılan alacaklarının ödenmediğini, ücret farkı alacağının var olup olmadığının incelenmesinden bağımsız olarak davacının hak kazandığı fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile gece zammı alacakları ve bu alacaklara ilişkin olarak davalı tarafından yapılan ödemelerin karşılaştırılarak aradaki farkın ödenmesi yönündeki taleplerinin karşılanmadığını, hükmün eksik incelemeye dayalı olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf başvurusunda; davacının ücreti ve ücrete bağlı sair işçilik alacaklarının mevzuat hükümlerine uygun olarak belirlenip kendisine ödendiğini, İlk Derece Mahkemesince sadece imzalı puantaj kayıtlarına göre belli dönemlerde ... bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti oluştuğu hususu belirtildiği ni, ancak hüküm altına alınan ve tespit olunan bu alacakların ne şekilde ve nasıl oluştuğuna yönelik açıklamalarda bulunulmadan gerekçesiz olarak karar verildiğini, kabul edilen faiz tür ve oranlarına ve faiz başlangıç tarihlerine itiraz ettiklerini, hakkaniyet indirimi yapılmadan verilen kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işçinin davalıya ait Rehabilitasyon Aile Danışma Merkezinde 01.04.2018 tarihine kadar alt işveren işçisi olarak çalışmaktayken 696 sayılı KHK'nın 127 inci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü maddesi kapsamında sürekli işçi kadrolarına geçirildiği, davalı işveren ile imzaladığı 01.04.2018 tarihli belirsiz süreli ... sözleşmenin ücrete ilişkin 4 üncü maddesinde ücretin açıkça belli bir yüzdelik oran dâhilinde arttırılmasına yönelik hüküm bulunmadığı, taraflar arasındaki sözleşmeye göre belli bir oran kararlaştırılmamış olması nedeniyle talep tarihinden itibaren ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenen ücrete 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesi uyarınca Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerindeki artışların yapıldığı, bu nedenle davacının eksik ücret ödenmesinden kaynaklı fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının bulunmadığı; Yargıtayın konuya ilişkin yerleşik içtihatlarına göre bir işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğinin kabulü gerektiği, bu durumda 24 saat çalışılan günler yönünden, haftalık çalışma süresi aşılmasa dahi günlük fiili çalışma süresi 14 saat kabul edilip bunun 11 saati aşan 3 saatinin fazla çalışma olduğu, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının çalışma düzeni Kurum iç yazışmaları ve vardiya çizelgelerine göre belirlenmiş olup 24 saat çalışılan günler yönünden fiili çalışmanın 14 saat olduğu kabul edilerek 11 saati aşan 3 saat fazla çalışma yönünden hesaplama yapılmış olmakla, vardiya çizelgelerine göre belirlenmiş olan çalışma düzeni kapsamında hesaplanan işçilik alacaklarının Yargıtay içtihatlarına ve dosya kapsamına göre davacı istinaf nedenleri dikkate alındığında yerinde olduğu, davalı istinafı yönünden İlk Derece Mahkemesi tarafından hüküm altına alınan miktarın istinaf kesinlik sırının altında kaldığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun miktar yönünden kesinlik nedeniyle reddine, davacının istinaf başvurusunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçelere ilaveten ücret farkından kaynaklanan fark alacaklar reddedilse bile talep edilen diğer alacakların işyeri belgelerine göre ayrı hesaplama gerektirdiğini, günlük 11 saati ve gece 7,5 saati aşan çalışmalar ile yılda 270 saati geçen fazla çalışmaların ödenmesi gerektiğini, gece zammı yönünden öncelikle davacının saatlik ücretinin hesaplanması gerektiğini, daha sonra günlük 24 saatlik çalışmalarda 00.00-....00 saatleri arasına denk gelen 10 saatlik ücretinin hesaplanması ve bu 10 saatlik toplam ücretin %10'unun gece zammı olarak hesaplanması gerektiğini, eğer davacının vardiyası 22.00'de saatinde sona eriyorsa, 20.00-22.00 arası 2 saatlik ücretinin %10'unun gece zammı olarak hesaplanması gerektiğini, yani toplu ... sözleşmesi hükmü gereği davacıya 20.00-....00 saatleri arasındaki çalışması karşılığı ücretlerinin %10 zamlı olarak ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ve resen dikkate alınacak diğer sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark alacaklarının bulunup bulunmadığı ve fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil, hafta tatili ile gece zammı ücreti alacaklarının hesaplanması konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32, 41, 42, 44, 46, 47, 68 ve 69 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.