"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2019/531 E., 2020/25 K.
DAVA TARİHİ : 18.04.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Bakanlığına bağlı askeri işyerinde çalıştığını, davacının işe başladığı tarihten önceki hizmetleri dikkate alınmadığından intibakının yanlış yapıldığını, davanın belirsiz alacak davası olduğunu belirterek bir kısım fark ücret ve yan ödeme alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; görev itirazlarının olduğunu, zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, toplu ... sözleşmesinin 41 inci maddesinde işe alınma ve ücret intibakının düzenlendiğini, geçmişe dönük hak talep edilmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 21.04.2016 tarihli ve 2014/288 Esas, 2016/172 Karar sayılı kararı ile davanın belirsiz alacak ve tespit davası olarak ikâme edildiği, davalının ibraz ettiği belgeler, toplanan deliller ve tahkikat sonucu alacak miktarının tam ve kesin olarak Mahkemece belirlendikten sonra davacının, iddianın genişletilmesi yasağına tâbi olmaksızın davanın başında belirtmiş olduğu talebini artırabileceği, davacının davalıya ait ... ... Tedarik Bölge Başkanlığı Ekmek Fabrikası Komutanlığında çalışmaya başladığı, davacının önceki hizmetlerinin dikkate alınmaksızın hatalı intibak yapıldığı, işçi ve işveren sendikaları arasında düzenlenen toplu ... sözleşmesindeki düzenlemelere göre davacının intibaklarının yapılması hâlinde uyuşmazlık konusu ücret ve yan ödeme fark alacaklarına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 17.10.2019 tarihli ve 2017/24704 Esas, 2019/19248 Karar sayılı kararıyla dava konusu edilen alacakların gerçekte belirlenebilir olmaları ve belirsiz alacak davasına konu edilemeyecekleri, bu nedenle hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının önceki hizmetlerinin dikkate alınmaksızın hatalı intibak yapıldığı, davacının ücret derecesi yönünden alması gereken derecesinin tespitine karar verildiği, uyuşmazlık konusu fark alacaklar yönünden davanın belirsiz alacak davasına konu edilememesi sebebi ile davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; emsal dava dosyasında bozma kararına direnme kararı verilmesi üzerine bozma ilâmının ortadan kaldırılarak kararın onanmasına karar verildiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili; davalı Bakanlık tarafından davacının kademe ve derecesinin yerinde tespit edildiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının derece ve kademe tespiti ve buna bağlı fark alacaklarının tahsili istemine ilişkin davada alacak taleplerinin hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi üzerine derece ve kademesinin tespiti isteminde güncel hukuki yarar bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası,
2. 6100 sayılı Kanun'un "Tespit davası" kenar başlıklı 106 ncı maddesi şu şekildedir:
"1) Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
(2) Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3) Maddi vakıalar, ... başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz."
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir
2. Davacı dava dilekçesinde ücret derecesinin tespiti ile buna bağlı olarak oluşan fark alacak talebinde bulunmuş, bozma kararı sonrasında Mahkemece fark alacaklara ilişkin talebi bakımından bozma ilâmı doğrultusunda belirsiz alacak davası olarak açılamayacağı gerekçesi ile hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Böylece somut olayda davacının alacağa ilişkin bir talebinin kalmadığı; ancak Mahkemece tespit istemi yönünden karar verildiği anlaşılmaktadır. Her eda davası aynı zamanda tespit talebini de içinde barındırmaktadır. 6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesine göre tespit istemi hukuken korunmaya değer güncel bir yararı gerektirir. Ancak eda davası açılabilecek hâllerde tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığı dikkate alındığında, davacının derece tespitine dayalı talebinde hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu sebeple dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken ücret farkı, ilave tediye alacağı, akdi ikramiye farkı, teşvik prim farkı, fazla çalışma ücret farkı alacakları bakımından hukuki yarar yokluğu sebebi ile davanın usulden reddine, derece tespitinin ise kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
24.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.