"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2017/368 E., 2017/425 K.
İHBAR OLUNAN : Ceytech Bilişim ve İletişim Teknolojileri Ltd. Şti.
DAVA TARİHİ : 14.09.2011
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ... 1. ... Mahkemesince verilen 25.09.2012 tarihli ve 2011/915 Esas, 2012/644 Karar sayılı davanın kısmen kabulüne ilişkin karar, davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 19.11.2013 tarihli ve 2012/28520 Esas ve 2013/25534 Karar sayılı kararı ile fazla çalışma yönünden araştırmaya yönelik olarak bozulmuştur.
... 1. ... Mahkemesince, 07.05.2014 tarihli ve 2013/1442 Esas, 2014/334 Karar sayılı karar ile bozma kararına direnilmiştir. Direnme kararının davalı vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.09.2014 tarihli ve 2014/21513 Esas ve 2014/25177 Karar sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiştir.
... 1. ... Mahkemesince, 23.01.2015 tarihli ve 2014/1638 Esas, 2015/144 Karar sayılı karar ile bu kez Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin hem 2012/28520 Esas, 2013/25534 Karar sayılı hem de 2014/21513 Esas, 2014/25177 Karar sayılı kararlarına direnilmiştir. Direnme üzerine dosya Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 12.05.2015 tarihli ve 2015/10243 Esas, 2015/17270 Karar sayılı kararı ile Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 22.02.2017 tarihli ve 2015/22-2240 Esas, 2017/326 Karar sayılı kararı ile direnme kararının değişik gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
... 1. ... Mahkemesince, 26.09.2017 tarihli ve 2017/368 Esas, 2017/425 Karar sayılı karar ile Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2015/22-2240 Esas, 2017/326 Karar sayılı kararına uygun olarak direnme kararı verilmiştir.
Kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 25.05.2022 tarihli ve 2022/4366 Esas, 2022/6379 Karar sayılı kararı ile incelenmek üzere dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.11.2022 tarihli ve 2022/(22)9-601 Esas, 2022/1523 Karar sayılı ilâmı ile direnme kararının yerinde olduğuna karar verilerek bozma nedenine göre hüküm altına alınan alacağın miktarına ilişkin davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu tarafından dosya Dairemize gönderilmiş olmakla Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 25.....2005-01.09.2011 tarihleri arasında belirsiz süreli ... sözleşmesi ile davalı ... Bakanlığına ait ... Devlet Hastanesinde otomasyon görevlisi olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız ve hukuka aykırı olarak 01.09.2011 tarihinde feshedildiğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, fazla çalışma yapıp ... bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmasına rağmen bu çalışmaların karşılığının ve ayrıca servis ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ve servis ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı vekili 12.12.2011 tarihli dilekçesinde; davacının çalışma süresini dava dilekçesinde hatalı belirttiklerini müvekkilinin aslında 25.....2005-01.08.2011 tarihleri arasında davalı nezdinde çalışması olduğunu ileri sürmüştür.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; işçilik alacaklarından yüklenici firmanın sorumlu olduğunu, bu nedenle husumet yöneltilemeyeceğini, öte yandan dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacıya ücretlerin yüklenici firma tarafından ödendiğinden müvekkili İdarede hiçbir bilgi ve belge bulunmadığını, yüklenici firmaya davanın ihbarı gerektiğini, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, Kamu kurumu olan müvekkili nezdinde çalışma gün ve saatlerinin önceden belirlendiğini, işyerinde fazla çalışma yapılmadığını, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışıldığı takdirde karşılığının ödendiğini, yıllık izinlerin de kullandırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.09.2012 tarihli ve 2011/915 Esas, 2012/644 Karar sayılı kararı ile davacının beyanlarının çelişkili ve dosya kapsamına uygun olmadığı ancak davalı tanıklarının beyanlarının birbirini doğruladığı, bu durumda dosyadaki diğer deliller de değerlendirildiğinde davacının devamsızlığına dayalı yapılan feshin süresinde ve haklı olduğu, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin yerinde olmadığı, ancak tanık beyanlarından davacının haftada 6 saat fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, yıllık izinlerinin kullandırılmadığı ve işyerinde servis ücreti uygulaması bulunmasına rağmen davacıya servis ücreti ödenmediğinin anlaşıldığı ve asıl işveren konumunda olan davalı Bakanlığın işçilik alacaklarından sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince 19.11.2013 tarihli ve 2012/28520 Esas, 2013/25534 Karar sayılı kararı ile; davacının fazla çalışma alacağının sadece tanık beyanlarına dayanılarak kabul edildiği ancak dava konusu isteklerin salt tanık beyanlarına dayanılarak kabulünün isabetli olmadığı, Mahkemece asıl işverenin, alt işveren tarafından yürütülen işin niteliği, işçilerin çalışma düzeni ve özellikle günlük çalışma sürelerine yönelik yaptığı düzenlenemeler ile alt işveren işçilerin işe giriş çıkış saatlerinin denetlenmesi bakımından düzenlenmiş kayıtlar bulunup bulunmadığının araştırılması, varsa bu kayıt ve belgelerin getirtilmesi, fazla çalışma yapıldığının tespiti durumunda işçilere talimatın kim tarafından verildiğinin belirlenmesi ve tüm bu yönlerden yapılacak araştırma ve inceleme sonucu elde edilecek deliller birlikte değerlendirmeye tâbi tutulmak suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Direnme Kararı
Mahkemenin 07.05.2014 tarihli ve 2013/1442 Esas, 2014/334 Karar sayılı kararı ile; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda (6100 sayılı Kanun) düzenlenen hükümlerin herkese eşit uygulanması gerektiği, davalı Bakanlık vekili tarafından hiçbir aşamada işin düzenlenmesine ve işçilerin giriş-çıkış saatlerinin denetlenmesine ilişkin belgelerin olduğunun ileri sürülmediği, davalı İdare ve ihbar olunan Şirketten elde edilen şahsi sicil dosyasında da buna ilişkin belge bulunmadığı, davalı vekili tarafından ileri sürülmeyen bir delilin Mahkemece resen toplanamayacağı, aksi durumun özel hukuk yargılamasının temel ilkelerine ve 6100 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinde düzenlenen taraflarca getirilme ilkesine aykırı olacağı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.09.2014 tarihli ve 2014/21513 Esas, 2014/25177 Karar sayılı kararı ile; Mahkeme tarafından hükmüne uyulan bozma kararı doğrultusunda yapılan inceleme sonunda kabul edilen kısım açısından verilen karar doğru olmakla birlikte, bozma kapsamı dışında kalan alacaklar hakkında hüküm kurulmamış olması hatalı olduğu gerekçesi ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Direnme Kararı
Mahkemenin 23.01.2015 tarihli ve 2014/1638 Esas, 2015/144 Karar sayılı kararı ile; önceki direnme gerekçesine ilaveten Özel Dairenin ilk bozma kararına karşı verilen direnme kararına yönelik temyiz incelemesinin Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca yapılması gerektiği hâlde verilen kararın Özel Daire tarafından inceleme yapılarak bozulduğu, öte yandan bu bozma kararına da uyulmasının mümkün olmadığı, zira bozma dışında kalan kısımlar açısından usuli kazanılmış hak oluştuğu gerekçesiyle yeniden direnme kararı verilmiştir.
E. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 12.05.2015 tarihli ve 2015/10243 Esas, 2015/17270 Karar sayılı kararı ile; temyiz incelemesi yapılmak üzere dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.02.2017 tarihli ve 2015/22-2240 Esas, 2017/326 Karar sayılı kararı ile Mahkeme kararının bozma kararı ile birlikte ortadan kalkıp hukuki geçerliliğini yitirdiği, bozulan kararın sonraki kararın eki niteliğinde olmadığı, bu nedenle bozma kararından sonra kurulacak yeni hükmün 6100 Sayılı Kanun'un 297 nci maddesine uygun olarak oluşturulması gerektiği gerekçesiyle Mahkemenin direnme kararının değişik gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
F. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Verilen Direnme Kararı
Mahkemenin 26.09.2017 tarihli ve 2017/368 Esas, 2017/425 Karar sayılı kararı ile; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bozma kararı doğrultusunda usuli yanlışlık düzeltilerek önceki direnme gerekçesi tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, husumet ve zamanaşımı itirazları ile birlikte davacının fazla çalışma alacağını ispat edemediğini, faiz oran ve başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu, yıllık izin ve ... bayram ve genel tatil ücret alacağı bulunmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. Dairemizin 25.05.2022 tarihli ve 2022/4366 Esas, 2022/6379 Karar sayılı kararı ile; temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.11.2022 tarihli ve 2022/(22)9-601 Esas, 2022/1523 Karar sayılı kararı ile; Daire bozma kararında belirtilen ve davalı tarafça ibraz edilmeyen belge ve kayıtların Mahkemece resen getirtilmesinin, uyuşmazlık konusu alacakların tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği nitelikte olması nedeniyle 6100 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinde ifade edilen taraflarca hazırlama ilkesine aykırılık teşkil ettiğini, davalı tarafın Kamu kurumu olmasının bu maddenin uygulanma şartlarını değiştirmediği gibi ilgili maddenin kamu kurumları lehine ayrık bir düzenleme de öngörmediğini, uyuşmazlık konusu alacağın taraf tanıklarının beyanlarına göre hesaplanıp hüküm altına alınmasının isabetli olduğu, buna göre direnme kararının yerinde olduğu gerekçesiyle bozma nedenine göre hüküm altına alınan alacak miktarına ilişkin temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Daireye gönderilmesine karar verilmiştir.
D. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, fazla çalışma ücreti alacağının hesaplanması ve faiz noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.