"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ... işçisi olan davacının Tekirdağ Büyükşehir Belediyesine bağlı işyerlerinde otobüs şoförü kadrosunda süreklilik arz eden işlerde çalıştığını, davacının ... Taşıma-İş Sendikası üyesi olup davalı Şirket ile ... Taşıma-İş Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığı tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmelerinden yararlandığını, buna karşın davacıya toplu iş sözleşmeleriyle belirlenen ilave tediye ve fark ücret alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek ödenmeyen ilave tediye ve fark ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ilave tediye alacağı iddiasının dayanağının 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) olduğunu, 6772 sayılı Kanun'da ilave tediye ödemesi yapacak kurum ve kuruluşların belirlendiğini, davalı Şirketin ... hukuk tüzel kişiliğini haiz bir anonim şirket olması sebebiyle ilave tediye ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını, davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücret alacaklarının eksiksiz ödendiğini, sendika üyesi olan davacıya toplu iş sözleşmesine uygun olarak ücret zammı uygulandığını, bu nedenle zam farkı taleplerinin reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şrketin dava dışı Tekirdağ Büyükşehir Belediyesinin bir iştiraki olduğu ve sermayesinin tamamının dava dışı Belediyeye ait olduğu, ilave tediye alacağının kapsamı, yararlanacaklar, yararlanma şartları, miktarı ve ödeme zamanının 6772 sayılı Kanun ile düzenlendiği, somut olayda davacının ilave tediye alacağı talebini, dosyaya sureti ibraz edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerine dayandırdığı, davacıya ait sendika üyelik fişine göre davacının davaya konu edilen dönemde toplu iş sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma-İş Sendikasına üye olduğu, dosyaya sunulan Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 10.02.2017 tarihli ve 2016/1928 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma-İş Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2016-30.04.2018 tarihlerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmenin "İlave Tediye" başlıklı 36 ncı maddesinde; "6772 sayılı kanun gereği 52 günlük ücreti tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Bakanlar Kurulunun belirlediği tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yapıldığı, yine Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 05.02.2019 tarihli ve 2019/26 Esas, 2019/46 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma-İş Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2018-30.04.2020 tarihlerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmenin "İlave Tediye" başlıklı 45 ... maddesinde; "6772 sayılı kanunda belirtilen 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Cumhurbaşkanlığınca belirlenen tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yer aldığı, bu maddeler ile 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılarak, taraflar arasında geçerli olan toplu iş sözleşmesi ile akdi bir ilave tediye alacağı düzenlemesi yapıldığı ve davacının ilave tediye alacağına hak kazandığının kabul edildiği, toplu iş sözleşmesi ve iş sözleşmesi hükümlerine göre yapılması gereken zam oranlarının usulünce yansıtılmadığı, ücretlerin eksik ödendiği anlaşıldığından bilirkişi raporunda yapılan hesaplamanın dosya kapsamı ile uyumlu olduğu gerekçeleriyle ilave tediye alacağının kabulüne, ücret zammı fark alacağının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; dava konusu talep belirlenebilir bir alacak olduğundan davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının hatalı olduğunu, talep edilen alacağın akdi değil yasal bir alacak olduğunu, toplu iş sözleşmesinde yasal bir ödeme kararlaştırılmış olup akdi bir ödeme belirlenmediğini, davalı Şirketin 6772 sayılı Kanun kapsamına girmediğini, bu nedenle dava konusu ilave tediye ücreti talebinin hüküm altına alınmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dilekçesinde açıkça davanın kısmi dava olarak açıldığı belirtildiğinden, davalı vekilinin belirsiz alacak davası açılamayacağı yönündeki istinaf sebebinin yerinde olmadığı, davalı Şirketin ... ortağı dava dışı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı olup belediyelerin hissedarı olduğu ... hukuk tüzel kişisi Şirketlerin 6772 sayılı Kanun kapsamına girmedikleri ve işçilerine yasal ilave tediye ödeme yükümlülüklerinin bulunmadığı ancak bu durumun söz konusu Şirket işçilerine toplu iş sözleşmeleri ile akdi ilave tediye ödenmesine ilişkin düzenleme yapılmasına engel teşkil etmediği, toplu iş sözleşmesi hükmünde yer ... düzenlemeye göre davacının 6772 sayılı Kanun'dan yararlanarak yasal ilave tediye alabileceği değil, ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alabileceğinin kabul edildiği ve davacının üyesi olduğu Sendika ile davalı arasında Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulanan toplu iş sözleşmesi uyarınca, dava konusu ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alacağının kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığı; ancak kamu düzeni dikkate alınarak yapılan incelemede arabuluculuk ücretinin yargılama gideri olduğu ve haksız çıkan taraftan alınması gerektiği dikkate alınmadan İlk Derece Mahkemesince arabuluculuk ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğu gerekçesiyle kamu düzenine aykırılık nedeniyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Şirket ile ... Taşıma-İş Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığı tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacağının niteliği, davacının alacağa hak kazanıp kazanamayacağı ve davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücretlerinin eksiksiz ödenip ödenmediği hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 109 uncu maddesi, 6772 sayılı Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 36, 39 ve 51 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.