"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1950 E., 2022/2013 K.
DAVA TARİHİ : 16.07.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. ... Mahkemesi
SAYISI : 2018/362 E., 2020/76 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 18.....1979-31.....2017 tarihleri arasında davalı işyerinde işletme ve bakım koordinatörü olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı tarafından emekliliğinin gelmesi nedeniyle feshedildiğini ileri sürerek ihbar tazminatı, kötüniyet tazminatı ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili yargılama aşamasında sunduğu 02.10.2019 tarihli beyan dilekçesinde; talep ettikleri kötüniyet tazminatının işverenin işten çıkan işçilerine ödediği ancak işçiler arasında kötüniyet tazminatı olarak adlandırılan 6 veya 8 aylık giydirilmiş brüt ücret tutarında ilave ödenek olduğunu belirterek ilave menfaat tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim günü şartlarını sağladığını belirterek kendi ibraz ettiği dilekçeyle 31.07.2017 tarihinde ... sözleşmesini istifaen sona erdirdiğini, müvekkilinin Kanun gereğince ödemesi gereken kıdem tazminatı ve ilgili tüm diğer yasal hakları eksiksiz bir şekilde ödediğini, davacının emeklilik nedeniyle ... sözleşmesini feshettiği için ihbar tazminatı talebinde bulunamayacağını, ... güvencesi kapsamında bulunduğu için kötüniyet tazminatına da hak kazanamayacağını, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının fazla çalışma alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ihbar tazminatı ile ilave menfaat ödeneğine hak kazanıp kazanmadığı hususunda uyuşmazlık bulunduğu, davalının davacının kendi isteği ile istifa ederek tazminatını almak ve ibraname imzalamak suretiyle ayrıldığını savunurken, davacının ... sözleşmesinin feshi için baskı yapıldığı ve haklarının ödeneceğinin söylendiği ancak ödenmediğini iddia ettiği, ... sözleşmesinin ikale ile sona erip ermediği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunduğu, 31.07.2017 tarihli "İbraname ve Feragatname" başlıklı belgeyi davacının kıdem tazminatı ile yıllık izin tutarının ödenmesi suretiyle imzaladığının anlaşıldığı, davacının sözü edilen dilekçenin baskı altında alındığını belirttiği, tanık beyanları ile işten ayrılan emsal işçilere yapılan ödemeler dikkate alındığında işyerinde ... sözleşmelerinin feshine ilişkin uygulamanın kıdem ve ihbar tazminatı ile ilave menfaat tazminatı ödenmek suretiyle yapıldığının anlaşıldığı, eşit işlem kurallarına aykırı olarak ... sözleşmesinin sona erdirildiği gerekçesiyle ihbar tazminatı ile ilave menfaat ödeneği taleplerinin kabulü, fazla çalışma ücreti talebinin reddi suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; arabuluculuk sürecinin usulune uygun yerine getirilmediğini, davanın dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesinin dava konusu edilmemiş ilave menfaat ödeneğine karar vererek taleple bağlılık kuralının ihlal edildiğini, davacının ihbar ve kötüniyet tazminatı talep ettiğini, ... güvencesi kapsamındaki işçinin kötüniyet tazminatı talep edemeyeceğini, davacının 03.10.2019 tarihli dilekçesi ile talebini değiştirmesine muvafakat etmediklerini, davacının el yazısı ile emeklilik nedeniyle ... sözleşmesini sonlandırdığını belirten dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurduğunu,, işverenin istifa ile ... sözleşmesi sonlanan işçilere ilave menfaat adı altında ödeme yapma gibi bir uygulamasının bulunmadığını, emsal kabul edilen işçilerin davacıya emsal olmadıklarını, hesaplamaların hatalı olduğunu, davacının kapsam dışı personel olduğunu, hükmün faiz yönünden hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işverene yaptığı 27.07.2017 tarihli başvurusu ile 31.07.2017 tarihi itibarıyla işten ayrılmak isteğini bildirdiği, 31.07.2017 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu yazısına göre 01.08.2017 tarihinden itibaren geçerli yaşlılık aylığı bağlanacağına ilişkin yazının işverene hitaben yazıldığı; taraflar arasında ... sözleşmesinin ikale ile sona erdirilmesine ilişkin bir sözleşme bulunmadığı gibi davacı tanıklarının 2013 yılında işten ayrılan çalışanlar olduğu, davacının ... sözleşmesini yaşlılık aylığı almak üzere kendisinin feshettiği, ... sözleşmesini kendisi fesheden işçinin ihbar tazminatı alamayacağı, emeklilik dilekçesinin baskı altında verildiği de ispatlanamadığından ihbar tazminatı isteminin reddi yerine kabulünün hatalı olduğu, davacının dava dilekçesinde kötüniyet tazminatı talep ettiği daha sonra bunun ilave menfaat olduğunu ileri sürerek ıslahla ilave menfaat alacağının davalıdan tahsilini istediği, işveren tarafından yapılmış bir ikale teklifinin bulunmadığı, işveren tarafından her işten ayrılan işçiye ilave ödeme yapıldığının ispatlanamadığı, ilave ödeme yapılacağına ilişkin işvereni bağlayan bir yükümlülük de bulunmadığı nazara alındığında ilave menfaat isteminin reddi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı işyerinde emeklilik nedeniyle işten ayrılanlara kıdem tazminatı yanında ihbar tazminatı ile 6 veya 8 aylık brüt ücret tutarında ilave menfaat ödeneği verildiğini, bunun işyeri uygulaması olduğunu, ister işyeri uygulaması olsun ister olmasın en azından eşitlik ilkesi gereği bunun davacıya da ödenmesi gerektiğini, davacı gibi emeklilik nedeniyle ayrılan bazı işçilere talep edilen hakların ödendiğini, işverenin keyfi davrandığını, davacıya emsal olduğunu belirttikleri işçilere davalı işveren tarafından ikale teklifi yapılmış gibi gözükse de hukuken gerçekleştirilen işlemlerin ikale olmadığını, bu işçilerinde çıkış bildirimlerinin emeklilik olarak yapıldığını, davalının bu bildirimi ile bağlı olduğunu, davacı ile diğer işçiler arasında hiç bir fark olmamasına rağmen sırf feshin ikale gibi gösterilmesinin ayrı bir hak doğurmayacağını, eşit durumda olan işçilerin işverence farklı işleme tâbi tutulduklarını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin sona erme şekli ve buna bağlı olarak davacının talep ettiği ihbar tazminatı ile ilave menfaat ödeneği olarak adlandırılan tazminata hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 5, 17 ve 22 nci maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.