"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/675 E., 2022/4835 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 47. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/572 E., 2021/133 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işyerinde, 03.10.2010-26.07.2016 tarihleri arasında uzman olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız feshi sonrası açmış olduğu işe iade davasında, feshin haksız ve geçersiz olduğuna ve müvekkilinin işe iadesine karar verildiğini, kararın istinaf ve temyiz incelemelerinden geçerek kesinleştiğini, davacının yasal süresi içerisinde işe iade başvurusu üzerine işe iade edildiğini, ancak fesih tarihi ile işe başladığı tarih arasında geçen süre içinde alması gereken ücret alacağı ile birlikte davalı işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesindeki sosyal hak ve alacaklardan sendika üyeliğine rağmen mahrum kaldığını, 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (690 sayılı KHK) 72 nci maddesiyle, 18.10.2016 tarihli ve 6749 sayılı Olağanüstü Hâl Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un (6749 sayılı Kanun) 4 üncü maddesine eklenen beşinci fıkrası uyarınca işe iade edilen çalışanların işten çıkarıldığı tarihten işe iade tarihleri arası tüm dönem ücretlerinin ödenmesi gerektiğini, ancak davalı işveren tarafından yalnızca dört aylık boşta geçen ücretinin ödendiğini, Sendika üyesi olması nedeniyle üyesi olduğu Sendika ile davalı Kurum arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yaralandırılmadığını ileri sürerek 26.07.2016-....11.2019 tarihleri arasında mahrum kaldığı ücreti alacağı, ilave tediye alacağı, ikramiye alacağı ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan sosyal yardım alacakları; yakacak yardımı alacağı, giyim yardımı alacağı ve ... harçlığı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin 4857 ... Kanunu (4857 sayılı Kanun) gereğince feshedildiğini, kanundan kaynaklanan alacakların kendisine ödendiğini, dolayısıyla davacının 690 sayılı KHK uyarınca tazminat talep etmesinin yersiz olduğunu, zira Yönetim Kurulu kararı ile ... sözleşmesi feshedilen davacının KHK ile yayımlanan listeler gereği ihraç edilmediğini, 4857 sayılı Kanun uyarınca geçerli sebebe dayanarak ... sözleşmesinin feshedildiğini, KHK listeleriyle ihraç edilenlere Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonuna (OHAL) itiraz ve bunun sonucunda idari dava açma hakkı tanındığını, bu şekilde işe iadesine karar verilen kamu görevlilerinin 690 sayılı KHK'nın 72 ... maddesinde yer ... düzenleme gereği ödeme yapıldığını, davacının belirtilen düzenleme kapsamında bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin feshedilmesinin ardından açılan işe iade davasında verilen karar neticesinde davacının işine geri döndüğü, davacının işten ayrılışı ile yeniden işe başlaması arasında 3 yıl 3 ay 10 ... süre bulunduğu, davacının bu süreçte dönemsel olarak başka işveren nezdinde çalıştığının tespit edildiği, 4857 sayılı Kanun'da, ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedilmemesi hâlinde işe iade davası ile işe geri dönme imkânı sağlandığı, işe iade davasının kabulü hâlinde de işçinin dört aylık boşta geçen süre ücretinin işveren tarafından ödeneceğinin düzenlendiği, 690 sayılı KHK'nın 72 nci maddesine 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un (4749 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi ile eklenen madde ile kamu görevinden çıkarılıp Kuruma yapılan itiraz sonucunda görevine iade edilen kamu görevlileri için düzenleme getirildiği, bu düzenlemenin 4857 sayılı Kanun kapsamında çalışan işçileri kapsamadığı, 4857 sayılı Kanun kapsamında çalışan ve ... güvencesinden yararlanan işçiler için 4857 sayılı Kanun'un 21 ... maddesinin üçüncü fıkrası ile boşta geçen süre ücretinin düzenlendiği, davacı 690 sayılı KHK'nın 72 ... maddesine 4749 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi ile eklenen düzenleme kapsamında bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkili kamu görevlisi olmasına rağmen aksi kabulle davanın reddedildiğini, ... sözleşmesinin ... Yönetim Kurulunun 26.07.2016 tarihli kararına istinaden feshedildiğini, fesih gerekçesinde davacının kamu görevlisi statüsünde çalıştığının açıkça belirtildiğini, davacı ile emsal konumda bulunan ve yine yukarıda yer ... yönetim kurulu kararı gereği görevinden çıkarılan H.P.'ye ilişkin başvuru sonrası Anayasa Mahkemesince ihlal kararı verildiğini, kararda davacı müvekkili ile aynı konumda olan başvurucunun kamu görevlisi olarak kabul edildiği, aynı şekilde davalı işyerinin de kamu kurumu kabul edilerek, dava dayanağı ve müvekkilinin görevden çıkartılma sebebinin 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (667 sayılı KHK) memurlar ve diğer kamu çalışanlarına yönelik olduğunun tespit edildiğini, davacı müvekkilinin kamu tüzel kişiliğine haiz bir kamu kuruluşunda çalışıyor oluşu ve kamu hizmetine yönelik olarak faaliyetlerinin bulunması ancak ... sözleşmesi ile bağlı bulunması davalı kurumun sui generis yapısının bir özelliği olup bu onun kamu görevlisi sayılmasına engel olmadığını, dava dayanağı normatif düzenlemenin yürürlük tarihinin 27.04.2019 olduğunu ve bu nedenle fesih tarihi itibarıyla yürürlükte olmayan kanuni düzenlemeden yaralanmalarının söz konusu olmadığını, kaldı ki davacının 15.09.2017 tarihinde davalı ajansın yönetim kurulu başkanlığına hitaben başvuru yaptığını, bu başvuru davalı ajans genel sekreterliğince davacının ... sözleşmesinin feshedilmesi kararını ... ve yine aynı usulle işe iadesinde de karar mercii olan yönetim kurulu gündemine alınarak değerlendirilmesi gerekirken, başvuru tarihinden sonraki yönetim kurulu toplantı gündemlerine dahi alınmadığını, geri dönüş yapılmadığını, kararın eksik inceleme ile verildiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin de 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun'un (5449 sayılı Kanun) 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca, 667 sayılı KHK'nın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre terör örgütü üyeliği, bağlantısı, irtibatı ya da iltisakı bulunduğu gerekçesiyle feshedildiği, 667 sayılı KHK'nın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında kamu görevinden çıkarma yetkisinin kimde olduğu, ikinci ve üçüncü fıkralarında kamu görevinden çıkarmanın sonuçlarının ne olduğu, dördüncü fıkrasında da kamu görevinden çıkarma nedeniyle boşalan kadrolara atanma şart ve usullerinin düzenlendiği, 690 sayılı KHK'nın 72 ... maddesiyle, 667 sayılı KHK'nın 4 üncü maddesine beşinci fıkra olarak göreve iade olanların hak ve durumlarına ver verildiği, söz konusu düzenlemeye göre idari işlemle kamu görevinden çıkarılanların itirazları üzerine yapılacak değerlendirme sonucunda görevlerine iadesine karar verilenlerin işlemlerinin aynı usulle yapılacağı, bu şekilde iade edilenlerin de çıkarma tarihi ile işe başlama tarihi arasındaki bütün mali ve sosyal haklarının ödeneceğinin öngörüldüğü, 7075 sayılı Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un (7075 sayılı Kanun) 10 uncu maddesinde OHAL Komisyonu tarafından başvurusu kabul edilenlerden madde hükmüne uygun olarak göreve başlayanların çıkarma tarihi ile işe başlama tarihi arasındaki mali ve sosyal haklarının ödeneceğinin ve çıkarma işleminin bütün sonuçlarıyla ortadan kalkacağının düzenlendiği, davacının işçi statüsünde olup 4857 sayılı Kanun'un 18-21 ... madde hükümlerine göre işe iade davası açtığı, verilen işe iade kararının kesinleşmesi ve işe başvurusu üzerine işe başlatılmış olup ... güvencesine ilişkin düzenlemelere ve Mahkeme kararı gereğince kendisine 4 aylık boşta geçen süre ücreti ile diğer haklarının ödendiği, 6749 sayılı Kanun 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer ... düzenleme "yetkide paralellik ilkesi" doğrultusunda idari işlemle kamu görevinden çıkarılanların, çıkaran idareye itirazları üzerine idarece göreve başlatılanlara, 7075 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinde yer ... düzenleme ise aynı Kanun'un 2 nci maddesi gereğince OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesi uyarınca hakkında doğrudan çıkarma işlemi tesis edilenlere ilişkin olduğu, ancak çıkarma işlemi doğrudan KHK ile tesis edilmediğinden 7075 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin, ve davacının idareye idari işlemle tekrar işe başlatılmak üzere başvurmayıp işe iade davası neticesinde işe başlatıldığından 6749 sayılı Kanun 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yer almadığı, bu itibarla davacının hukuki durumu yukarıda açıklandığı üzere her iki madde kapsamına da girmediği, ancak bunun davacının işçi statüsünde olmasıyla değil, çıkarma işleminin niteliği ile çıkarma işlemine karşı tercih ederek yaptığı başvuru ve bunun sonuçlarıyla ilgisi bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek, müvekkilinin ... sözleşmesinin feshedildiği tarihte yürürlükte olmayan kanuni düzenlemelerin dayanak gösterilerek talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının mevcut düzenlemeler gereği olması gereken başvurularını yaptığını, Ayrıca Bölge Adliye Mahkemesince farklı bir gerekçe oluşturularak esastan ret kararı verilmesinin kanuna aykırı olduğunu, kararın bu yönden bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının ... sözleşmesinin feshi ile işe başlatıldığı tarih arasında geçen süre için ücret, ilave tediye ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan sosyal yardım alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi, 5449 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi, 7075 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi, 6749 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası, 4857 sayılı Kanun'un 20, 21 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.