"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2532 E., 2022/2260 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/542 E., 2022/359 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 04.07.2013-04.07.2016 tarihleri arasında üroloji uzmanı hekim doktor olarak profesör unvanıyla çalıştığı, aylık ücretinin net 26.000,00 TL olduğu, ... sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi sonrası işe iade edilmesi talebiyle açtığı davanın lehine sonuçlandığını ve denetimden geçerek kesinleştiğini, kararın 20.03.2019 tarihinde tebliğ edilmesi sonrası, işe başlatılması için 27.03.2019 tarihinde başvuruda bulunduğunu, davalı tarafça davacının işçi statüsünde işe başlatılmasına ilişkin talebi görmezden gelinerek işçi statüsünde işe almayacağını, dilerse hizmet almaya devam edebileceğini belirttiğini, halbuki kesinleşmiş Mahkeme kararıyla davacının işçi olduğunun kabul edildiğini belirterek işten ayrıldığı ve işe başlatılmadığı tarihler arasındaki dönem için kendi pozisyonundaki işçilere ne kadar ücret artışı yapıldığını, ne gibi sosyal haklar sağlandığını bilmesi mümkün olmayıp ücretteki belirsizliğin alacaklan da etkilemesi sebebiyle belirsiz alacak davası olarak ikame ettiği davada ... güvencesi tazminatı ve boşta geçen süre ücreti alacakları ile haksız fesih nedeniyle ödenmeyen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti alacağı, fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, talep konusu alacakların belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini, davacının çalıştınlabilmesi için Sağlık Müdürlüğünden çalışma belgesi çıkarmak için belgeler gerektiğinden davacının cep telefonuna gönderilen kısa mesajla Hastaneye davet edildiğini, fesih geçersiz kabul edildiğinden ... bir sözleşme imzalanmasına gerek olmadığını, sözleşmenin aynı hüküm ve şartlarla uygulanacağının taahhüt edildiğini, konuya ilişkin olarak hazırlanan protokolün elektronik posta ile davacıya bildirildiği ve keşide edilen ihtarname ile de işe davet edildiğini, davacıya, Mahkemenin makbuz keserek çalışılsa da çalışmanın ... sözleşmesi niteliğinde olduğuna karar verdiğinden ... kanunu hükümlerine göre ... ilişkisi devam edeceği ve çalışma koşullarında değişiklik yapılmadan makbuz keserek çalışma şekli ile devam edilmesi gerektiğinin bildirildiğini, işe iade davası sonrası işçinin aynı koşullarda işe alınması esas olduğundan karara uygun davranıldığını, buna rağmen davacının davete icabet etmediğini, kaldı ki davacının ... Üniversitesi Hastanesinde tam zamanlı olarak çalışmaya başladığı için tam zamanlı çalışma imkanını olmadığını, davacının işe iade başvurusunda samimi olmadığını, bu nedenle boşta geçen süre ücreti, ... güvencesi tazminatı, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, hekim olan davacının kendi randevularını planlayıp esnek çalıştığını ve fazla çalışma yapmadığını, hekimlik mesleğinin doğası gereği çalışma kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olmadığı, davacıya fazla çalışma yapması yönünde talimat verilmediği, yıllık izinlerini kullandığının belgelerle ... olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla ... 2. ... Mahkemesinin 2016/718 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde davacı hekim tarafından davalı işveren aleyhine işe iade talepli dava ikame edildiği, Mahkemece verilen kabul kararının istinaf incelemesi sonucu kesinleştiği, davacı işçinin işverene yapmış olduğu işe iade başvurusuna istinaden davalı işverenin davacı işçiyi usulünce işe davet ettiği, davacı işçinin davete istinaden sözleşmenin şartlarında değişiklik yapılması gerektiğini belirttiği, işverenin davacı işçiyi eski işinde ve aynı şartlarda çalıştırmayı kabul etmesine rağmen davacı işçinin sözleşmede revizyon talep ettiği, yine sözleşmenin Ticaret veya ... Hukukundan hangisinin kapsamına girdiği yönünde ihtilaf oluştuğundan bahisle ... sözleşme talep ettiği, bahse konu sözleşmenin ... hukuku kapsamına girdiği noktasında ... 2. ... Mahkemesinin kesinleşmiş kararının bulunduğu, davacı işçiye davalı işveren nezdinde yapmış olduğu çalışmanın ... kanunu kapsamında olduğu ile ilgili olarak herhangi bir tereddütün bulunmadığı, yine işçinin hakettiği ücretin, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye ve tarafların açık kabulüne istinaden makbuz karşılığında ödenmesinin sözleşmenin hukuki nitelendirmesini etkilemediği, davacı işçinin bahse konu hususları gerekçe göstererek işe başlamamasının haklı bir nedene dayanmadığı ve davacı işçinin davalı işverenin işe davetine istinaden usulünce işe başlamadığı değerlendirilmekle, 04.07.2016 tarihinde gerçekleştirilen ilk feshin geçerli nedenle dayandığının kabulü ile davacı işçi lehine kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilip, hesaplama yapılırken ilk fesih tarihindeki ücret esas alınarak kıdem tazminatı tavan miktarı doğrultusunda hesaplama yapıldığı, davacı işçi her ne kadar boşta geçen süre alacağı ve ... güvencesi tazminatı talebinde bulunmuş ise de; davalı işverenin işe davetine istinaden davacı işçinin usulünce işe başlamadığı ve bu nedenle, boşta geçen süre alacağı ve ... güvencesi tazminatına hak kazanmadığı, dosya kapsamın göre bakiye izin süresi olarak 4 ... üzerinden yıllık izin ücret alacağına hükmedildiği, davalı işveren tarafından ibraz edilen ... yeri kayıtlarına ilişkin bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve buna göre ... ... ve genel tatil ücretine hak kazandığının anlaşıldığı, dinlenen tanık beyanların göre de haftalık 2 saat fazla çalışma yaptığının kabul edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf başvurusunda; dosyaya sunulan davalı ile yazışmalardan açıkça görüleceği üzere, müvekkilinin işe iade kararı sonrası işe başlama başvurusu ve niyetinin samimi olduğunu, kesinleşen işe iade kararından sonra müvekkilinin samimi işe başlama başvurusuna rağmen, davalının müvekkilini "işçi statüsünde" işe başlatmadığını, Mahkemenin başvuruya rağmen işçi statüsünde ve ... Kanunu kapsamında işe başlatılmama hâlini, hatalı olarak, müvekkili yönünden geçersiz fesih olarak görmediğini, Mahkemenin gerekçeli kararı incelendiğinde redde ilişkin kararın hukuki bir temele oturtulmadığı, Mahkeme kararının olağan sonuçlarına göre dayatılan şekliyle değil de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) nezdinde sigortalı çalıştırılsaydı ve bordro düzenlenerek ücretinin direkt hesabına ödenmesi hâlinde, ücretini alabilmek için ticari defterler tutma, makbuz kesme, vergi kaydı oluşturma, kdv, stopaj hesabı ve ödemeleri, bunun için muhasebeci ile çalışma zorunluluğu vs, işçi olma ile bir ilgisi bulunmayan hâller dayatılmasaydı, müvekkilinin işe başlayacağını, davalı tarafça 4857 sayılı ... Kanunu'na aykırı bir usulun dayatılması sonucunda müvekkilinin işe başlayamadığını, geçersiz feshin olduğu 27.04.2019 tarihli ücret tespiti yapılmadığını ve buna göre alacak kalemlerinin hesaplanmadığını, 2016 yılına ait son ücret olan 26.000,00 TL üzerinden hesaplanan tüm işçilik alacağı kalemlerinin eksik hesaplandığını beyanla, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf başvurusunda; dava konusu alacakların belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini ve zamanaşımına uğradığını, fazla çalışma alacağı hesaplanma şeklinin hukuk aykırı olduğunu, davacının düzenlediği ... meslek makbuzları tutarının ücret olarak dikkate alınmadığını, almış olduğu primlerin fazla çalışma karşılığı olduğundan ayrıca fazla çalışma alacığına hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun emsal içtihadı uyarınca, İlk Derce Mahkemesince kabule konu kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarına ilişkin davanın kısmi dava olarak nitelendirilip görüldüğü dikkate alındığında, davalı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf itirazları yerinde görülmediği, davacının fazla çalışma alacağı ile ... ... ve genel tatil alacaklarını ise belirsiz alacak davası türünde açtığı, bu alacakların ispatı yönünde tanık deliline dayanan davacının, dava tarihi itibarıyla bu alacak miktarlarını kesin olarak belirlemesi beklenemeyeceğinden belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararı bulunduğu davacının belirsiz süreli ... sözleşmesi ile çalıştığı ve ... güvencesi kapsamında olduğu, davacı işçinin, davalı Şirket bünyesinde hekim-doktor olarak çalıştığı, ... sözleşmesinin feshedilmesinin ardından açılan dava neticesinde feshin geçersizliğine karar verildiği, kararın kesinleşmesi üzerine davacının süresinde işe başlama başvurusunda bulunduğu, davalı işverenin ise işe iade başvuru talebini kabule hazır oldukları şeklinde işe davette bulunduğu, davacı işçinin davalı işverenin işe davetine istinaden usulunce işe başlamadığı ... olmakla, Mahkemenin, davacının vasfına uygun olan davetin samimi olduğu ve davacının işe başlamadığı yönündeki kabulü ile ... güvencesi tazminatı ve boşta geçen süre ücreti taleplerinin reddi kararının yerinde olduğu, ve konuya ilişkin karar gerekçesini dosya kapsamına uygun ve yeterli biçimde oluşturulduğı, ilk feshin geçerli fesih haline gelmesi karşısında ücret konusundaki kabulün dosya kapsamına uygun olduğu, yazılı kayıtlar ve davacı tanık anlatımlarının birlikte değerlendirilmesi neticesinde, Mahkemece, davacının haftalık 2 saat fazla çalışma yaptığının kabul edilmesinin isabetli olduğu, ... ... ve genel tatil ücreti alacağı yönünden ise, dosyaya sunulan yazılı kayıtlara göre hesaplandığı, belirsiz alacak olarak açılan fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil alacakları yönünden zamanaşımı itirazının olmadığı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacakları yönünden ise fesih, dava ve ıslah tarihleri dikkate alındığında alacakların zamanaşımına uğramadığı gerekçeleriyle tarafların istinaf başvurularının ayrı ayrı olmak üzere esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerin yanı sıra Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasını ve ... güvencesi tazminatı ve boşta geçen süre ücreti alacaklarının kabulüne karar verilmesi ve davacı ücretinin 2019 yılındaki emsali işçi ücretine göre belirlenerek yeniden hesaplama yapılması gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hekim doktor olarak çalışan davacının, davalı işveren nezdindeki istihdamının hukuki niteliği, davacının işe başvurusunda samimi olup olmadığı, davalı tarafça işe davet ihtarının usulüne uygun yapılıp yapılmadığı ve bu bağlamda işe iade kararanın mali sonuçlarına ilişkin ... güvencesi tazminatı ile boşta geçen süre alacakların hak kazanıp kazanmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 20 ve 21 ... maddeleri.
3. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Hakkında Kanun'un geçici 10 uncu maddesi şöyledir:
"Kurumla sözleşmeli ... sağlık hizmeti sunucuları tarafından Kuruma bildirilen hekimlerden Kurumca belirlenen yüzdelik ... içerisinde kalan ve sözleşme kapsamı branşlarda fiilen hizmet sunan sağlık hizmet sunucusu bünyesindeki hekimlerle sınırlı olmak üzere,
a) İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma izni almak suretiyle ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna aykırı olmayacak şekilde sözleşme ile çalıştırmış oldukları hekimlerden aynı zamanda fatura karşılığı hizmet alımı yaparak,
b) Bir ... sözleşmesine tabi olmamakla birlikte, İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma izni almak suretiyle ve 1219 sayılı Kanuna aykırı olmayacak şekilde hekimlerden fatura karşılığı hizmet alımı yaparak,
genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilere ... oldukları sağlık hizmetlerini Kurumca belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak fatura etmeleri hâlinde, verilmiş olan sağlık hizmetlerinin bedeli Kurum tarafından karşılanır.
Şirket ortağı olan veya mesleğini ... olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişiler, ... hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hizmet vermeleri hâlinde sözleşmelerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Ancak, bu maddenin yayımı tarihinden önce 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışılan sürelere ilişkin haklar saklıdır."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.