"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki işe iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 17.05.2017 tarihli ve 2017/215 Esas, 2017/564 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 01.03.2018 tarihli ve 2018/430 Esas 2018/638 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.....2018 tarihli ve 2018/7078 Esas, 2018/14981 Karar sayılı ilâmı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Anayasa Mahkemesine ... başvuruda bulunulması üzerine Anayasa Mahkemesinin 16.11.2021 tarih 2018/26965 başvuru numaralı kararı ile ... yargılanma hakkı kapsamındaki Mahkeme hakkının ihlal edildiğine, kararın bir örneğinin ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucu davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... (Belediye) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin işe giriş ve çıkış tarihleri arasında aralıksız olarak işveren yanında hizmet sözleşmesi ile çalışmakta iken haksız ve gerekçesiz bir şekilde işten çıkartıldığını, müvekkilinin ... sözleşmesinin feshini geçerli kılan bir durum ve haklı bir neden bulunmadığını ileri sürerek davacının ... sözleşmesinin feshinin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve sonuçlarına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacı ile yapılan belirli süreli ... sözleşmesinin uygulanma süresinin bitmesine bağlı olarak yenilenmediği, kendiliğinden sona erdiği ve bu nedenle davacı ile ... ilişkisinin sonlandırıldığı, açılan davayı kabul etmediklerini, haksız ve yersiz açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Pa End. Yem. Gıda. Oto İnş. .... ve Dan. Tic. ve San. Ltd. Şti. (... Pa Ltd.Şti) vekili cevap dilekçesinde; belirli süreli ... sözleşmesinin süresinin bitmesi ile davacının ... sözleşmesinin sona erdiğini, açılan davayı kabul etmediklerini, haksız ve yersiz açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İHLAL KARARINDAN ÖNCEKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. İlk Derece Mahkemesi Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.05.2017 tarihli ve 2017/215 Esas, 2017/564 Karar sayılı kararıyla; dava açılış tarihi itibarı ile dosyadaki belgelerden, taraflar rasındaki sözleşmenin belirsiz süreli olduğu, davalı tarafından işçinin yazılı savunması alınmadığından fesih işleminin geçersiz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, feshin geçersizliğine ve davacının ... Pa Ltd. Şti.ne iadesine karar verilmiştir.
B. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
C. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 01.03.2018 tarihli ve 2018/430 Esas 2018/638 Karar sayılı kararıyla; davacının ... sözleşmesinin feshine neden olabilecek nitelikte terör örgütü ile irtibat veya iltisakına ilişkin şüpheyi ortaya koyacak emarelerin bulunduğunun anlaşıldığı, bu durumun alt işverene bildirildiği nazara alındığında; taraflar arasındaki ... ilişkisinin zedelendiği, işverenden ... sözleşmesinin devamının beklenemeyecek derecede şüphe meydana geldiği, fesih tarihi itibarıyla işe iade davası bakımından en azından geçerli nedenin bulunduğu, feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı hususunun ileride açılacak bir alacak davasında irdelenmesinin mümkün olduğu gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
E. Yargıtay Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.....2018 tarihli ve 2018/7078 Esas, 2018/14981 Karar sayılı kararıyla; Bölge Adliye Mahkemesi kararında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddiyle kararın onanmasına karar verilmiştir.
IV. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI VE İHLAL KARARINDAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. ... Başvuru
Kesinleşen karara karşı davacı taraf Anayasa Mahkemesine ... başvuruda bulunmuştur.
B. Anayasa Mahkemesi Kararı
1. Anayasa Mahkemesinin 16.11.2021 tarih 2018/26965 Başvuru numaralı kararı ile ilk derece mahkemelerinin, ... yargılanma hakkının bir unsuru olan Mahkeme hakkı gereği asıl işverenin başvurucular hakkındaki değerlendirmesinin objektif ve makul dayanakları olup olmadığını, dolayısıyla geçerli feshin koşullarının oluşup oluşmadığını incelemeden asıl işverenin şüphesine bağlı kalarak sonuca vardığı, başka bir ifadeyle derece mahkemelerinin yargısal fonksiyonun esasını oluşturan uyuşmazlığın içinde yer ... maddi ve hukuki sorunların bütünüyle ele alınması ve karara bağlanması işlevini yerine getirmediği, ... anlamda bir yargısal faaliyet icra etmediği, dolayısıyla hukuk düzeni tarafından başvuruculara tanınan feshe karşı yargı yolunun açık olması teorik olmaktan öteye geçemediği, bu durumda başvurucuların mahkeme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığı gerekçesi ile 2709 sayılı T.C. Anayasası'nın (Anayasa) 36 ncı maddesinde güvence altına alınan mahkeme haklarının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
2. Anayasa Mahkemesince ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesi Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yeniden yargılama yapıldığı, davalı ... Pa Ltd. Şti. tarafından belirli süreli ... sözleşmesinin süresinin bitmesi ile davacının ... sözleşmesinin sona erdiği, davalı ... tarafından; davacı ile yapılan belirli süreli ... sözleşmesinin uygulanma süresinin bitmesine bağlı olarak yenilenmediği, kendiliğinden sona erdiği ve bu nedenle davacı ile ... ilişkisinin sonlandırıldığının savunulduğu, davalı ... Pa Ltd. Şti. tarafından; davacının işten ayrılış nedeninin, kod 18 "işin sona ermesi" olarak belirtildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin belirsiz süreli olduğu, davacının ... güvencesi hükümlerinden yararlanması gerektiği, davacının ... sözleşmesinin feshinde, fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmediği, davacının savunmasının alınmadığı, davalı tarafından davacıya ... sözleşmesinin feshi için yazılı fesih bildirimi yapılmadığı, ... sözleşmesinin haklı ya da geçerli nedenle feshedildiği hususundaki ispat külfeti üzerinde olan davalı işverenlerce dosyaya bu yönde delil sunulmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; davacının müvekkili Kurum bünyesinde zabıta olarak çalışmaya başladığını, davacının, müvekkili Kurum tarafından işe alınmadığını, işe giriş çıkışlarını diğer davalı Şirket tarafından yapıldığını, bu sebeple davalı Belediyenin hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, davanın zamanaşımı ve husumet yönünden reddi gerektiğini, müvekkili Kurum ve diğer davalı arasında imzalanan sözleşmede; personelin ... sözleşmesinin sona erdirilmesi ile ilgili müvekkiline tasarruf yetkisi verilmediğini, 03.02.2017 tarihinde davacının ... sözleşmesinin süre yönünden sona erdiğini, herhangi bir fesih yapılmadığını, ihale süresinin belirli olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu anlaşıldığından davacının diğer davalı alt işveren Şirkete iadesine ve mali haklardan her iki davalının sorumlu tutulmasına dair kararın isabetli olduğu, dosyada mevcut yapılan araştırmalara göre davacı hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan soruşturmanın bulunmadığı, davalı Şirket tarafından idari soruşturma yapılmadığı, davalı Belediyenin yazı cevabına göre davacının ... sözleşmesinin OHAL kapsamında değil sözleşme süresinin sona ermesinden dolayı sona erdiği, Emniyet Müdürlüğünün yaptığı araştırmada herhangi bir kaydının bulunmadığı, ... OHAL Bürosu tarafından ortaya konan şüphe sebeplerinin, davacının kendisinden değil diğer aile fertlerinden kaynaklı olduğu, davacıya yönelen somut hiç bir şüphe nedeni bulunmadığının anlaşıldığı, feshin geçerli nedene dayandığı davalı işveren tarafından ispat edilemediğinden davacının işe iadesine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedilip feshedilmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun'un) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 18 ... ve 20 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.