"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki işkolu tesptine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... ve davalı ... AŞ vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Bakanlık vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Bakanlıkça Karabük Belediyesine ait bir belediye şirketi olan Karabük Belediyesi Personel AŞ'nin 1043532.078 sicil numaralı işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkoluna girdiğinin tespit edildiğini, söz konusu Şirketin yaptığı asıl işin belediye hizmeti olduğunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükümünce bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin girdiği işkolundan sayıldığını, Bakanlıkça yapılan tespitin mevzuata aykırı olduğunu ileri sürerek davalı Bakanlığın 30 Haziran 2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/88 No.lu işkolu tespiti kararının bu işyeri yönünden iptaline, 1043532.078 sicil numaralı işyerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; davanın yasal süresi içinde açılıp açılmadığının tetkik edilmesi gerektiğini, müvekkili Bakanlıkça yapılan incelemede, Karabük Belediyesi Personel AŞ unvanlı işverenliğe ait 11 işyerinde belediye hizmetleri kapsamındaki işlerin yapıldığını, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığının, 1043532.078 sicil numaralı işyerinde büro personeli çalıştırıldığının, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, müvekkili Bakanlık tarafından yapılan tespitin usul ve kanuna uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; davaya konu işkolu tespitinin davalı Bakanlık tarafından yapıldığını; bu nedenle davanın, tespiti yapan Kuruma yöneltilmesi gerektiğini savunarak Şirketleri aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddini istemiştir.
3. Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; keşif sonucu düzenlen 23.05.2022 tarihli heyet raporuna göre dosya kapsamı dikkate alındığında gerek müfettiş inceleme raporu gerekse Yargıtay kararlarına göre davaya konu işyerinde Karabük Belediyesi birimlerinde çalıştırılan işçilere ilişkin insan kaynakları, muhasebe, finans ve yönetim işlerinin yürütüldüğü, bu işlerin 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca asıl işe yardımcı ... niteliğinde bulunduğu, asıl işin belediye hizmetleri olması nedeniyle 1043532.078 sicil numaralı işyerinin de İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda değerlendirilebileceğine dair rapor sunulduğu ve bu rapor doğrultusunda davacının talebinde haklı olduğunun değerlendirildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Bakanlık ve Şirket vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili Bakanlık tarafından yapılan tespitin usul ve kanuna uygun olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Şirket vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu işlem Bakanlık tarafından tesis edildiğinden taraflarına husumetin yöneltilmesinin yerinde olmadığını, ayrıca yapılan tespitin usul ve kanuna uygun olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yargılama sırasında konusunda uzman üçlü bilirkişi heyeti eşliğinde yapılan keşif sonrası düzenlenen 23.05.2022 tarihli bilirkişi heyet raporunda davalı Şirkete ait 1043532.078 sicil No.lu işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkoluna girdiğine dair 30.....2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/88 No.lu işkolu tespiti kararının yerinde olup olmadığı hususuna ilişkin olarak yapılan inceleme sonucunda dosya kapsamı dikkate alındığında gerek müfettiş inceleme raporu gerekse Yargıtay kararlarına göre davaya konu işyerinde Karabük Belediyesi birimlerinde çalıştırılan işçilere ilişkin insan kaynakları, muhasebe, finans ve yönetim işleri yürütüldüğü ve 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca asıl işe yardımcı ... niteliğinde bulunduğu, asıl işin belediye hizmetleri olması nedeniyle 1043532.078 sicil numaralı işyerinin de İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda değerlendirilebileceği yönünde görüş bildirildiği, işbu bilirkişi heyet raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu görülmekle rapor doğrultusunda kurulan hükümde isabetsizlik bulunmadığın gerekçesiyle istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Bakanlık vekili temyiz dilekçesinde; işkolu tespitine ilişkin müfettiş raporuna göre yapılan işlemin mevzuata uygun olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 4 ve 5 ... maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un "Kuruluş serbestisi" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur. ”
2. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 ... maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş ... içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) ... bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
5.19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 ... maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş ... içinde dava açabilir.”
6. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Bakanlık vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.