"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/767 E., 2023/89 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bitlis Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2020/83 E., 2021/570 K.
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ : Bitlis Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2021/428 E., 2021/441 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve Vangölü Elektrik Dağıtım AŞ (VEDAŞ) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl davaya ilişkin dava dilekçesinde; müvekkilinin 1995 yılı 10. ayından itibaren kaloriferci ve temizlik işçisi olarak çalışmaya başladığını, ücretinin asgari ücret olduğunu, işyerinde ayni olarak sağlanan yemek yardımından yararlandığını, 28.01.2020 tarihinde emeklilik sebebiyle ... sözleşmesini feshettiğini, kıdem tazminatının eksik ödendiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ücret, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, fazla çalışma ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücreti, asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen davaya ilişkin dava dilekçesinde; asıl dava dosyasında alınan son bilirkişi raporunda yıllık izin ücretinin asıl davada ıslah ettikleri miktardan daha fazla hesaplanması sebebiyle bakiye kısım yönünden ek dava açmak zorunda kaldıklarını ileri sürerek yıllık izin ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı VEDAŞ vekili asıl davaya cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, husumet itirazında bulunduklarını belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı VEDAŞ vekili birleşen davaya cevap dilekçesinde; derdestlik itirazında bulunduklarını, zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, husumet itirazında bulunduklarını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı İs-Ha Teks. Til Ofset Matbaacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından süresi içerisinde cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının emeklilik sebebi ile ... sözleşmesini sona erdirdiği, fazla çalışma yaptığı, ... bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatili günlerinde çalıştığının ispat edilemediği, davacının kullanılmayan yıllık izinlerinin bulunduğu ve asgari geçim indirimi alacağının ödendiğine ilişkin ispat yükünün davalıda olduğu, davacının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen sigorta primine esas kazanç tutarlarının net ücrete çevrilerek hesaplanan ücrete, davacının derecesine uygun ilgili dönemlerde geçerli olan asgari geçim indirimi alacağının eklenerek bulunan tutarın davacıya banka yolu ile yatırılan tutarla örtüştüğü, bu nedenle asgari geçim indirimi alacağının reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı VEDAŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili, asgari geçim indirimi alacağının ödendiğine ilişkin ispat yükünün işverende olduğu, davalı tarafından asgari geçim indirimi alacağının ödendiğine yönelik ücret bordroları ve ödeme kayıtlarının davalı tarafından sunulmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının asgari geçim indirimi alacağının reddine ilişkin gerekçesinin hatalı olduğu ve fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının reddedilmesinin hatalı olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı VEDAŞ vekili, cevap dilekçelerinde ileri sürdüğü hususlarla birlikte davacının tüm çalışma dönemi boyunca yıllık izin kullanmadığının kabul edilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, tanık beyanlarına davacı ile çalıştıkları dönemler itibari ile değer verilebileceği, tanıkların zamanaşımına uğramayan dönem yönünden bilgilerinin bulunmadığı, davacı vekilinin istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü asgari geçim indirimi alacağına ilişkin itirazlarını bilirkişi raporu ve ek rapora itiraz süresi içerisinde ileri sürmediği, bu nedenle istinaf dilekçesinde bu itirazlarını ileri sürmesi iddianın genişletilmesi kapsamında kaldığından değerlendirmeye alınmadığı belirtilerek taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçelerinde aleyhe hususların kabul edilmediğinin belirtildiği, davalı tarafça asgari geçim indirimi alacağının ödendiğinin ispat edilemediği, İlk Derece Mahkemesi kararının hatalı olduğu, prime esas kazançlarının kuruma bildirilmesinin işverenin yükümlülüğünde olduğunu belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; asgari geçim indirimi alacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut uyuşmazlıkta 25.12.2020 havale tarihli bilirkişi raporunda davacının asgari geçim indirimi alacağının olmadığının değerlendirildiği belirtildikten sonra takdir mahkemeye bırakılarak asgari geçim indirimi alacağı hesaplanmıştır. Davacı vekili tarafından sunulan 29.....2021 tarihli beyan ve ıslah dilekçesi başlıklı dilekçede asgari geçim indirimi alacağına yönelik bilirkişi raporundaki değerlendirmelere katılınmadığı belirtilerek yapılan hesaplama doğrultusunda asgari geçim indirimi alacağı ıslah yolu ile artırılmıştır. Bu halde Bölge Adliye Mahkemesince davacının asgari geçim indirimi alacağına yönelik istinaf sebebinin değerlendirilmemesi hatalı olmuştur. Ancak İlk Derece Mahkemesinin asgari geçim indirimi alacağının reddine yönelik gerekçesi dosya kapsamına uygun olup Bölge Adliye Mahkemesinin kararı sonucu itibari ile doğrudur.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiş; kararın ilâmın (2) numaralı paragrafında yer alan ilave gerekçe ile onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.