"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2020/668 E., 2022/91 K.
DAVA TARİHİ : ....03.2013
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davalılar vekilleri
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı ... vekili ve davalı GSM Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalıya ait işyerinde 2007 yılı Ocak ayında güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başladığını, davalı Bakanlığın asıl işveren olduğunu, davacının kayden hizmet alımı yapılan alt işveren Şirketlerin işçisi olarak göründüğünü, aynı işyerinde aynı işi yapmaya devam etmesine rağmen 2010 yılı Ocak ayından itibaren ücretinin muvafakati olmadan düşürüldüğünü, ... sözleşmesinin 01.03.2013 tarihinde haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının ödenmediğini, davacının günlük 12 saate varacak ve kimi zaman da aşacak şekilde fazla çalışma yaparak çalıştığını, yıllık izin kullanmadığını, fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, eksik ödenen ücret alacağı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ve bayram tatili ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının alt işveren Şirketlerin işçisi olduğunu ve müvekkili Kurumun işçilik alacaklarından dolayı sorumluluğunun bulunmadığını, hafta tatili ve yıllık izinlerinin kullandırıldığını, davacının ... ve dinî bayramlarda çalışmadığını, istifa etmek suretiyle işten ayrılan davacının tazminat talep hakkının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı GSM Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, müvekkili Şirket nezdindeki çalışma süresinin 1 yıl 2 ay olduğunu, ... sözleşmesinin davalı tarafça sonlandırılmadığını, davacının şifaen ... sözleşmesine son verdiğini bildirerek işyerini terk ettiğini, belirli süreli ... sözleşmesi ile çalışan davacının kıdem ve ihbar tazminatı talep hakkı bulunmadığını, ödemelerin banka aracılığı ile yapılıp elden ödemenin olmadığını, davalı Kurumla Şirket arasındaki ihale sözleşmesi ve teknik şartname gereği hafta sonu ve resmî tatillerde çalışma yapılmadığı gibi fazla çalışma da yapılmasının da söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 29.03.2016 tarihli ve 2013/214 Esas, 2016/203 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı Bakanlık bünyesinde bulunan Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinde değişen alt işveren şirketler bünyesinde güvenlik görevlisi olarak çalıştığı, en son sigortalılığının davalı Şirket üzerinden yapıldığı, dosya kapsamına göre davalılar tarafından feshin haklı nedene dayandığının ispat edilemediği, buna göre davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu, davacı tarafın ücret ile ilgili iddiaları, yaptığı işin niteliği, tanık beyanları ve emsal ücret araştırması ile doğrulandığı kadarıyla aylık net 1.403,00 TL net ücret üzerinden hesaplama içeren bilirkişi ek raporunun 3 no.lu seçeneğinin benimsendiği belirtilerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı, fazla çalışma ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti ile eksik ödendiği belirlenen ücret alacağı hüküm altına alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. 1. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ve davalı GSM Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.09.2020 tarihli ve 2016/22569 Esas, 2020/7833 Karar sayılı kararı ile; davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, bilirkişi raporuna itibar edilerek davacının 24.982,18 TL tutarında fark ücret alacağının kabul edildiği, ancak dosya içeriğine göre davalı Şirket uyuşmazlık konusu dönemde davacının işvereni olmadığı gibi hesaplama yapılan döneme ilişkin ... sözleşmeleri getirtilmeden eksik inceleme ile karar verilmesinin hatalı olduğu, davacının ücret farkı alacağı talep ettiği dönemde hangi işveren nezdinde çalıştığının tespit edilip ilgili işverenlerden gerekli kayıt ve belgeler ile ... sözleşmeleri getirtilerek, ... sözleşmelerinin davacı tarafından imzalanmış olması hâlinde fark ücret alacağı talebinin reddine karar verilmesi gerektiği, davacının açıkça hesaplayıp miktarını belirttiği ücret farkı alacağı hakkındaki talebini dava dilekçesi ile sınırlandırdığı gözetilmeden ıslah dilekçesine itibar edilerek karar verilmesinin hatalı olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun, fark ücret alacağı hesabı konusunda denetime elverişli olmadığı, 2013 yılı için bildirilen emsal ücretin sadece bu yıl için esas alınması gerekirken geçmişe etkili olacak şekilde tüm dönem için geçerli olduğu kabul edilerek hatalı hesaplama yapıldığı, fazla çalışma ücreti yönünden ise davacı dava dilekçesinde “... haftanın beş günü sabah 6, akşam 6 arasında çalıştığını, bazen bu çalışmaların uzadığını" belirtmiş olmakla birlikte, bunun sıklığı ve hangi sürelerde gerçekleştiği konusunda ayrıca bir açıklamada bulunulmadığı, buna rağmen tanık beyanları esas alınarak davacının haftada 5 gün saat 19.00’a kadar çalıştığının yönündeki kabulün tarafların iddia ve savunmalarıyla bağdaşmadığı gibi dosya kapsamına da uygun düşmediği, Mahkemece, davacıya “... kimi zaman saat 18.00’ı aşacak şekilde çalıştığı” şeklindeki beyanının sorularak açıklattırılması gerektiği gerekçeleriyle bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının fark ücret alacağı talep ettiği dönemde çalıştığı alt işverenlerden ... sözleşmeleri ve davacının özlük dosyası getirtilerek ücret talebi konusunda ... sözleşmeleri çerçevesinde yeniden değerlendirme yapıldığı, davacı asılın 20.04.2021 tarihli celsede "çalıştığım süre zarfında ben haftanın 6 günü çalıştım. Mesaimiz sabah ....00'da başlardı. En erken 20.00'de biterdi. Haftanın 5 günü 18.00'den sonra günlük 2 saat, saat 20.00'ye kadar çalışırdım. Ben bu şekilde işe girdiğimi tarihten ... akdimin sona erdiği tarihe kadar bu şekilde çalıştım." şeklinde beyanda bulunduğu, bu beyana göre davacının beş gün 07.00-19.00 saatleri arasında çalışarak haftada 7,5 saat fazla çalışma yaptığı yönündeki kabulü değiştirecek bir husus bulunmadığı, bozma kararı, müzekkere cevapları ve davacı asılın beyanı dikkate alınarak düzenlenen 04.11.2021 tarihli bilirkişi ek raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalı ... vekili ve davalı GSM Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz başvurusunda; müvekkili Kurumun , hizmet sunan firmalarla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmesi Kanunu kapsamında hizmet satın alan ihale makamı olup asıl işveren olmadığını, uygulanan faiz oranının hatalı olduğunu, kendi isteği ile istifa eden davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmasının mümkün olmadığını, kamu kurumu olan hastanede yıllık izin kullandırmama gibi bir usul söz konusu olmadığını ve davacının da yıllık izinlerini kullandığını, aynı şekilde hastanelerde üç vardiya hâlinde işlerin yürütüldüğünü ve davacının fazla çalışma yapmadığını, salt husumetli tanık anlatımlarına itibar edilmesinin hatalı olduğunu, uygulanan indirim oranının düşük olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı GSM Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde; davacının çalışma saatlerine ilişkin olarak Mahkeme huzurunda vermiş olduğu beyanında, usul ve kanuna aykırı olarak iddiasını genişlettiğini, davacı beyanlarının bozma ilâmına aykırı olduğunu, aynı şekilde hükme esas alınan bilirkişi raporunun da bozma ilâmına uygun olmadığını, raporda davacı tarafça imzalı sözleşme ile davacının ücretinin net 902,93 TL olarak belirlendiğini, buna göre davacının aldığı son brüt ücretin 1.158,12 TL olduğunun kabulü ile hesaplama yapılması gerektiğini, davacı ile imzalanan 2010 yılına ilişkin ... sözleşmesi celbedilmeden eksik inceleme ile karar verildiğini, davacının yaklaşık 3 yıl boyunca herhangi bir itiraz ileri sürmeden çalışmaya devam ettiğini, sonradan ücretlerin düşürüldüğünü ileri sürerek dava açmasının kötüniyete dayalı olduğunu ve yasal hiçbir dayanağı olmadığını, tanık beyanlarının çelişkili olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, yıllık izin ücreti konusunda davacıya yemin ettirilerek beyanının alınması gerektiğini, diğer alt işveren şirketlere müzekkere yazılarak belgelerin celbedilmesi gerekirken eksik araştırma ile karar verildiğini, fazla çalışma alacağı konusundaki hesaplamanın hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının geçmiş dönem ücreti ile fark ücret alacağı talebi, fazla çalışmanın ispatı, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücretinin hesaplanması konusundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; hükmü temyiz eden davalıların aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece bozma öncesi yapılan yargılamada davacının ücretinin, dönem brüt asgari ücretinin 2,01 katı olarak belirlenip, fazla çalışma alacağı ile ... bayram genel tatil alacakları da dönem asgari ücretine oranla belirlenen bu ücret esas alınarak hesaplanmıştır. Kararın, Dairemizin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen ilâmında yazılı gerekçelerle bozulması üzerine yapılan yargılamada hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının ücreti, bozma ilâmında belirtilen esaslar çerçevesinde yeniden belirlenmiş olup davacının bu kabule bir itirazı yoktur. Bu durumda uyuşmazlık konusu fazla çalışma ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının da belirlenen bu yeni ücrete göre hesaplanması gerekmektedir.
3. Mahkemece bu husus göz ardı edilerek fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücretine yönelik alacaklar hakkındaki hesaplamaların değiştirilmesini gerektiren bir durum bulunmadığı şeklinde hatalı tespit içeren bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı Gsm Koruma ve Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.ne iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.