"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/25 E., 2023/50 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... duruşmaya katıldılar.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 01.01.2012 tarihinde ... (CEO) danışmanı olarak işe başladığını, taraflar arasında 29.12.2011 tarihli ve belirsiz süreli ... sözleşmesi imzalandığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı ve geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini, ... sözleşmesinin 5 inci maddesinde davacının alacağı ücretin düzenlendiğini, davalı aleyhine işe iade davası açıldığını, Mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini, ... sözleşmesinin 13 üncü maddesinde ... sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren 24 aylık süre içinde ... sözleşmesinin feshedilemeyeceği, taraflardan birinin ... sözleşmesini bu süre içinde feshetmesi durumunda, 24 aylık sürenin kalan miktarı tutarında tazminat ödeyeceğinin düzenlendiğini, davacının işe başlamasından 9 ay sonra ... sözleşmesinin feshedildiğini, sözleşmenin 13 üncü maddesi uyarınca 14 aylık ücret tutarında tazminatın işveren tarafından ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ve davanın belirsiz alacak davası olduğunu belirterek 5.000,00 USD'nin (11.275,00 TL) davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının danışmanlığına ihtiyaç kalmaması nedeniyle ihbar tazminatı peşin ödenerek ... sözleşmesinin feshedildiğini, ... güvencesine tâbi olan işçinin sözleşmede belirtilen süreyi aşacak şekilde boşta geçen süre ücretine hak kazanmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.12.2014 tarihli ve 2014/799 Esas, 2014/802 Karar sayılı kararı ile; dava konusu alacağın belirli olduğu, belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği gerekçesi ile dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 29.04.2015 tarihli ve 2015/8430 Esas, 2015/15616 Karar sayılı kararıyla; davacının talep ettiği alacağı davanın açıldığı anda tam olarak belirleyebilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararı bulunduğu gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.02.2017 tarihli ve 2015/512 Esas, 2017/75 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı Şirkette sözleşme hükümlerinde de belirtildiği üzere aylık 10.000,00 USD ücret aldığı, her ne kadar davacı tarafça 12 aylık ücret tutarında jestiyon primi olduğu iddia edilmiş ise de davacı tarafça bu hususun ispat edilemediği, ayrıca davacıya aylık ücret yanında araç tahsisi, sağlık sigortası, cep telefonu tahsisi ve 350,00 TL benzin ücreti ödenmesi nedeniyle aylık ücretine 500,00 USD daha eklendiği, neticeten davacının taraflar arasındaki ... sözleşmesi gereğince bakiye 14 aylık süre yönünden tazminat alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.01.2018 tarihli ve 2017/20787 Esas, 2018/356 Karar sayılı kararıyla; davacının bozmadan sonra yaptığı ıslahın dikkate alınmasının hatalı olduğu, ücretin eklerine ilişkin uyuşmazlığın açıklığa kavuşturulması gerektiği, davacının çalışma süresi, tazminat hesabına esas alınan ücret miktarı ve süresi itibara alındığında talep edilen tazminat tutarının fahiş olduğu, Mahkemece bu miktarın indirimsiz olarak hüküm altına alınmasının hatalı olduğu, davacının işe iade davasına ilişkin Mahkeme kararının hukuki sonuçlarını da gözeterek cezai şart alacağının hesabında 4 aylık boşta geçen sürenin mahsup edilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 16.02.2021 tarihli ve 2018/23 Esas, 2021/56 Karar sayılı kararı ile; her ne kadar davacı vekilince müvekkiline performansa bağlı olarak 12 aylık ücret tutarında jestiyon ücreti ödemesi yapıldığı iddia edilmiş ise de taraflar arasında imzalanan sözleşmede jestiyon primi ödeneceğine dair hüküm bulunmadığından ve tanık A.Ö'nün jestiyon primi almadığını beyan ettiğinden, davacı vekilinin bu yöne ilişkin iddiasının ispatlanamadığı, davacının hizmet süresinin dışlanması neticesinde 11 ay, 22 günlük ücreti bakımından tazminat alacağına hak kazandığı, Yargıtay bozma ilâmı gereğince talep edilen tazminat tutarının fahiş olduğu kabul edilmekle takdiren %50 oranında indirim yapılması suretiyle davacının hak kazandığı tazminat miktarının 09.01.2021 tarihli bilirkişi ek raporunun 2. seçeneği doğrultusunda tespit edildiği, bozmadan sonra ıslah yapılamayacağından ıslah dilekçesine değer verilmeyeceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6244 Esas, 2021/13135 Karar sayılı kararıyla davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile Mahkemece hükmüne uyulan bozma kapsamına göre dava konusu cezai şarta esas alınacak sürenin, davacının talebi ile bağlı kalınarak 14 ay olarak belirlendikten sonra bozma ilâmında belirtildiği şekilde söz konusu süreden 4 aylık boşta geçen süre de mahsup edilerek cezai şart alacağının 10 aylık süre üzerinden hesaplanması gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilâmı ile davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın 11 ay, 22 gün üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesinin hatalı olduğu, Mahkemece bozma üzerine davacının ücretinin eklerine ilişkin uyuşmazlığın açıklığa kavuşturulması için tarafların delilleri toplanmış ve davacının araç bedeli, yakıt ücreti, sağlık sigortası, yemek ücreti, ... sigortası ve cep telefonu faturası ödemesi şeklinde aylık 1.331,79 USD ek ücretin yanı sıra yılda 4 aylık ücret miktarında prim aldığı davacı tanık beyanına itibarla kabul edilmiş ise de 20.10.2014 tarihli dava dilekçesinde davacı, ücretinin ekleri arasında ... sigortası ve yemek ücretini belirtmediği gibi prime yönelik olarak iddiasını da dinlenen tanığın beyanlarına göre ispat edemediği, bu hususlar gözetilmeksizin tespit edilen ücrete göre karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 16.....2022 tarihli ve 2021/340 Esas, 2022/229 Karar sayılı kararı ile; davacının aylık 10.000,00 USD ücret aldığı, takdiren 1.650,00 TL araç bedeli, 350,00 TL yakıt ücreti, 150,00 TL sağlık sigortası, 150,00 TL cep telefonu faturasının ücretine eklenmesiyle toplam aylık ücretinin 10.732,50 USD olduğu, davacının ücretinin ekleri arasında ... sigortası ve yemek ücretini belirtmediği gibi prime yönelik olarak iddiasını da dinlenen tanığın beyanlarına göre ispat edemediği, uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda 10 aylık ücreti bakımından davacının tazminat alacağına hak kazandığı, talep edilen tazminat tutarının fahiş olduğu kabul edilmekle takdiren %50 oranında indirim yapılması suretiyle davacının hak kazandığı tazminat miktarının 25.04.2022 tarihli bilirkişi ek raporu doğrultusunda tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
G. Dördüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin ....12.2022 tarihli ve 2022/14070 Esas, 2022/16044 Karar sayılı kararıyla; davalı vekilinin tüm davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile bozma sonrası Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ücretin tespitinde davacının aylık 10.000,00 USD ücret aldığı kabul edilerek 1.000,00 TL araç bedeli, 350,00 TL yakıt ücreti, 150,00 TL sağlık sigortası, 150,00 TL cep telefonu faturası ücreti toplam 732,50 USD eklenmek suretiyle aylık 10.732,50 USD ücret üzerinden cezai şart alacağının hesaplandığı, bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplamaya esas ücretin tespitinde 1.650,00 TL araç bedeli, 250,00 TL sağlık sigortası ve 250,00 TL cep telefonu faturası tutarlarının dikkate alındığı, belirlenen bu miktarların bozma ilâmına konu edilmediği, hâl böyle olunca ücret tespitinde belirtilen miktarlar dikkate alınması gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilâmı ile davacı taraf yararına oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın karar verilmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
H. Mahkemece Dördüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanık ifadeleri, Yargıtay bozma ilâmı ve tüm dosya kapsamına göre davacının aylık 10.000,00 USD ücret aldığı, takdiren 1.650,00 TL araç bedeli, 350,00 TL yakıt ücreti, 250,00TL sağlık sigortası, 250,00 TL cep telefonu faturasının ücretine eklenmesiyle toplam aylık ücretinin 11.109,83 USD olduğu uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda 10 aylık ücreti bakımından davacının tazminat alacağına hak kazandığı, talep edilen tazminat tutarının fahiş olduğu kabul edilmekle takdiren %50 oranında indirim yapılması suretiyle davacının hak kazandığı tazminat miktarının Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda davacı yararına oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınarak resen tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığını, yargılama aşamasında verilen dilekçenin talep artırım dilekçesi olduğunu, ıslah dilekçesi kabul edilerek bozmadan sonra ıslah yapılamayacağının kabul edilmesinin hatalı olduğunu, yapılan değişiklik ile bozmadan sonra ıslah yapılabilmesinin mümkün olduğunu, prim iddiasının ispatlanamadığı kabulünün hatalı olduğunu, %50 takdiri indirimin fahiş olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının işe iade davası sonrasında davacıya işe başlatmama ve boşta geçen süreye ilişkin tazminatlarının ödendiğini, talep edebileceği tazminat tutarlarının kendisine ödendiğini, Şirket tarafından ... sözleşmesi feshedilen davacının bir seçimlik hakkı olduğunu, davacının ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanmak için işe iade davası açabileceği gibi bunun yerine 24 aylık sürenin kalanı için sözleşmeden kaynaklı alacak davası da açabileceğini, davacının seçimlik hakkını işe iade davası açmaktan yana kullandığını, davacının 10 ay boyunca hiç çalışmamış gibi lehine hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, davacının çalışmasına bağlı ücretlerin çalışılmayan sürelere dâhil edildiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ... sözleşmesinde belirtilen tazminat alacağının hesaplanması noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.