"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında ... 68. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı Bakanlığa bağlı olarak sürekli işçi kadrosunda istihdam edildiğini, kadroya geçişinin 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile sağlandığını, hâlen davalı Bakanlığın kadrolu işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir ... fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir ... fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, yine ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini iddia ederek ücret, ikramiye ve ilave tediye fark alacaklarının doğduğu tarihten geçerli en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının asgari ücretin fazlasını almasını gerektirir ... sözleşmesinin bulunmadığını, kadroya geçen işçilerin kadroya geçmeden önce 01.01.2018 tarihinden itibaren alt işveren tarafından veya başka bir şekilde ücret artışı yapılması hâlinde toplu ... sözleşmesinde yer ... %4 lük zamdan mahsup edilmesi gerektiğini, davacının sendika üyesi olup olmadığının belirlenmesi gerektiğini, faiz ... ve başlangıç tarihlerine de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 68. ... Mahkemesinin 25.02.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir ... fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.....2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve uygulanan toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında, davacının fark ücret alacağı ve buna bağlı diğer taleplerinin kabulüne karar verilmesinde hata bulunmadığı, ancak ikramiye fark alacağına en yüksek banka işletme kredisi faizi işletilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.10.2022 tarihli bozma ilâmı ile; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, 01.01.2021 tarihi ve sonrasındaki dönem için fark alacaklar tespit edilirken 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinin “Ücret zammı” başlıklı 33 üncü maddesi ve "İlave tediye ve ikramiye" başlıklı 35 ... maddesi doğrultusunda hesaplama yapıldığı görülmekte ise de dosya kapsamına göre arabuluculuğa başvuru tarihinde imzalanmış bir toplu ... sözleşmesi mevcut olmadığı, toplu ... sözleşmesinin 08.09.2021 tarihinde imzalanması karşısında, arabuluculuk başvuru tarihinde henüz mevcut olmayan bir toplu ... sözleşmesinin uygulanmasının talep edilmesinin fiilen mümkün olmadığından bilirkişi raporunda mevcut aksi yöndeki tespitlerin isabetsiz olduğu gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma ilâmının usul ve yasaya uygun bulunduğu, buna göre alınan bilirkişi raporunun hükme esas alındığını ve bozma kararı dışında kalan hususlarda aynı şekilde karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda mahsup hesabının hatalı yapıldığını, ilave tediyenin toplu ... sözleşmesi alacağı olmadığının gözetilmediğini, fark alacaklara ilişkin dava ve ıslah tarihlerine göre faiz başlangıcı belirlenmiş ise de bu hususta Yargıtay kararları gereği arabuluculuk son tutanak tarihinin dikkate alınması gerektiğini, vekâlet ücretinin de hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; bilirkişi raporuna itirazlarının ve zamanaşımı def'in dikkate alınmadığını, davacının ücretlerinin tam ve eksiz ödendiğini, fark alacaklarının olmadığını, hükme esas alınan raporda İdareleri aleyhine fazla hesaplamanın yapıldığını, istinaf duruşma ücretinin lehlerine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçiye 01.01.2021 tarihinden sonraki dönemde ödenmesi gereken ücretin tespiti ile davacının fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının alacakların hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 373 üncü maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22 ve 34 üncü maddeleri, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Bölge Adliye Mahkemesince, bozma ilâmının gereği olarak alınan hesap raporunda 01.01.2021 tarihi ve sonrasındaki dönem için fark alacakları tespit edilirken 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinin uygulanmaması isabetlidir. Ancak davacının 01.01.2021 tarihinden sonraki dönem yönünden fark alacakları hesaplanırken 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın, ... ... sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir ... fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile uygulanmamasına karar verilen toplu ... sözleşmesinden kaynaklı davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile hüküm kurulması gerekirken uygulanmamasına karar verilen toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödemelerin de mahsubu ile hüküm kurulması hatalı olmuştur. Nitekim ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 28.....2022 tarihli ve 2022/1664 Esas, 2022/2202 Karar sayılı ilâmında davacının 2021 yılı fark alacakları belirlenirken uygulanmamasına karar verilen toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan ödemeler dikkate alınmaksızın hesaplama yapan bilirkişi raporu doğrultusunda verilen karar, Dairemizin 17.10.2022 tarihli ve 2022/12578 Esas, 2022/12517 Karar sayılı ilâmı ile davalı vekilinin temyizi üzerine onanmıştır.
3. 6100 sayılı Kanun'un 371 ve devamı maddelerinde temyiz incelemesi neticesinde bozma sebebi yapılacak hususlar ve bozma kararı üzerine yapılacak işlemler düzenlenmiştir. Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca, bölge adliye mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği kararın Yargıtayca bozulması hâlinde dosya bölge adliye mahkemesine gönderilir.
4. Zira artık burada ilk derece mahkemesinin bir kararı mevcut değildir, bozulan karar bölge adliye mahkemesinin kararıdır; bu nedenle dosya kararı bozulan mahkemeye gönderilmektedir. Bölge adliye mahkemesi, yaptığı değerlendirmede bozma kararının doğru olduğu kanaatine varırsa bozmaya uyma kararı verecektir. Bu kararın anlamı, bölge adliye mahkemesinin ... olduğu önceki kararının hatalı olduğu ve Yargıtayın bozma kararı doğrultusunda yeniden inceleme yaparak bir karar vereceğidir. Bozmaya uyma kararı ile bozma kararı lehine olan taraf için bir usuli müktesep hak doğar (... Pekcanıtez, Medeni Usul Hukuku, C.III, ..., 15. Baskı, 2017, s.2302 vd.).
5. Dosya kapsamından Bölge Adliye Mahkemesince, davanın kabulüne dair İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırıllıp ... hüküm kurularak davanın kabulüne karar verildiği, bu kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulduğu ve dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderildiği anlaşılmaktadır. Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verildiği görülmektedir.
6. Somut olayda; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, bozma kararına uyulduğuna göre bundan sonra yapılacak ...; bozmaya uygun olarak, yeniden esas hakkında karar vermekten ibarettir. Buna rağmen, daha öncesinde ortadan kaldırılmasına karar verilmekle hükümsüz hâle gelen İlk Derece Mahkemesi kararına karşı, davalı vekilinin yaptığı istinaf başvurusunun tekrar incelenerek başvurunun kabulüne karar verilmesi ve bu doğrultuda hüküm oluşturulması da usul ve kanuna aykırıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.