"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2072 E., 2022/1943 K.
DAVA TARİHİ : 17.03.2020
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 2. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacıyı temsilen ... Taşıma ... Sendikası vekili dava dilekçesinde; davalı ... Otopark Ulaşım Anonim Şirketi (... AŞ) işçisi olan davacının ... Büyükşehir Belediyesine bağlı işyerlerinde otobüs şoförü kadrosunda süreklilik arz eden işlerde çalıştığını, davacının ... Taşıma ... Sendikası üyesi olup davalı ... AŞ ile ... Taşıma ... Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulunun kararı ile bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinden yararlandığını, buna karşın davacıya toplu ... sözleşmeleriyle belirlenen ilave tediye alacakları, ücret zammı ve hastalık yardımı ile ilgili normatif hükümlerin uygulanmaması nedeniyle ücretlerinin düzenlemelere uygun olarak hesaplanmadığını ve ödenmediğini ileri sürerek ilave tediye alacağı ile eksik hesaplamadan kaynaklı ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ilave tediye alacağı iddiasının dayanağının 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) olduğunu, bu Kanun'da ilave tediye ödemesi yapacak kurum ve kuruluşların belirlendiğini, davalı Şirketin özel hukuk tüzel kişiliğine haiz bir anonim şirket olduğunu, Kamu kurumu niteliği olmadığından ilave tediye ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 2. ... Mahkemesinin 22.01.2021 tarihli ve 2020/141 Esas, 2021/131 Karar sayılı kararıyla; davalı Şirketin, dava dışı ... Büyükşehir Belediyesinin iştiraki olduğu ve sermayesinin tamamının dava dışı Belediyeye ait olduğu, davacının ilave tediye alacağı talebini toplu ... sözleşmesi hükümlerine dayandırdığı, sendika üyelik fişine göre davacının davaya konu alacağının doğduğunu iddia ettiği dönemde toplu ... sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma ... Sendikasına üye olduğu, 01.05.2016-30.04.2018 ve 01.05.2018-30.04.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmelerinin ilgili hükümleri dikkate alındığında taraflar arasında 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılarak ilave tediye ücreti ödeneceğinin kararlaştırıldığı, dolayısıyla taraflar arasında akdi bir ilave tediye alacağı düzenlemesi yapılmış olduğunun kabulü gerektiğinden davacının ilave tediye alacağına hak kazandığı, toplu ... sözleşmesi ve ... sözleşmesi hükümlerine göre yapılması gereken zam oranlarının usulünce yansıtılmadığı, ücretlerin eksik ödendiği, hesap bilirkişisi raporunda yapılan hesaplamanın dosya kapsamı ile uyumlu, somut verilere dayalı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.01.2022 tarihli ve 2021/1130 Esas, 2022/191 Karar sayılı kararıyla; davacının belediye iştiraki olan davalı Şirkette çalışmasına rağmen ilave tediye alacaklarının ödenmediğini iddia ederek tahsilini talep ettiğini, ancak davacının ... Büyükşehir Belediyesinin hissedarı bulunduğu özel hukuk hükümlerine tâbi Şirket işçisi olması nedeniyle ilave tediyeden yararlanma hakkı bulunmadığı, bu nedenlerle davacının ilave tediye alacağı talebinin reddi gerekirken kabulünün isabetsiz olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle ilave tediye ücreti talebinin reddine, ücret zammı farkı alacağı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.04.2022 tarihli ve 2022/4106 Esas, 2022/5139 Karar sayılı ilâmı ile; Belediyelerin hissedarı olduğu özel hukuk tüzel kişisi Şirketlerin 6772 sayılı Kanun kapsamına girmedikleri ve işçilerine kanuni ilave tediye ödeme yükümlülüklerinin bulunmadığı hususlarının Dairemiz içtihatları ile kabul edilmiş olduğu, ancak bu durumun söz konusu Şirket işçilerine toplu ... sözleşmeleri ile akdi ilave tediye ödenmesine ilişkin düzenleme getirilmesine engel teşkil etmediği, davalı Şirket işçilerini kapsamayan 6772 sayılı Kanun’a ilave tediyeye hak kazanma bakımından değil ilave tediyenin hesaplanması, unsurları ve ödenmesi bakımından yollamada bulunulduğu, 6772 sayılı Kanun hükümlerinin ilave tediye şeklinde hesaplanıp ödenen akdi ikramiyeyi dışlar bir içeriğe sahip olmadığı, davalı işyerinde uygulanan Yüksek Hakem Kurulu kararı ile bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinde yer alan düzenlemelerde; davacı işçinin 6772 sayılı Kanun'dan yararlanarak yasal ilave tediye alabileceğinin değil ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alabileceğinin kabul edildiğinin gözetilmesi gerektiği, aksi yönde kabulle hüküm tesisinin hatalı olduğu ve bozmayı gerektirdiği gerekçeleri ile Bölge Adliye Mahkemesi Kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı işçinin toplu ... sözleşmesi hükmünde yer alan düzenlemeye göre; 6772 sayılı Kanun'dan yararlanarak yasal ilave tediye değil ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alabileceğinin anlaşıldığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi tarafından aldırılan bilirkişi inceleme raporundaki hesaplamalara göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; bozma öncesi ileri sürdüğü temyiz sebeplerinin yanı sıra davalı Şirket ile davacının üyesi bulunduğu Sendikanın, akdi bir ikramiye değil kanuni ilave tediye ödenmesi konusunda mutabık kaldıklarını, ilgili toplu ... sözleşmesi taraflarının eğer 6772 sayılı Kanun'dan bağımsız bir ikramiye isteselerdi toplu ... sözleşmesinde sadece 52 günlük ikramiye ifadesini kullanarak ve 6772 sayılı Kanun'a atıf yapmadan sendika üyesi işçiler için akdi bir ikramiye belirleyebileceklerini, oysa tarafların davalı işyerinin 6772 sayılı Kanun kapsamında olduğu yanılgısı ile hareket edildiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalı ... AŞ ile ... Taşıma ... Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu kararı ile bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacağının niteliği ile davacının toplu ... sözleşmelerinden kaynaklanan bu alacağa hak kazanıp kazanmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6772 sayılı Kanun'un 1 ve 4 üncü maddeleri, 6356 sayılı Kanun'un 36 ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.