"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1453 E., 2022/2132 K.
DAVA TARİHİ : 17.03.2020
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/75 E., 2021/211 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacıyı temsilen ... Taşıma ... Sendikası vekili, davalı ... Otopark Ulaşım Anonim Şirketi (... AŞ) işçisi olan davacının ... Büyükşehir Belediyesine bağlı işyerlerinde otobüs şoförü kadrosunda süreklilik arz eden işlerde çalıştığını, davacının ... Taşıma ... Sendikası üyesi olup davalı ... AŞ ile ... Taşıma ... Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının kararı ile imzalanan toplu ... sözleşmelerinden yararlandığını, buna karşın davacıya toplu ... sözleşmeleriyle belirlenen ilave tediye, ücret zammı ve hastalık yardımı ile ilgili normatif hükümlerin uygulanmaması nedeniyle ücretlerinin düzenlemelere uygun şekilde hesaplanıp ödenmediğini ileri sürerek ödenmeyen ilave tediye ile eksik hesaplamadan kaynaklı ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ilave tediye alacağı iddiasının dayanağının 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) olduğunu, bu Kanun'da ilave tediye ödemesi yapacak kurum ve kuruluşların belirlendiğini, davalı Şirketin özel hukuk tüzel kişiliğine haiz bir anonim şirket olduğunu, belediye şirketlerinin 6772 sayılı Kanun kapsamında olmadığına ilişkin Yargıtay içtihatlarının bulunduğunu, Kamu kurumu niteliği olmadığından ilave tediye ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını, davacıya toplu ... sözleşmeleri hükümlerine uygun olarak ücret zammı yapıldığını ve sosyal yardımların ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı Şirketin dava dışı ... Büyükşehir Belediyesinin iştiraki olduğu ve sermayesinin tamamının dava dışı Belediyeye ait olduğu, davacının ilave tediye alacağı talebini toplu ... sözleşmesi hükümlerine dayandırdığı, sendika üyelik fişine göre davacının davaya konu alacağının doğduğunu iddia ettiği dönemde toplu ... sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma ... Sendikasına üye olduğu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) "Toplu ... sözleşmesinin hükmü" başlıklı 36 ncı maddesinin; "Toplu ... sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe ... sözleşmeleri toplu ... sözleşmesine aykırı olamaz. ... sözleşmelerinin toplu ... sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu ... sözleşmesindeki hükümler alır. Toplu ... sözleşmesinde ... sözleşmelerine aykırı hükümlerin bulunması halinde ise ... sözleşmesinin işçi yararına olan hükümleri geçerlidir." düzenlemesini içerdiği; Yüksek Hakem Kurulunun 10.02.2017 tarihli ve 2016/1928 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma ... Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2016-30.04.2018 tarihlerinde geçerli olan toplu ... sözleşmesi yapıldığı, söz konusu sözleşmenin "İlave tediye" başlıklı 36 ncı maddesinde; "6772 sayılı Kanun gereği 52 günlük ücreti tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Bakanlar Kurulunun belirlediği tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yer aldığı, Yüksek Hakem Kurulunun 05.02.2019 tarihli ve 2019/26 Esas, 2019/46 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma ... Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2018-30.04.2020 tarihlerinde geçerli olan toplu ... sözleşmesi yapıldığı, söz konusu sözleşmenin "İlave tediye" başlıklı 45 inci maddesinde ise; "6772 sayılı kanunda belirtilen 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Cumhurbaşkanlığınca belirlenen tarihlerde ödenir." düzenlemesinin bulunduğu, bu maddeler ile 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılmak suretiyle toplu ... sözleşmesinden kaynaklı bir ilave tediye alacağı düzenlemesi yapılmış olduğu ve anılan düzenlemenin işçi lehine olduğu, buna göre davacının ilave tediye alacağına hak kazandığının kabulü gerektiği, toplu ... sözleşmesi ve ... sözleşmesi hükümlerine göre yapılması gereken ücret zammı oranlarının ücrete usulünce yansıtılmadığı ve bu şekilde ücretlerin eksik ödendiği, bilirkişi raporunda yapılan hesaplamanın dosya kapsamı ile uyumlu, somut verilere dayalı olduğu gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; İlk Derece Mahkemesince usule ilişkin itirazlarının incelenmediğini, davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 107 nci maddesine aykırı açıldığını ve reddinin gerektiğini, talep edilen alacağın sözleşmeden değil 6772 sayılı Kanun'dan kaynaklanan bir alacak olduğunu, bilirkişinin hataya düşerek dava konusu alacağın toplu ... sözleşmesinden kaynaklandığını beyan ettiğini, davacının Belediye iştiraki olan davalı Şirkette çalışmasına rağmen ilave tediye alacaklarının ödenmediğini iddia ederek bu alacağın tahsilini talep ettiğini; ancak davacının Devlet tarafından kanun ve kanunun verdiği yetki ile idari işlemle kurulan, kamusal yetki ve ayrıcalıklardan yararlanan kamu tüzel kişilikleri ve bunlara bağlı kuruluşlardan olmayan ... Büyükşehir Belediyesinin hissedarı bulunduğunu, özel hukuk hükümlerine tâbi Şirket işçisi olması nedeniyle davacının ilave tediyeden yararlanma hakkı bulunmadığını, Yargıtayın görüş değişikliğinden evvel taraflar arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını ve ilgili madde kararlaştırılarak ilave tediye alacağının bir süre davacıya ödendiğini ancak Yargıtayın görüş değişikliğinden sonra bu ödemenin yapılmasının mümkün olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ... Taşıma ... Sendikasına üye olduğu, işyerinde yürürlükte bulunan 01.05.2016-30.04.2018 yürürlük süreli ve 01.05.2018-30.04.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmeleri ile 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılarak toplu ... sözleşmesinden kaynaklı bir ilave tediye alacağı düzenlemesi yapılmış olduğu, düzenlemenin işçi lehine olduğu, davacının talep konusu alacaklara hak kazandığı, hüküm altına alınan alacaklarda herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davalı Şirketin bir belediye şirketi olduğunu ve Yargıtayın istikrar kazanmış içtihatlarına göre belediye şirketlerinin 6772 sayılı Kanun kapsamında olmadığını, bu sebeple ilave tediye ödeme yükümlülüklerinin bulunmadığını, 26.02.2019 imza tarihli ve 01.05.2018-30.04.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 45 inci maddesi ile davalı Şirket ile davacının üyesi olduğu Sendikanın kanuni ilave tediye ödenmesi konusunda mutabık kaldıklarını, tarafların 6772 sayılı Kanun'dan bağımsız bir ikramiye düzenlemesi iradeleri bulunsaydı 6772 sayılı Kanun'a atıf yapmamaları gerektiğini, söz konusu alacağın ödeme tarihlerinin bile toplu ... sözleşmesiyle belirlenmeyip 6772 sayılı Kanun gereği Cumhurbaşkanı ilânına bırakıldığını, tarafların Yargıtayın görüş değişikliğinden önceki kararlarına istinaden 6772 sayılı Kanun'a atfen bir alacak belirlediklerini; ancak daha sonra Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin görüş değiştirdiğini ve istikrarlı olarak uyguladığını, Bölge Adliye Mahkemesinin davalı Belediye Şirketinin 6772 sayılı Kanun kapsamında kaldığını ve söz konusu alacağın toplu ... sözleşmesinden kaynaklı bir alacak olduğunu kabul etmesinin yanılgıya dayalı olduğunu, tarafların 6772 sayılı Kanun'a atfen kararlaştırdıkları toplu ... sözleşmesinin amacına aykırı hüküm kurulduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... AŞ ile ... Taşıma ... Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu kararı ile imzalanan toplu ... sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacağının niteliği ile davacının bu alacağına hak kazanıp kazanamayacağı ve yargılama giderlerinden sorumluluk noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 107 ve 109 uncu maddeleri, 326 ncı maddesinin birinci fıkrası, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun'un 33, 36, 39 ve 51 inci maddeleri, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 117 nci maddesi, 6772 sayılı Kanun'un 1 ve 4 üncü maddeleri, 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesinin on dördüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.