"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki yetki tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın dâhili davalı ... (Bakanlık) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı dâhili davalı Bakanlık vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Şirket hakkında işkolu tespiti yapılmadığını, işyerinde çalışan işçilerin sendikaya üyeliklerinin geçersiz olduğunu, davalı Şirketin taşımacılık faaliyetinde bulunmadığını, davalı Şirket işyerinin bağımsız bir işyeri olmadığını, başvuru tarihi olduğu belirtilen 11.09.2017 tarihinde davalı Şirkette belirtilen sayıda işçi bulunmadığını, davalı Sendika tarafından cebir ve dolandırıcılık yoluyla üye kayıtlarının yapıldığını iddia ederek yetki tespiti kararının iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Dâhili davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; asliye hukuk mahkemelerinin bu davalarda görevli olmadığını, yetki tespitine itiraz davalarının mutlaka Bakanlığın davalı olarak gösterilerek açılması gerektiğini, yetki tespiti başvurularının Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işyeri ve işçi bildirimleri ile Bakanlığa e-Devlet üzerinden yapılan sendika üyelik ve istifa bildirimleri esas alınarak değerlendirildiğini, işkolu tesptine ilişkin itirazının eldeki davaya etkili olmadığını, çalışan sayısına ilişkin itirazın gerçeği yansıtmadığını, sendika üyeliklerinin baskı ile yapıldığına ilişkin soruşturma dosyalarının bekletici mesele yapılamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ...-... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; davanın görev, süre ve usul yönünden reddi gerektiğini, 11.09.2017 yetki tespit başvuru tarihi itibarıyla davacı işyerinde çalışanların üye çoğunluğunu haiz olduğunu, üyeliklerin şahsileştirilmiş ve kendisinden başka kimsenin kullanmayacağı e-Devlet kapısı üzerinde gerçekleştirildiğini, davacının kötüniyetli olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... Sosyal Güvenlik Müdürlüğünün 01.03.2021 tarihli yazı ekinde sunduğu 2.5224.01.01.1490102.035.20-29.000.032 Nemport ... İşletmeleri ve ... Antrepo Nakliye Ticaret AŞ'ye (Nemport Şirketi) ait 2017/9-2023 arası APHS bilgilerine göre bu işyerinde çalışanların listesi incelendiğinde 658 işçinin çalıştığının görüldüğü, bu işçilerden 39’unun 11.09.2017 tarihinden sonra işe girdiği tespit edildiğinden geriye 619 (658-39) işçi kaldığı, dolayısıyla mevcut veriler ışığında, ... Çalışma Genel Müdürlüğünün 12.07.2017 tarihli ve 61126 sayılı yetki tespiti ile ilgili rapor yetki dökümünde yer ... 2.5224.01.01.1490102.035.20.29.000 sicil numaralı işyerinde 17 çalışan olduğu, bunlardan 9’unun sendikalı olduğu sonucuna ulaşılmasının mümkün olmadığının değerlendirildiği, yine ... Sosyal Güvenlik Müdürlüğünün 22.03.2022 tarihli yazı ekinde sunduğu Nemport ... İşletmeleri ve ... Antrepo Nakliye Ticaret AŞ'ye ait 2017/9-2023 arası APHS bilgilerine göre 2.5224.01.01.1627219.035.20-85.000.032 işyeri sicil numaralı işyerinde çalışanların listesi incelendiğinde 49 işçinin çalıştığının görüldüğü, bu işçilerden üçünün 11.09.2017 tarihinden sonra işe girdiği tespit edildiğinden geriye 46 işçi kaldığından mevcut veriler ışığında, ... Çalışma Genel Müdürlüğünün 12.07.2017 tarihli ve 61126 sayılı yetki tespiti ile ilgili rapor yetki dökümünde yer ... 2.5224.01.01.1627219.035.20.85.000 sicil numaralı işyerinde 2 çalışan olduğu, bunlardan birinin sendikalı olduğu yönündeki tespitin yerinde olmadığı sonucuna varıldığından yasal düzenlemelere göre işyeri /işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesi yapılması gereken işyerinde üye sayısının başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarısından fazla olmaması nedeniyle davalı Bakanlığın yetki tespitinin yerinde olmadığı ve davalı Sendikanın yeterli çoğunluğu sağlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili davalı Bakanlık vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Dâhili davalı Bakanlık vekili istinaf dilekçesinde; öncelikle gerekçeli karar başlığında davacı isim ve unvanının Nemport Şirketi olarak gösterilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, dava dilekçesinde de yer aldığı üzere davacının Alkon Aliağa Konteyner Depoculuk Loj. San. ve Tic. AŞ (Alkon AŞ) olduğunu, 08.01.2020 tarihinde Alkon AŞ'nin Nemport Şirketi ile birleşerek hükmi şahsiyetini kaybetmiş olmasının davaya gerekçe olamayacağını, ayrıca Mahkemenin başvuru tarihi olan 11.09.2017 tarihi ile değerlendirme yapması gerektiğini ve bu tarih itibari ile birleşmeden önceki işyeri sicil numaraları bildirilerek davacı işyerinde çalışan işçi sayısının tespit edilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; işbu davanın dava dilekçesinde davacının ''Alkon Aliağa Konteyner Depoculuk Loj San. Ve Tic. AŞ'' olduğu, adı geçen Şirketin 08.01.2020 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi örneğine göre Nemport Şirketi ile birleşmesi sonucu 6102 sayılı ... Ticaret Kanunu uyarınca infisah olduğu anlaşıldığından gerekçeli karar başlığında Nemport Şirketinin gösterilmesinin yerinde olduğu, ayrıca davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili davalı Bakanlık vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dâhili davalı Bakanlık vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 41 ... ve devamı maddeleri kapsamında yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 sayılı ... Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 ... maddesinin birinci fıkrası şu şekildedir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki tespiti için başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir:
“(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı ... günü içinde bildirir.
(3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.
(4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.
(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki itirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesi de şu şekildedir:
“(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını ... işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı ... günü içinde mahkemeye yapabilir.
(2) İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz.
(3) İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı ... günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve bu karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.
(4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı ... günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.
(5) İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.”
5. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre usul ve kanuna uygun olup dâhili davalı Bakanlık vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dâhili davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.